Η μετονομασία του «Ευρωσυντάγματος» σε Συνθήκη, που θα τροποποιήσει τις υπάρχουσες Συνθήκες, έγινε για να παρακαμφθεί μια νέα διαδικασία δημοψηφισμάτων σε όσα κράτη - μέλη υπάρχουν σχετικές συνταγματικές επιταγές, για να αποφευχθεί η οποιαδήποτε δημοκρατική συζήτηση με τους λαούς και τα κινήματα της ΕΕ. Πρόκειται για μια απαράδεκτη αντιδημοκρατική διαδικασία, που δε σέβεται την ετυμηγορία των λαών που καταψήφισαν το «Ευρωσύνταγμα» και που επιχειρεί να εισάγει από το παράθυρο ένα ήδη καταψηφισμένο κείμενο. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ιθύνοντες της ΕΕ επιδεικνύουν προκλητική περιφρόνηση προς τη λαϊκή θέληση (δημοψηφίσματα Ιρλανδίας για Συνθήκη της Νίκαιας, Δανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας). Εξάλλου, ήδη σε μια σειρά κρίσιμους τομείς (Πρόγραμμα της Χάγης για το «Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης»), χρησιμοποιούνταν μια σειρά τερτίπια, ώστε να εφαρμόζονται πλευρές του ανύπαρκτου «Ευρωσυντάγματος».

Οι μικρές, συμβολικού κυρίως χαρακτήρα, διαφορές της νέας Συνθήκης από το «Ευρωσύνταγμα» (απαλοιφή ύμνου, σημαίας κλπ., διατήρηση του ύπατου εκπροσώπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής αντί για τον υπουργό εξωτερικών), ο σκεπτικισμός ως προς την ταχύτητα της πολιτικής ενοποίησης (παζάρια και χρονικές μεταθέσεις στο νέο τρόπο λήψης αποφάσεων στα όργανα της ΕΕ, εξαιρέσεις της Μ. Βρετανίας και της Πολωνίας), δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της «μεταρρυθμιστικής» Συνθήκης η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία αποτελεί αντίγραφο του «Ευρωσυντάγματος». Συγκεκριμένα:

-- Περιορίζεται ακόμη περισσότερο η εθνική κυριαρχία των κρατών - μελών, τόσο με τη «ρήτρα αλληλεγγύης» και τις προβλέψεις που παραπέμπουν σε επεμβάσεις του τύπου της Συνθήκης του Προυμ, όσο και με την αύξηση των τομέων για τους οποίους θα είναι αρμόδια η Ενωση (π.χ. δικαστική συνεργασία σε ποινικές και αστικές υποθέσεις κ.ά.). Η μεταφορά της πρόβλεψης για υπεροχή του ενωσιακού δικαίου έναντι του εθνικού, στο Παράρτημα της Ευρωσυνθήκης που θα περιλαμβάνει τις Δηλώσεις των αρχηγών κρατών της, έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα. Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και οι ρυθμίσεις που αφορούν την κατάργηση της εξάμηνης εναλλαγής στην Προεδρία της Ενωσης των κρατών - μελών και τη μείωση του αριθμού των επιτρόπων.

-- Το κεφάλαιο που αφορά στο «Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης» αποτελεί σχεδόν πιστή αναπαραγωγή του αντίστοιχου κεφαλαίου του «Ευρωσυντάγματος».

-- Η κατάργηση του βέτο και της αρχής της ομοφωνίας στα θέματα αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται το 2014 και θα ολοκληρωθεί το 2017, είναι ένα σοβαρό βήμα στην κατεύθυνση της έντασης των πολιτικών καταστολής και περιορισμού βασικών δημοκρατικών ελευθεριών και κατακτήσεων των λαών της Ενωσης. Η αντιπαροχή που δίνεται με τη μορφή της εγκαθίδρυσης αρμοδιότητας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (τα οποία από τη φύση τους δεν παρέχουν καμιά εγγύηση, είναι αφ' ενός ετεροβαρής, γιατί δεν αντισταθμίζει την επίθεση στα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα που συστηματικά και διαχρονικά πλήττονται από τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ, ήδη από τη Συνθήκη Σένγκεν, και, αφ'? ετέρου προσχηματική, γιατί ποτέ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δε ματαίωσε τη λήψη αντιλαϊκών μέτρων.

-- Η νέα Συνθήκη κατοχυρώνει και ενδυναμώνει τους θεσμούς και μηχανισμούς καταστολής, όπως η Ευρωπόλ, η Ευρωτζάστ, οι ομάδες ταχείας επέμβασης στα σύνορα, ο Frontex, ενώ δημιουργεί και νέους, όπως η ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Διατηρεί την πρόβλεψη του «Ευρωσυντάγματος» για δημιουργία μόνιμης επιτροπής για την επιχειρησιακή συνεργασία σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας. Κατοχυρώνει τις αντιμεταναστευτικές και ξενοφοβικές πολιτικές της Ευρωένωσης, επιβεβαιώνει το χαρακτηρισμό «Ευρώπη - φρούριο» απέναντι στους φτωχούς και κατατρεγμένους από την εκμετάλλευση και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις μετανάστες.

-- Κατοχυρώνει και επεκτείνει τις πολιτικές φακελώματος, συγκέντρωσης και παράδοσης σε χώρες και αρχές εκτός της Ενωσης (π.χ. ΗΠΑ, CIA) ακόμη και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων (πολιτικές - φιλοσοφικές πεποιθήσεις, συνδικαλιστική δράση κλπ.), καταργώντας την οποιαδήποτε στοιχειώδη, διακηρυκτικού περιεχομένου προστασία, όταν πρόκειται για πληροφορίες που αφορούν την ΚΕΠΠΑ (Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας).

-- Εντείνεται η στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης εντός του πλαισίου του NATO και σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, προωθείται η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, το κυνήγι των εξοπλισμών και η στρατιωτικοποίηση των διεθνών σχέσεων, μέσα από την αποδοχή του δόγματος περί «προληπτικού» πολέμου, στο όνομα της αντιμετώπισης της «τρομοκρατίας».

-- H Μεταρρυθμιστική Συνθήκη ενσωματώνει εν μέρει τη Χάρτα θεμελιωδών δικαιωμάτων, η οποία (Χάρτα),βρίσκεται πίσω από το επίπεδο κατοχύρωσης των δημοκρατικών και ατομικών δικαιωμάτων που χαρακτήριζε την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του 1950, τη Διακήρυξη Δικαιωμάτων του ΟΗΕ του 1948 ή ακόμη και εθνικά Συντάγματα. Ετσι, για παράδειγμα, απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στη λαϊκή κυριαρχία. Προβληματική και ανεπαρκής είναι η διατύπωση για το δικαίωμα στην απεργία, κατοχυρώνεται το λοκ-άουτ (εργοδοτική ανταπεργία), ενώ υπάρχει κατοχύρωση για πρώτη φορά της «επιχειρηματικής ελευθερίας». Στο άρθρο ΙΙ-48 της Χάρτας υπάρχει υποκριτική κατοχύρωση τεκμηρίου αθωότητας, το οποίο έχει πληγεί σοβαρά με τις Συνθήκες Σένγκεν, Ευρωπόλ. Γενικότερα, είναι ελλιπής η κατοχύρωση ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων σε σχέση ακόμη και με το ελληνικό Σύνταγμα.

Η νέα Ευρωσυνθήκη, που δεν παραλείπει να συμπεριλάβει στους στόχους της «την άκρως ανταγωνιστική κοινωνική οικονομία της αγοράς», αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό αντιδημοκρατικό ακρογωνιαίο λίθο που θα προστεθεί στους υπάρχοντες (Συνθήκες Μάαστριχτ, Αμστερνταμ, Νίκαιας). Αποδεικνύει ότι η ΕΕ είναι εχθρική προς τα δημοκρατικά, αλλά και τα γενικότερα λαϊκά δικαιώματα.

Η Συνθήκη, που υπογράφτηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ, υποστηρίζεται από την αξιωματική αντιπολίτευση και προβλέπεται να έρθει για επικύρωση από το ελληνικό Κοινοβούλιο το α' εξάμηνο του 2008, πρέπει να βρει αντιμέτωπο τον ελληνικό λαό, τις μαζικές λαϊκές και επιστημονικές οργανώσεις, κάθε αγωνιστή των δημοκρατικών - λαϊκών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Η νέα Ευρωσυνθήκη, που πλήττει περαιτέρω την εθνική κυριαρχία, τις δημοκρατικές ελευθερίες, τα κοινωνικά δικαιώματα, προάγει το μιλιταρισμό, την ξενοφοβία και την καταστολή των λαϊκών κινημάτων πρέπει να βρει απέναντί της τους φορείς του μαζικού λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος, κάθε προοδευτική προσωπικότητα σε συμπαράταξη και ανυποχώρητο αγώνα.