Με μια μεστή συζήτηση για το «ρόλο της θρησκείας και τη θέση του λαϊκού κινήματος», άνοιξε χτες βράδυ στη Νεανική Σκηνή ο κύκλος των συζητήσεων του 26ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - ΟΔΗΓΗΤΗ. Πήραν μέρος ο Μάκης Παρέντης, υπεύθυνος του Τμήματος Φιλοσοφίας και Δικαίου του ΚΜΕ, ο Τηλέμαχος Λουγγής, βυζαντινολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, ο Χρήστος Μαργανέλης, εκπρόσωπος της Κομμουνιστικής Ανανέωσης και ο Δημήτρης Καλτσώνης, διδάκτωρ Δικαίου. Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Δώρα Μόσχου, μέλος του Ιστορικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Η συζήτηση άνοιξε από τη Δώρα Μόσχου, η οποία επισήμανε το πάγιο αίτημα για διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους και σημείωσε ότι παρατηρείται η καλλιέργεια ενός κλίματος διαχωρισμού στο λαό με αφορμή το θέμα των ταυτοτήτων. Στη συνέχεια έθεσε στο τραπέζι το ερώτημα για το πώς ερμηνεύεται το φαινόμενο της ανθεκτικότητας της θρησκείας μέσα από το πέρασμα των αιώνων.

Παίρνοντας το λόγο, ο Μάκης Παρέντης τόνισε ότι η θρησκεία ως φαινόμενο είναι παραμορφωμένη αντανάκλαση της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας. Οι θρησκείες, είπε, πάντοτε ήταν αντιδραστικές, αντίθετες στην επιστήμη και στη γνώση. Στο σημείο αυτό ο ομιλητής παρομοίασε τις θρησκείες με τις πυγολαμπίδες οι οποίες έχουν ανάγκη το σκοτάδι για να λάμπουν. Στην ιστορική εξέλιξη των θρησκειών, πρόσθεσε, οι λαοί καταπιέζονταν και αποπροσανατολίζονταν γιατί οι θρησκείες έκρυβαν τα πραγματικά αίτια της εκμετάλλευσης. Συνεχίζοντας αναφέρθηκε στη διαλεχτική σχέση που υπάρχει μεταξύ συνείδησης των μαζών και κοινωνικών συνθηκών και στη δυναμική που αναπτύσσεται σε μια πορεία αλλαγής τους. Για να καταλήξει ότι το θέμα της θρησκείας είναι κοινωνικό και όχι ατομικό.

Μπαίνοντας στη συζήτηση, ο Τηλέμαχος Λουγγής αναφέρθηκε αρχικά στην ιστορική διαδρομή των θρησκειών τονίζοντας ότι άρχισαν να αποκτούν βαρύτητα από τη στιγμή που συμπλέκονται με το κράτος και την όποια πολιτική εξουσία, ενώ οι όποιες διαφορές τους που κατά καιρούς εμφανίζονταν, ήταν πρόσκαιρες. Η θρησκεία, τόνισε, είναι κομμάτι της άρχουσας τάξης. Ακολούθως ο ομιλητής αναφέρθηκε στο ρόλο της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ο οποίος, όπως σημείωσε, ήταν πολύ μεγαλύτερος την εποχή της τουρκοκρατίας από την εποχή του Βυζαντίου. Η εκκλησία, είπε, θέλησε να διατηρήσει μια εξουσία φεουδαρχικής μορφής. Η δε ελληνική άρχουσα τάξη, που ήταν πάντα ξενόδουλη, είχε την ανάγκη στήριξης της εκκλησίας, να εκμεταλλευθεί την αμάθεια και την καθυστέρηση του λαού.

Ο Χρήστος Μαργανέλης αναφέρθηκε στο θέμα της σύγκρουσης λαϊκού κινήματος και εκκλησίας και επισήμανε ότι η διχαστική προσπάθεια με αφορμή το θέμα των ταυτοτήτων, δεν έχει περάσει στο λαό. Στη συνέχεια επισήμανε τη σημασία διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους και εξειδίκευσε το θέμα στους διαφόρους τομείς που χωρίζεται. Είναι αναγκαία, είπε, η οικονομική αυτοτέλεια της εκκλησίας, η αποδέσμευσή της από την εκπαιδευτική διαδικασία κλπ. Οσον αφορά το θέμα των ταυτοτήτων, επισήμανε ότι ο όλος θόρυβος από την Ιεραρχία είναι υποκριτικός, εξάλλου, αναρωτήθηκε, ποια είναι η θέση τους για τη Σένγκεν και την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών; Σήμερα, συνέχισε ο ομιλητής, με την επιθετικότητα που παρουσιάζει ο ιμπεριαλισμός, πού είναι η εκκλησία; Ο αρχιεπίσκοπος έσφιξε το χέρι του Κλίντον στην Αθήνα, ενώ με κάθε ευκαιρία δηλώνει την πίστη του στην παγκοσμιοποίηση.

Ο Δημήτρης Καλτσώνης παρομοίασε το θέμα των σχέσεων εκκλησίας και κράτους με το Γόρδιο Δεσμό. Φαίνεται, είπε, δύσκολο, αλλά τα πράγματα δεν είναι έτσι. Η λύση είναι απλή, αυτή που προτείνει το ΚΚΕ, ο διαχωρισμός. Το θεμέλιο της διαπλοκής εκκλησίας - κράτους, πρόσθεσε, βρίσκεται στο ίδιο το Σύνταγμα. Ακολουθούν το Οικογενειακό Δίκαιο με τη μη καθιέρωση του πολιτικού γάμου και της ονοματοδότησης των παιδιών ως τα μόνα που αναγνωρίζει το κράτος. Επίσης αναφέρθηκε στην αντιδημοκρατική οργάνωση της διοίκησης της εκκλησίας, με βάση τον Καταστατικό της Χάρτη που ορίστηκε με νόμο του κράτους. Στα παραδείγματα της ισοβιότητας επισκόπων και αρχιεπισκόπου, καθώς και στη λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων της εκκλησίας, τα οποία έχουν αναχθεί σε εκκλησιαστικά ποινικά δικαστήρια.