Δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο, δυνατότερο αντίδοτο στο φαρμάκι της πλήξη, από μια μικρή, ολιγοήμερη έξοδο από τη χώρα μας, από το σπίτι μας, από τις συνήθειές μας. Αυτή τη φορά η τύχη το θέλησε να βρεθούμε στο Αμστερνταμ, στη μικρή, την υγρή, την ειδυλλιακή και γραφική συνάμα πόλη. Την πόλη που θυμίζει σε μερικές γωνιές ένα μικρό Παρίσι, την πόλη που την ονομάζουν Βενετία του Βορρά. Μια ευχάριστη πόλη που σφύζει από ζωή, από τραμ, από ποδήλατα, και πλεούμενα, μια μικρή καλλονή, που είναι γεμάτη από μικρές γεφυρούλες που συνδέουν τη γη. Μια πόλη ελεύθερη, πολύ ελεύθερη είναι η αλήθεια. Μα αυτή η ελευθερία δεν έχει επιθετικό χαρακτήρα. Οι κάτοικοι είναι μεν ελεύθεροι να κάνουν ό,τι θέλουν, στην κυριολεξία, αλλά την ίδια στιγμή σέβονται και την ελευθερία του άλλου. Εκκλησίες πολλές, πιστοί λίγοι, βιτρίνες με ημίγυμνες νέες κοπέλες που περιμένουν πελάτη, ενώ την ίδια στιγμή από τη διπλανή πόρτα βγαίνει μια γιαγιά βόλτα με το εγγονάκι της, χωρίς να ενοχλείται καθόλου με το θέαμα. Είναι και αυτό μέσα στη ζωή τους, η προσφορά και η ζήτηση του πληρωμένου έρωτα. Υπάρχει, φυσικά και ο άλλος έρωτας, ο πραγματικός, ο απλήρωτος, που κάνει την εμφάνισή του σε κάθε γωνιά. Απλήρωτος έρωτας είπαμε; Α, όχι λάθος λέξη διαλέξαμε. Είναι εκείνος ο έρωτας που όταν και εάν τελειώσει θα πληρωθεί με πόνο και θα ξεπλυθεί με ποταμούς δακρύων που θα κυλήσουν αθόρυβα μέσα στο υγρό στοιχείο που " στηρίζει" την πόλη.

Ο μεγάλος καλλιτέχνης

Μα ο δικός μας νους δεν ήταν συνεχώς στην όμορφη πόλη, με τα ωραία και φθηνά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες καταστήματα, αφού το βλέμμα χόρτασε την ομορφιά του τοπίου, αφού πέρασε η πρώτη έκπληξη από τα κορίτσια της βιτρίνας, αφού πήραμε "μυρωδιά" τι καπνό φουμάρουν στα περίφημα "κόφι σοπς" δε μας κράταγε τίποτε. Πήραμε το τραμ και βρεθήκαμε στο Μουσείο του Βαν Γκονγκ.

O Vincent van Gogh γεννήθηκε στα 1853 και σε ηλικία 27 χρόνων αποφάσισε να γίνει ζωγράφος, χωρίς ούτε ο ίδιος ούτε κανείς άλλος να έχει υποψιαστεί τα εξαιρετικά καλλιτεχνικά δώρα, με τα οποία τον είχε προικίσει η φύση. Μέχρι εκείνη τη μοιραία στιγμή που πήρε αυτή την απόφαση είχε σπαταλήσει τον εαυτό του σε διάφορες και αδιάφορες δραστηριότητες, όπως καθηγητής, αρτ ντίλερ και άλλα επαγγέλματα στα οποία δεν έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον. Στην αρχή έζησε στις Βρυξέλλες, μετά στο Ετέν με τους γονείς του και από το 1881 εγκαταστάθηκε στη Χάγη. Εκεί πήρε μερικά μαθήματα ζωγραφικής από τον εξ αγχιστείας εξάδελφό του, τον Αντον Μοβ. Ομως, ο Βίνσεντ δεν ήταν ένας συμβατικός άνθρωπος και φυσικά δε θα μπορούσε να είχε συμβατικούς έρωτες. Ετσι η ανορθόδοξη σχέση του με τη Σιεν Χόρνικ, μια ανύπαντρη έγκυο γυναίκα, έκανε τους γονείς του και τον εξάδελφό του να απομακρυνθούν από κοντά του. Το Σεπτέμβρη του 1883 ο Βαν Γκονγκ διέλυσε τη σχέση του με τη Σιεν και πήγε στη Drenthe, για να ζωγραφίσει σκηνές από την αγροτική ζωή της Ολλανδίας. Μέσα σε λίγους μήνες η έλλειψη συντροφιάς, μοντέλων, αλλά και υλικών για να ζωγραφίσει, τον οδήγησαν πίσω στους γονείς του. Υπήρξε θαυμαστής του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου Ζαν Φρανσουά Μιλιέ (1814 -1875) και προσπάθησε να ακολουθήσει το παράδειγμά του και να διαλέγει θέματα από την απλή καθημερινή ζωή.

Ας μην ξεχνάμε ότι ο πιο ακριβός ζωγράφος της εποχής μας ήταν αυτοδίδακτος και δεν πούλησε παρά έναν πίνακά του όσο ζούσε, και αυτό με τη βοήθεια του αγαπημένου αδελφού Τεό. Η ζωή του Βαν Γκονγκ δεν ήταν ευτυχισμένη, πώς θα μπορούσε να ήταν άλλωστε. Στο Παρίσι όπου πήγε να συναντήσει τον αδελφό του ζωγράφισε 27 αυτοπροσωπογραφίες, όχι από φιλαυτία η ναρκισσισμό, άλλα επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει ένα μοντέλο.

Το Φεβρουάριο του 1888, κουρασμένος από την έντονη ζωή της πρωτεύουσας αποσύρθηκε στο Αρλ, για να βρει ζεστασιά και ηρεμία. Ο Βαν Γκονγκ είχε τη φιλοδοξία να συνεχίσει τη ζωγραφική, να γίνει ένας καλός πορτρετίστας, που θα είχε την πολυτέλεια να πληρώνει μοντέλα να ποζάρουν για εκείνον. Επίσης, στο Αρλ διάλεξε το «Κίτρινο σπίτι» στο οποίο επιθυμούσε μαζί με τον φίλο και ζωγράφο Πολ Γκωγκέν να το κάνει μια «καλλιτεχνική αποικία». Εκεί ζωγράφισε το διάσημο πίνακά του με τη νεκρή φύση, τα «Ηλιοτρόπια», για να διακοσμήσει το δωμάτιο του Γκωγκέν.

Τα πρώτα σημάδια της ασθένειας του Βίνσεντ έκαναν την εμφάνισή τους, ένα είδος επιληψίας που πήρε τη μορφή της απογοήτευσης και των ψυχωτικών χτυπημάτων, κάτι που ανάγκασε τον Γκωγκέν να αφήσει το όνειρο της καλλιτεχνικής αποικίας και να φύγει για τη Μαρτινίκα. Η τρέλα του Βαν Γκογκ γίνεται όλο και πιο δυνατή, και καθώς αυτή προχωρά, με τα ίδια μεγάλα βήματα προχωρά και εκείνος σαν καλλιτέχνης και ζωγραφίζει αριστουργήματα. Στις 27 Ιούλη του 1890 θα αυτοπυροβοληθεί στο στήθος και δυο μέρες αργότερα θα υποκύψει στα τραύματα, έχοντας στο πλευρό τον αγαπημένο του αδελφό, ο οποίος θα τον "ακολουθήσει" έξι μήνες αργότερα. Τα δυο αδέλφια είναι θαμμένα πλάι πλάι στο νεκροταφείο του Aveers- sur - Oise. Αφήνουμε το Μουσείο Βαν Γκονγκ μελαγχολικοί, επειδή μας έφτασε ο χρόνος. Αχ αυτός ο χρόνος σε κανέναν τελικά δεν περισσεύει. Ούτε στους περαστικούς από μια άγνωστη μέχρι χτες πόλη. Μα δυστυχώς σε τελική ανάλυση, όλοι περαστικοί είμαστε από παντού. Ετσι δεν είναι;