Διαβάζοντας τις «Θέσεις για το 18ο Συνέδριο Αντεπίθεσης του Κόμματος», και ακούγοντας την Γενική Γραμματέα, Αλέκα Παπαρήγα, να τις εισηγείται σ' ένα αρκετά ευρύ ακροατήριο στην Αθήνα, μου δημιουργήθηκαν διάφορες σκέψεις και ενισχύθηκαν άλλες. Πρωτίστως, γίνεται αμέσως αντιληπτό το επιστημονικό πολιτικό επίπεδο στο οποίο έχει ανελιχθεί το Κόμμα, που σημαίνει τρομερή δουλειά, και το κάλεσμά του προς τα μέλη του και τους φίλους του να ανελιχθούν και αυτοί σε ψηλότερα επίπεδα. Ετσι γίνεται φανερό και σαφές ότι το Κόμμα αυτοεκπαιδεύεται και εκπαιδεύει, ότι δεν κρατάει τη γνώση κλειστή και κρυμμένη απ' όσους καλοπροαίρετους επιθυμούν να ενημερωθούν για την ιδεολογία του. Αφού οι «Θέσεις» κοινοποιούνται γίνονται χωράφι όλων.

Αυτό το χωράφι καλούμαστε να σκάψουμε, να οργώσουμε, να ρίξουμε το σπόρο και να απολαύσουμε τους καρπούς του. Ολες αυτές οι συζητήσεις, οι ανοιχτές στήλες του «Ριζοσπάστη» και οι αναλύσεις δείχνουν ότι δε γίνεται κάποιος κομμουνιστής επειδή «πεινάει» ή δεν έχει δουλειά, αλλά επειδή ξέρει γιατί πεινάει και γιατί δεν έχει δουλειά.

Παρακολουθώντας τις διεργασίες καταλαβαίνομε τις δομές και τις δραστηριότητες του Κόμματος, και ταυτόχρονα, τις παγίδες που μπορεί να συναντήσουμε στο δρόμο του και πώς θα τις αποφύγομε. Ασφαλώς, δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς το πλήρες νόημα, για παράδειγμα, της έκφρασης «υλική βάση του οπορτουνισμού», αλλά ταυτόχρονα δε θέλουμε να υποχωρήσει η κομμουνιστική ορολογία και η χρήση της, αλλά να προχωρήσουμε εμείς.

Κάποτε δεν αρκεί να διαβάσουμε ένα κείμενο μόνο μια φορά. Εξάλλου, αυτό είναι το πλεονέκτημα του γραπτού λόγου, στον οποίο μπορούμε να επιστρέψουμε, να διαβάσουμε τις προηγούμενες φράσεις καθώς και τις επόμενες. Και, υποθέτω, ότι πάντα μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να τις διευκρινίσουμε. Τα γεγονότα, ο πλουτισμός, η φτώχεια, οι διάφορες κρίσεις, οι διαφωνίες και οι μετακινήσεις έχουν τις αιτίες τους. Ασφαλώς, δεν είναι δυνατόν κάποιος να απαιτεί να γυρίσει πίσω το Κόμμα ούτε λεκτικά ούτε στους προηγούμενους τρόπους δουλειάς και επικοινωνίας. Το αντίθετο, όχι μόνο λαμβάνει υπόψη του την επικαιρότητα, αλλά πάει πιο μπροστά. Εξάλλου, αυτός είναι ο ρόλος του, η πρωτοπορία.

Εμείς είμαστε σαν μια τάξη σχολείου που μερικοί καταλαβαίνουν και μαθαίνουν γρηγορότερα από κάποιους άλλους. Η σοσιαλιστική θεωρία είναι το ανώτερο επίπεδο πολιτικής σκέψης και διαλεκτικής. Θέλει προσπάθεια για να την κατανοήσουμε. Θα ακούμε και θα μαθαίνουμε, θα διαβάζουμε και θα μαθαίνουμε. Ο «Ριζοσπάστης» είναι καθημερινός, ο «902» είναι ενεργός και με μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων, η «Σύγχρονη Εποχή» εκδίδει βιβλία: παιδικά, λογοτεχνικά, πολιτικά, επιστημονικά. Ας κάνουμε κι εμείς το χρέος μας για εμάς.