Ολες του Κόσμου οι Κυριακές λάμπουν στο πρόσωπό σου... ή το μέτωπό σου, σιγοτραγουδούσα, εναλλάξ, με μια πίκρα στα χείλη. Ηταν η τελευταία Κυριακή του περασμένου χρόνου και σε πολλά πρόσωπα οι ρυτίδες ήταν βαθιά χαραγμένες στις άκρες των χειλιών και δεν άφηναν να φανεί το χαμόγελο των ημερών, ενώ σε πολλά μέτωπα οι ρυτίδες ήταν παράλληλες και έντονες και σκίαζαν τις προοπτικές του μέλλοντος. Από μικρή άκουγα την έκφραση, μια Κυριακή μου μένει... Είχα ρωτήσει τη μαμά μου τι σήμαινε. Με τη δική της σοφία μού είχε απαντήσει: Οι εργαζόμενες γυναίκες αυτή τη μέρα κάνουν την καθαριότητα του σπιτιού τους, πλένουν τα ρούχα της οικογένειας, λούζονται, σιδερώνουν τα ρούχα τους για τη βδομάδα που αρχίζει από την άλλη μέρα της Κυριακής, είχε απαντήσει. Οι εργαζόμενοι θέλουν να πάρουν τα παιδιά τους και να τα πάνε μια βόλτα στον Εθνικό Κήπο να δούνε τις πάπιες, να πάνε με τους γιους τους στο γήπεδο να δούνε ποδόσφαιρο, να παίξουν τάβλι με τον γείτονά τους στην αυλή τους, είχε προσθέσει. Είχα καταλάβει.

Εχουν περάσει αρκετές δεκαετίες από τότε και πολλά έχουν αλλάξει. Η καθαριότητα του νοικοκυριού έχει βοηθητικά σύνεργα, η προσωπική φροντίδα είναι διαφορετική, και η Κυριακή αργία μπορεί να συνοδεύεται και από ψυχαγωγία. Το τάβλι έχει αλλάξει τοπίο, αφού οι αυλές χάθηκαν και οι γύρω τους ένοικοι στα μικρά, χαμηλά δωμάτια κατοικούν τώρα σε διαμερίσματα που οι άνθρωποι δε γνωρίζονται μεταξύ τους. Βέβαια, η ζωή δεν είναι στατική. Προχωρεί.

Ομως η αργία, οι ώρες ανάπαυσης είναι ατομικό δικαίωμα και μπορούν να αξιοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο θεωρεί ο καθένας κατάλληλο, και η αξίωσή τους είναι κατοχυρωμένη. Η Ελλάδα έχει γίνει με πολλούς τρόπους γνωστή, πέρα και από τα αρχαία της δράματα, τραγωδίες και κωμωδίες, φιλοσοφικά και άλλα συγγράμματα. Δεκαετίες τώρα τραγουδιέται το Ποτέ την Κυριακή, που ακόμα και οι γυναίκες που προβάλλει η Μελίνα Μερκούρη στην ομώνυμη ταινία, εντελώς συμβολικά, απαιτούν και αυτές την Κυριακή τους. Ποτέ δεν ξεχνώ τον επί πολλά χρόνια φίλο, ποιητή Νίκο Σπάνια, που είχε τόσα να πει για την ποίηση, τη λογοτεχνία και τους αγώνες του λαού μας. Διαφωνούσαμε μόνο σε κάποια αντι-αισθήματά του για διάφορες φυλές ή ομάδες ανθρώπων.

Οι τάδε, έλεγε, που έχουν στα χέρια τους την ένδυση και το εμπόριο, δεν είναι Αμερικανοί, εννοούσε Αγγλο - Σάξονες, οποιουδήποτε χριστιανικού δόγματος, ούτε έχτισαν την Αμερική. Γι' αυτούς, οι χριστιανικές γιορτές δε σημαίνουν τίποτε, όπως και για τους κεφαλαιοκράτες, που επιδιώκουν περισσότερα κέρδη. Ανατρέπουν ακόμα και τις ιστορικές επετείους της Αμερικής, όπως την 4η Ιούλη, Ημέρα της Ανεξαρτησίας. Τον αντέκρουα με τα δικά μου επιχειρήματα: Περισσότερα μεροκάματα, περισσότερες θέσεις εργασίας, πως η Διακήρυξη δεν περιλάμβανε κυρίως τους Ινδιάνους, τους μαύρους, τους Λατίνους με πρώτους τους Μεξικάνους, και τέτοια, για τους οποίους αυτός δεν έτρεφε καμιά αντιπάθεια. Κι εξάλλου, ούτε αυτός ασκούσε τα θρησκευτικά του τελετουργικά. Ο Σπάνιας με τις πλατιές του γνώσεις, αυτά που του έλεγα, τα έβρισκε σκουπίδια, κι εμένα αδαή και αφελή.

Παραμέναμε φίλοι. Αν ζούσε, θα τον ρωτούσα πόσο αλληλέγγυους έβρισκε το αγοραστικό κοινό και τους εργαζόμενους την τελευταία Κυριακή και που με τόσο άγχος πρόβαλλε η τηλεόραση, περιοριζόμενη μόνο στην Οδό Ερμού, πιο κοντά στο Σύνταγμα. Τα κλειστά καταστήματα, μικρά και μεγάλα, ήταν ανύπαρκτα μπροστά στις κάμερες. Αυτά δεν τα είδαμε.