Πέμπτη 8 Γενάρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 30
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΑΪΝΤΑ ΜΠΕΓΚΙΤΣ
Χιόνι

Δεν είναι καθόλου εύκολο να χειριστείς κινηματογραφικά μια ιστορία που αναφέρεται σε σημερινά πολιτικά γεγονότα, όταν αυτά τα πολιτικά γεγονότα είναι ακόμα νωπά, στάζουνε ακόμα αίμα! Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη δεν είναι μια οποιοιδήποτε χώρα! Η ιστορία της και οι ιστορίες που καλείται να χειριστεί ο ντόπιος δημιουργός, είναι πολυπολιτισμικές. Το τρισυπόστατο της χώρας θέλει λεπτούς χειρισμούς και μεγάλες ισορροπίες. Ισορροπίες που πρέπει να χωρέσουν μέσα τους ισότιμα τρεις εθνότητες (Βόσνιους, Κροάτες, Σέρβους), τρεις γλώσσες (βοσνιακά, κροατικά, σερβικά), τρεις θρησκείες (μουσουλμάνους, ορθόδοξους, καθολικούς) και πάνω απ' όλα να χωρέσουν τον πόνο που έχει συσσωρευτεί από τις υποκινημένες από τον ξένο παράγοντα και τα ξένα συμφέροντα εθνικιστικές συγκρούσεις χρόνων! Και όλα αυτά σε μια μικρή χώρα, μόλις 52 τετρ. χιλιομέτρων, και 4.000.000 κατοίκων.

Το Σαράγεβο χρεώθηκε στην ιστορία σαν την πόλη που στάθηκε η αφορμή για τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο (δολοφονία του διαδόχου της Αυστροουγγαρίας). Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη, αφού πέρασε από πολλές κατοχές και πολλά ξένα χέρια (εμφανίστηκε στην ιστορία το 1000 π.Χ.), το 1918 ενώθηκε με τη Σερβία, την Κροατία και τη Σλοβενία. Ολοι μαζί σχημάτισαν το βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας (υπό τον Αλέξανδρο τον Α'). Στη διάρκεια του Β' Παγκόσμιου πολέμου το βασίλειο διαλύθηκε. Μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο η χώρα ξαναενώθηκε. Με το θάνατο του Τίτο, το 1980, ο ξένος παράγοντας άρχισε να ξύνει ξανά την ενότητα της Γιουγκοσλαβίας. Με τις μεγάλες αλλαγές στην Ανατολική Ευρώπη και τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, η διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας συντελείται. Πρώτη αποχωρεί η Κροατία. Μετά τα Σκόπια και η Βοσνία - Ερζεγοβίνη. Αυτός ο διαμελισμός, όμως, δεν ήταν αρκετός. Επρεπε και η κάθε καινούρια χώρα να γίνει όσο το δυνατόν περισσότερα κομμάτια. Αρχισαν οι εσωτερικές - εθνικιστικές συγκρούσεις, οι εμφύλιοι. Ο εμφύλιος στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη κράτησε από το 1995 μέχρι το 2002. Πολύ το αίμα, μεγάλος ο πόνος.

Αυτό είναι το ιστορικό σκηνικό μέσα στο οποίο κινείται η ταινία. Το σκηνικό αυτό παρότι δεν έρχεται ποτέ σε πρώτο πλάνο καθορίζει δυναμικά όλες σχεδόν τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτό το ιστορικό φόντο, αυτή την ιστορική γνώση πρέπει να χρησιμοποιήσει σαν οδηγό του και ο ξένος θεατής, για να μπορέσει να φτάσει στην ουσία της ταινίας, για να μπορέσει να νιώσει και να κατανοήσει τις αγωνίες της. Για να καταλάβει, τελικά, με ποιους έχει να κάνει ακριβώς. Για να δεχτεί αυτή την ανθρώπινη «μείξη» που βλέπει στην οθόνη. Να δεχτεί τις μουσουλμανικές μαντίλες μαζί με τα δυτικά γυναικεία παντελόνια. Και όλα αυτά κάτω από την ίδια στέγη!

Η πρωτοεμφανιζόμενη Βόσνια σκηνοθέτιδα Αΐντα Μπέγκιτς,κρατώντας πολύ χαμηλούς τόνους, μας μιλάει για όλα αυτά. Η αγωνία της, όμως, δεν είναι το χτες, το οποίο, σε καμία περίπτωση, δε θέλει - και δεν προτείνει - να ξεχάσει. Η αγωνία της, η μεγάλη της αγωνία, είναι το αύριο! Η χώρα, πια, είναι τόσο φτωχή και τόσο πληγωμένη, που δεν μπορεί να θρέψει και πολύ περισσότερο να κάνει ευτυχισμένους τους κατοίκους της. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί απ' όλους όσους την αποτελούν.

Στην ταινία βλέπουμε ένα μικρό χωριό, μια μικρή ομάδα γυναίκες, κάποια παιδιά και έναν κουτσό γέροντα, ό,τι απόμεινε από τον πρόσφατο πόλεμο, μια μικρογραφία της ίδιας της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης στην πραγματικότητα, να παλεύουν με νύχια και με δόντια για να επιβιώσουν. Η γη γεννάει, αλλά κανένας δεν αγοράζει. Οι πολυεθνικές έχουν ήδη μυριστεί τη λεία και έχουν αρχίσει τα ψέματα και τους εκβιασμούς. Η χώρα, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης (η Βοσνία - Ερζεγοβίνη βρίσκεται σε μεγάλη και παρατεινόμενη πολιτική κρίση) έχει βγει στο σφυρί. Η προσπάθειά της να μπει στην ΕΕ την έχει τελείως ξεβρακώσει...

Η Αΐντα Μπέγκιτς δεν προτείνει την παράδοση. Αναγνωρίζει τις δυσκολίες, αλλά δε δέχεται το ξεπούλημα. Προτείνει αγώνα. Αγώνα για να στηθεί, να ξαναστηθεί η χώρα στα πόδια της. Και γι' αυτό δεν κρύβει τη συμπάθειά της για την κεντρική ηρωίδα. Μια νεαρή κοπέλα που αγαπάει βαθιά τον τόπο της και αρνείται να τον εγκαταλείψει ή να τον παραδώσει στους ξένους. Γιατί στον τόπο αυτό γεννήθηκε, μεγάλωσε, ερωτεύτηκε...

Τρυφερή, ανθρώπινη ταινία. Με εξαιρετικές ερμηνείες. Με πολύ λειτουργική και διακριτική μουσική. Με ματιές και υπονοούμενα. Ταινία η οποία, χωρίς να κρύβει τίποτα, ακόμα και όταν λαθεμένα παίρνει το πλευρό των μουσουλμάνων, κρατάει, προσπαθεί να κρατήσει, με μεγάλο σεβασμό τις εθνικές ισορροπίες. Η Βοσνία - Ερζεγοβίνη είναι μια ενιαία χώρα και σαν τέτοια μόνον μπορεί και πρέπει να επιβιώσει!

Παίζουν: Ζάνα Μαριάνοβιτς, Τζάσνα Ομέλα Μπέρι, Σαντζίντα Μαζίς, Εμίρ Χατζιχαφισβέτζοβιτς.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ