Την υγεία, όπως και τα άλλα βασικά δικαιώματά τους, στερούνται οι μετανάστες και ιδιαίτερα εκείνοι, που δεν έχουν τα «απαραίτητα έγγραφα», διαπιστώνει σε έρευνά του το Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Στατιστικής Ιατρικής του Πανεπιστήμιου Αθηνών για την «Υγεία των μεταναστών στην Ελλάδα». Η έκθεση χρηματοδοτήθηκε απ' τη Ευρωπαϊκή Ενωση και το Ιδρυμα Νιάρχος, σε μια προσπάθεια να αθωωθούν οι εκμεταλλευτές και οι πιο αντιδραστικοί φορείς της αντιμεταναστευτικής πολιτικής στα μάτια των εργαζομένων.

Τα στοιχεία της έρευνας είναι ενδεικτικά για την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες στη χώρα μας, ιδιαίτερα μετά το 2000 που εντάθηκε η εφαρμογή της Κοινοτικής πολιτικής για τους μετανάστες. Οι μετανάστες στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 580.000 «νόμιμους» και άλλους 300.000 που δεν «έλαβαν μέρος στη διαδικασία της νομιμοποίησης», δηλαδή αποκλείστηκαν στη βάση των απαράδεκτων κριτηρίων που βάζει η κυβέρνηση και η ΕΕ. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο αριθμός των μεταναστών χωρίς τα νόμιμα έγγραφα ανέρχεται στο 3,4% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας το 2001.

Το 40% των αλλοδαπών εργατών απασχολούνται σε ανειδίκευτες θέσεις εργασίας, ενώ «η μεγάλη μάζα της μεταναστευτικής εργασίας απορροφήθηκε από την ανεπίσημη εργασία» - δηλαδή τη «μαύρη εργασία». Στο θέμα της Υγείας, «οι ανασφάλιστοι μετανάστες υποχρεούνται κατά κανόνα να καλύψουν το συνολικό κόστος, και σε περίπτωση νοσηλείας προκαταβάλλουν το 50% της δαπάνης». Αν, μάλιστα, δεν έχουν και τα «απαραίτητα χαρτιά», τότε «παρέχονται οι απαραίτητες υπηρεσίες αποκλειστικά σε περιπτώσεις επείγοντος περιστατικού και μέχρι τη σταθεροποίηση της υγείας τους». Αν και αποκρύπτεται από την έκθεση, σε ορισμένες περιπτώσεις καλείται και η αστυνομία, καθώς οι σχετικές υπουργικές διατάξεις το επιτρέπουν και - παρά την κατακραυγή - δεν έχουν καταργηθεί ακόμα.