Β. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Πριν δούμε αναλυτικά ορισμένα από τα κύρια θέματα που τίθενται στο σχέδιο πολιτικού πλαισίου για τις ευρωεκλογές που εγκρίθηκε, θα σταθούμε σε ορισμένες αναφορές του εισηγητή του σχεδίου, που έγιναν κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του στην πανελλαδική σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Κατ' αρχήν, για να μην υπάρχουν παρερμηνείες, ξεκαθάρισε ότι «η ενότητα της Ευρώπης απειλείται από τους διευθυντές της. (...) Αυτοί με την αποθέωση του κέρδους, που χωρίζει τους ανθρώπους και τους λαούς, καλλιεργούν το έδαφος του αντιευρωπαϊσμού στην πιο απεχθή μορφή του, τον εθνικισμό. Αυτοί πρέπει να ηττηθούν». Επομένως η πάλη ενάντια στην ΕΕ, δηλαδή στον καπιταλισμό, για το ΣΥΡΙΖΑ είναι εθνικισμός και όχι πάλη για τα συμφέροντα των λαών! Να λοιπόν πώς αμαυρώνουν τη λαϊκή πάλη κατά της καπιταλιστικής ΕΕ υπονομεύοντάς την, γεγονός που υποτάσσει τους λαούς στα μονοπώλια.

Ταυτόχρονα εντοπίζουν όλο το πρόβλημα που υπάρχει στο «ευρωπαϊκό οικοδόμημα», δηλαδή την αντιλαϊκή πολιτική στην Κομισιόν και στο πρόσωπο του Μπαρόζο. Λες και αν υπάρξει άλλη Κομισιόν και κάποιος άλλος αντί του Μπαρόζο θα λυθούν όλα ως διά μαγείας και ο ιμπεριαλιστικός μηχανισμός της ΕΕ θα μετατραπεί σε μια ένωση που θα παίρνει πολιτικές αποφάσεις σε όφελος των λαών!

Για να συμπυκνώσουμε το νόημα της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην ΕΕ, θα χρησιμοποιήσουμε τη φράση από την εισήγηση του Θ. Παρασκευόπουλου: «Στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης είμαστε αριστερή αντιπολίτευση». Στόχος που όχι μόνο δεν αλλάζει επί της ουσίας τίποτα προς όφελος της εργατικής τάξης, αλλά ακόμα πιο άσχημα την καταδικάζει στα χειρότερα, αποπροσανατολίζει, συσκοτίζει από τις πραγματικές αιτίες των λαϊκών προβλημάτων και αποτελεί το καλύτερο «αριστερό» άλλοθι για να περνά αλώβητη κάθε ιμπεριαλιστική επιδίωξη της ΕΕ.

Αυτή η λογική διαπέρασε και τις παρεμβάσεις όλων των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, και ιδιαίτερα αυτών που θέλουν να εμφανίζονται αντικαπιταλιστικές, όπως η ΔΕΑ και η ΚΟΕ. Η Ελ. Σωτηρίου, υποψήφια ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ από την ΚΟΕ, στην ομιλία της θέλησε να δείξει ότι δεν υπάρχει αντιευρωπαϊκός προσανατολισμός στις θέσεις της ΚΟΕ. Είπε συγκεκριμένα, ανάμεσα σε άλλα: «Είναι άραγε αντιευρωπαϊσμός το κεντρικό σύνθημα του Φόρουμ ενάντια στην ΕΕ του νεοφιλελευθερισμού, του πολέμου και του ρατσισμού; Είναι αντιευρωπαϊσμός να λες ότι Ενωμένη Ευρώπη με τη σφραγίδα του νεοφιλελευθερισμού και της αντίδρασης δεν πρόκειται να οικοδομηθεί;»...

Ας δούμε τώρα πιο αναλυτικά μερικά ζητήματα από το σχέδιο πολιτικής απόφασης του ΣΥΡΙΖΑ για την Ευρώπη και τις ευρωεκλογές.

Σε αυτό το σημείο ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για χρεοκοπημένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Και μιλά για χρεοκοπημένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο γιατί ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ προτείνει ως διέξοδο μια άλλη διαχειριστική πολιτική με κρατικές τράπεζες, λες και οι κρατικές δεν είναι καπιταλιστικές ή δε θα εξυπηρετούν το κεφάλαιο αλλά το λαό. Γι' αυτό χαρακτηρίζει την κρίση ως «χρηματοπιστωτική». Ετσι όμως συγκαλύπτει το αντικειμενικό της εκδήλωσής της που οφείλεται στην καπιταλιστική παραγωγή, είναι αναπόφευκτη, δεν αντιμετωπίζεται φιλολαϊκά με καμιά μορφή διαχείρισης. Αρα με όλα τα παραπάνω παρεμποδίζει, υπονομεύει την ανάπτυξη της ταξικής πάλης σε αντικαπιταλιστική ρότα, προβάλλοντας το συμβιβασμό της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών στρωμάτων σε μια πολιτική διαχείρισης του καπιταλισμού, που επιπλέον είναι και ανεφάρμοστη σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς και του κεφαλαίου. Και εδώ δεν μπορούν αντικειμενικά να εφαρμοστούν ρυθμίσεις, δηλαδή παρεμπόδισής τους. Επομένως προβάλλουν ως διέξοδο την υποταγή σε ένα λιγότερο βάρβαρο καπιταλισμό. Δηλαδή διαιώνιση της εκμετάλλευσης.

Λένε αντικειμενικά ότι δεν είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός το πρόβλημα και η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, σε τέτοιο βαθμό που από τη μια το κεφάλαιο να έχει συσσωρεύσει τεράστια κέρδη και ο εργάτης να μην μπορεί να καταναλώσει όπως πριν για να αναπληρώσει την εργατική του δύναμη. Αλλά - κατά τον ΣΥΝ - ο τρόπος που η άρχουσα τάξη και τα μονοπώλια με «παπατζίδικα κόλπα» καταχρώνται την εξουσία τους.

Αλλωστε, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέκος Αλαβάνος, το έχει πει καθαρά: «Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή πολιτική για την κρίση. Κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν τίποτε από το πώς, με την κατάργηση κάθε ελέγχου στον χρηματοπιστωτικό χώρο, φθάσαμε στη σημερινή κρίση. (...) δεν έλεγχαν τα γιγαντιαία παπατζίδικα κόλπα των τραπεζικών ομίλων» (ΑΥΓΗ, 22/3/2009).

Ας δούμε τι λένε γι' αυτό στο σημείο 1. «... τα κινήματα αμφισβήτησαν τα νεοφιλελεύθερα δόγματα και έκαναν νεκρό γράμμα πολλές επιλογές του νεοφιλελευθερισμού σε πολλές χώρες της Ευρώπης». Μήπως αυτό, ακόμα κι αν συνέβη κάτω από την πίεση μεγάλων ή μικρών κινητοποιήσεων, οδήγησε σε λύσεις ριζικές; Οσο σημαντικό κι αν είναι να κερδίζει το Κίνημα μάχες στο πλαίσιο της οικονομικής πάλης - και είναι σημαντικό - μπορεί αυτό από μόνο του να ανοίξει το δρόμο για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, μια και καλή; Να καταργήσει τις κρίσεις; Οχι.

Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως καταφέρνει να το συμβιβάσει. Αφού λέει όλα τα παραπάνω, σημειώνει σε άλλο σημείο του σχεδίου πολιτικού πλαισίου: «... οι δυνάμεις της Αριστεράς να επιβάλλουν σε σύγκρουση με τις κυρίαρχες τάξεις, την παγκόσμια ειρήνη, τη δικαιοσύνη, τη διεθνή αλληλεγγύη, την κοινωνική και πολιτική ισότητα, τη διάσωση του περιβάλλοντος, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο». Είναι δυνατόν η πάλη ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό να σημάνει το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο; Οταν, την ίδια στιγμή, δε γίνεται πουθενά λόγος για πολιτική πάλη, για πάλη που θα βάζει ζήτημα εξουσίας της εργατικής τάξης; Εξουσίας που να σχεδιάζει κεντρικά την παραγωγή με γνώμονα την ικανοποίηση των αναγκών των εργαζομένων, που ολοένα και αυξάνονται;

Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αλλιώς; Προς όφελος δηλαδή της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Πώς εξηγείται όμως το εξής; Ο ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (σε έναν από τους θεσμούς που αναφέρεται) να ζητά γρήγορη και άμεση υλοποίηση στην Ελλάδα αντιμεταναστευτικών οδηγιών. Πώς εξηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζει ό,τι ακριβώς προτείνει ο ...θεσμός «Κομισιόν» για το σπάσιμο του χρόνου εργασίας σε ενεργό και ανενεργό, την περίφημη έκθεση ΣΕΡΚΑΣ; Που καταδικάζει Ελληνες και μετανάστες εργάτες να δουλεύουν 65 ώρες την εβδομάδα; Πώς εξηγείται να ζητά - με μια άλλη διαχείριση - την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, που ξεκληρίζει τους αγρότες; Δεν εξηγείται. Αυτός είναι ο οπορτουνισμός σε όλο του το μεγαλείο...

Οσον αφορά το θέμα: «λαϊκός έλεγχος των κυβερνώντων» ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει τίποτα άλλο από το να σπέρνει αυταπάτες πως οι κυβερνήσεις της άρχουσας τάξης μπορούν τάχα να υπόκεινται σε λαϊκό έλεγχο. Οπως αυταπάτη είναι και το ότι - σύμφωνα με αυτά που λέει - μπορεί το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι θεσμοί της ΕΕ να λειτουργούν προς όφελος της εργατικής τάξης.

Ας δούμε τι έχει πει μέχρι σήμερα ο ΣΥΝ για τον ευρωστρατό.

• Στις αποφάσεις του 2ου Συνεδρίου του ΣΥΝ το 1996: «Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι το συμφέρον της κοινωνίας και του έθνους, είναι από κάθε άποψη να βρίσκεται ενεργά και ισότιμα στη διαδικασία της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Μια ΕΕ με δημοκρατική, ομοσπονδιακή πολιτειακή συγκρότηση, κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας».
• Στο 3ο Συνέδριο του ΣΥΝ το 2000, σε σχετικές αναλύσεις σημειώνεται: «Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση με δημοκρατικούς κοινωνικούς και οικολογικούς όρους μπορεί να είναι η απάντηση των λαών της Ευρώπης στις μεγάλες προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης. Και αυτή η προοπτική πρέπει να αποτελέσει τη σημαία της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αυτό σημαίνει ότι θα ενισχυθούν οι διαδικασίες πολιτικής ενοποίησης, ότι θα προωθηθεί ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, ότι θα προωθηθεί η αμυντική ολοκλήρωση ότι θα διαμορφωθεί αυτόνομη κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας».
• Το Νοέμβρη του 2001, σε ειδική ανακοίνωση για τον ευρωστρατό, ανέφερε ο ΣΥΝ: «Η δημιουργία ευρωστρατού έχει νόημα μόνον εάν εντάσσεται στην προοπτική της πολιτικής ενοποίησης και αυτονόμησης της Ευρώπης».
• Το 2003, στην απόφαση του προγραμματικού Συνεδρίου του ΣΥΝ, ζητούσαν για την ΕΕ «την κρίσιμη στρατιωτική δύναμη που θα εγγυάται την άμυνά τους (σ.σ. των ευρωπαϊκών κρατών) και θα τους επιτρέπει την αυτόνομη παρουσία και τη δυνατότητα παρέμβασης στα παγκόσμια πράγματα».

Για το ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ αυτοί οι ...«μύθοι» είναι το ευαγγέλιό τους. Πέρα όμως από αυτό, εδώ επαναφέρει το γνωστό αποπροσανατολιστικό και επικίνδυνο για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης σλόγκαν «ο άνθρωπος πάνω από τα κέρδη». Και πως ο ανταγωνισμός παντού είναι εκείνος που ανατρέπει την αρχή τους. Λες και δεν ήθελαν αυτόν ακριβώς τον ανταγωνισμό, όταν ψήφιζαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, όταν πανηγύριζαν για την ΟΝΕ και το ευρώ, όταν ζητούσαν πολιτική ενοποίηση, κοινές πολιτικές σε όλους τους τομείς, επομένως και πέρασμα όλων των στρατηγικών επιλογών της ΕΕ σε βάρος της εργατικής τάξης. Παρ' όλα αυτά, στο σημείο 9 λένε: «Κατάργηση του Μάαστριχτ, της Λισαβόνας, του Συμφώνου Σταθερότητας». Οταν είναι το κόμμα που έβαλε γερή πλάτη για την ισχυροποίηση και οικοδόμηση αυτής της ΕΕ, αρχής γενομένης από την υπερψήφιση της Συνθήκης που τώρα ζητούν να καταργηθεί. Αλλά μήπως δε λένε ακριβώς κατάργηση της Συνθήκης; Γιατί ήδη έχουν διατυπώσει την άποψη περί κατάργησης των νεοφιλελεύθερων άρθρων της Συνθήκης και όχι κατάργηση του θεμέλιου της ΕΕ, όπως είναι το Μάαστριχτ. Και πώς να το πουν άλλωστε, αφού είναι υπέρ της ΕΕ; Αλλο ένα δείγμα καιροσκοπισμού και αφερεγγυότητας.

Καλά όλα αυτά. Μόνο που ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διευκρινίσει το εξής: Οταν χειροκροτούσαν τον Ζοσπέν στη Γαλλία και τον Ντ' Αλέμα, τον Πρόντι και τον Μπερτινότι στην Ιταλία, μπορεί να μην έβλεπαν τα αντιλαϊκά μέτρα που έπαιρναν. Μήπως δεν έβλεπαν και τις βόμβες που έπεφταν για παράδειγμα στο λαό της Γιουγκοσλαβίας; Οταν πανηγύριζαν για τον σοσιαλδημοκράτη Σρέντερ στη Γερμανία, δεν έβλεπαν ότι εφάρμοζε τη σκληρή αντιλαϊκή πολιτική της ΕΕ; Οταν χειροκροτούσαν την εκλογή τέτοιων κυβερνήσεων αυταπατούνταν; Και αν αυταπατήθηκαν γιατί να τους εμπιστευτεί ο λαός τώρα που το κατάλαβαν; Οταν συνέβαλαν στον αφοπλισμό του λαϊκού κινήματος στηρίζοντας αυτές τις κυβερνήσεις, γιατί σκούζουν όταν τους λέμε ότι αυτοαποκαλύπτονται ως καιροσκόποι, που άλλα έλεγαν χτες άλλα λένε σήμερα και γενικά λένε και κάνουν κατά πώς τους συμφέρει η πολιτική συγκυρία; Αλλά τέτοιοι είναι οι οπορτουνιστές, γι' αυτό και αφερέγγυοι.

Η συμβολή του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ στην ανατροπή των εργασιακών σχέσεων είναι μεγάλη. Οπου έχει δικούς του δημάρχους, η μερική απασχόληση είναι στα φόρτε της. Πρωτοστάτησε μέσα από τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΚΕ, ΤΕΔΚΝΑ) να περάσει στους δήμους η μερική απασχόληση, μαζί με τους εκπροσώπους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Μόλις πριν μερικούς μήνες, στο Δήμο Θεσσαλονίκης ψήφισε υπέρ της πρόσληψης 200 συμβασιούχων στην υπηρεσία πρασίνου. Μόλις πριν 3 χρόνια στην ΚΕΔΚΕ και ο ΣΥΝ αναγνώρισε την αναγκαιότητα της μερικής απασχόλησης ως «κατεύθυνση και επιταγή της ΕΕ». Περίπου ένα χρόνο πριν το ΔΣ της ΚΕΔΚΕ είχε ζητήσει περισσότερα χρήματα για την εφαρμογή του προγράμματος της μερικής απασχόλησης. Ο ΣΥΝ όχι μόνο συμμετέχει στην απόφαση, αλλά εισηγητής είναι ο εκπρόσωπος του ΣΥΝ! Ο ΣΥΝ συμμετέχει με ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στο να προπαγανδιστούν και να προωθηθούν διατάξεις για τη γενικευμένη εφαρμογή της μερικής απασχόλησης και της ανασφάλιστης εργασίας στους δήμους σε ευρύτερο πεδίο, όπως για τους σχολικούς φύλακες, τα Τοπικά Σύμφωνα και τις Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης.

Αυτή εμφανίζει ο ΣΥΡΙΖΑ ως μέρος της στρατηγικής του στο σχέδιο πολιτικού πλαισίου για τις ευρωεκλογές. Και μπορεί να πουν ότι η τακτική ενός κόμματος (σ.σ. στάση στην ΕΕ, στάση στα συνδικάτα, στα σωματεία, στους τόπους δουλειάς, στη γειτονιά κ.α.) δεν είναι απαραίτητο να έχουν μια αντιστοιχία. Είναι έτσι; Μπορεί δηλαδή, ο ΣΥΡΙΖΑ να παλεύει (σ.σ. αφού μιλά για σοσιαλισμό) για κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και να προτείνει διακυβέρνηση και ενωτική πρόταση με ένα πλαίσιο μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του καπιταλισμού; Στο πλαίσιο - όπως λένε - ενός κόσμου με «ειρηνική συμβίωση, κοινωνικά και οικολογικά προσανατολισμένη ανάπτυξη, Ευρώπη με κοινωνική δικαιοσύνη και δημοκρατία»;

Είναι πολύ πιθανό να θεωρούν ότι θα ξυπνήσουν μια μέρα και η αστική τάξη θα διοργανώσει τελετή παράδοσης - παραλαβής της εξουσίας «στα κινήματα, τους πολίτες, τους λαούς της Ευρώπης, στις δυνάμεις της εργασίας, στα κινήματα, τις κινήσεις, τις ομάδες, τους αριστερούς διανοούμενους και καλλιτέχνες». Αφού όπως λένε, η «δημοκρατική δράση» όλων αυτών θα βοηθήσει στη «ριζική αλλαγή του συσχετισμού στις χώρες μέλη εις βάρος του κεφαλαίου και των αστικών πολιτικών δυνάμεων» (σημείο 15). Δεν είναι η ταξική πάλη και η τελική σκληρή αναμέτρηση των δυνάμεων της αστικής τάξης με την εργατική τάξη που θα σφραγίσει την κοινωνική εξέλιξη, αλλά η «μαζική δημοκρατική δράση».

Ακόμα περισσότερο που με τις διακηρύξεις του εμφανίζεται να κατακεραυνώνει την πολιτική της ΕΕ, αλλά στην πραγματικότητα όταν έχει μπροστά του το δίλημμα «πολιτική για τους εργάτες ή για το κεφάλαιο», διαλέγει το δεύτερο και με τα δυο χέρια, στηρίζοντας έτσι το αντιλαϊκό ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα της ΕΕ, προτείνοντας μιαν άλλη διαχείριση του καπιταλισμού.