Κατά τη γνώμη μου όμως εξίσου σοβαρό, και θα πρέπει να απασχολήσει το Συνέδριο, είναι και το πρόβλημα των προβλημάτων που έντονα έβαλε και πάλι η συντρόφισσα Παπαρήγα στην τελική της ομιλία στο 15ο, όπου προέτρεπε «να προβληματιστούμε, βαθύτερα να απαντήσουμε τι είναι αυτό που εμποδίζει τις ΚΟΒ να ανοιχτούν πιο πλατιά στο λαό...»

Σύντροφοι,

Ο άνθρωπος, όπως ο Μαρξ πιο ολοκληρωμένα διαπίστωσε, δεν είναι μια βιολογική ύπαρξη μόνο, αλλά και μια κοινωνική οντότητα. Η ουσία του ανθρώπου έχει κοινωνικό χαρακτήρα.

Σαν τέτοιος ο άνθρωπος επιζητά, έχει ανάγκη να αναγνωρίζεται ως οργανικό μέλος ενός συνόλου από το οποίο να ΤΙΜΑΤΑΙ, γεγονός που τον κάνει να αισθάνεται σίγουρος, να έχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να αναλαμβάνει ευθύνες να θέλει να προσφέρει και να δρα. Το αίσθημα αυτό θα πρέπει να καλλιεργείται, να αναπτύσσεται μέσα στο οργανωμένο σύνολο (εν προκειμένω το κόμμα), ώστε ο άνθρωπος (το κομματικό μέλος) να νιώθει αναπόσπαστο μέλος αυτού του συνόλου, συμμέτοχος στη λήψη των αποφάσεων, συνυπεύθυνος στην υλοποίησή τους.

Σήμερα, που από μέρα σε μέρα αλλάζουν οι ανάγκες παρέμβασης του Κόμματος, το υποχρεώνουν να στρέψει την προσοχή του και στην αλλαγή των κριτηρίων προσφοράς των κ.μ. και των στελεχών, θα πρέπει και η καθοδήγηση να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, να αλλάξει το στιλ της με κύριο στόχο, κατά τη γνώμη μου, την αναβάθμιση, το ανέβασμα του ρόλου του κ.μ. (με ό,τι αυτό συνεπάγεται: ιδεολογική δουλιά, ενημέρωση, σεβασμό, «ανοιχτά αυτιά» στις αγωνίες και τους προβληματισμούς του). Ενα στιλ καθοδήγησης που θα παίρνει υπόψη τις γενικές αρχές και τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τα κ.μ. και στελέχη, θα παίρνει υπόψη τη γενική και συγκεκριμένη κατάσταση μέσα στην οποία λειτουργεί και δρα το Κόμμα, μέσα στην οποία ζει και κινείται το κ.μ., που θα παίρνει υπόψη ότι το μορφωτικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό επίπεδο ιδιαίτερα των νεαρότερων μελών είναι πιο ανεβασμένο από παλιότερα. Ενα στιλ καθοδήγησης που θα παίρνει υπόψη ότι ο δημοκρατικός συγκεντρωτισμός δεν εξασφαλίζει μόνο τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις αλλά και την ισοτιμία των κ.μ., ανεξάρτητα σε ποια ιεραρχία βρίσκονται και λειτουργούν. Που θα εξασφαλίζει το σεβασμό της γνώμης, των σκέψεων, των ιδεών, των προτάσεων των κ.μ. Που θα κάνει πράξη τη γνωστή λενινιστική υπόδειξη «όχι μόνο να διδάσκουμε αλλά και να διδασκόμαστε από τις μάζες» (εν προκειμένω τα κ.μ.). Που θα δέχεται ή θα απορρίπτει τη διαφορετική άποψη με επιχειρήματα και πειστικότητα, πολιτικά και θεωρητικά τεκμηριωμένα. Που θα δέχεται την καλοπροαίρετη κριτική ως σημάδι δυναμισμού, ζωτικότητας, αγωνίας, ενδιαφέροντος και προβληματισμού και όχι ως προσωπική εχθρότητα, αντιζηλία, γκρίνια, μεμψιμοιρία και το χειρότερο αντικομματική ενέργεια, μακριά από την εύκολη λύση «ο ανώτερος διατάζει ο κατώτερος εκτελεί», μακριά από τον διοικητικό αυταρχικό τρόπο καθοδήγησης, που οδηγεί στην απογοήτευση και στην αποστράτευση. Κι ας θυμηθούμε εδώ και τον Λένιν που έλεγε με την καυστική του γλώσσα «στον τομέα του σεβασμού της ιεραρχίας, της τυπικής διεκπεραίωσης των υποθέσεών μας η επαναστατικότητά μας παραχωρεί τη θέση της στην πιο αποπνικτική ρουτίνα».

Ηταν αδιανόητο για τον Λένιν να αντιμετωπίσει τη διαφορετική άποψη με το «αυτό είπα έτσι θα γίνει», τη διαφορετική άποψη την επιζητούσε για να την καυτηριάσει αμείλικτα (αν δε συμφωνούσε) και να την αποδεχτεί (αν ήταν σωστή).

Ετσι έλυνε τις διαφορές και έπαιρνε από τον καθένα αυτό που μπορούσε να δώσει. Το πρόβλημα λοιπόν καθαρά καθοδηγητικό και η λύση του θα βοηθήσει τις ΚΟΒ να ξανοιχτούν στις μάζες για να αφυπνίσουν την κοινωνική τους συνείδηση, να τις βοηθήσουν να ξεπεράσουν καταστάσεις απάθειας και αποξένωσης, που είναι και το ζητούμενο για την πραγμάτωση του Μετώπου.

Σύντροφοι,

Στην απόφαση της Ολομέλειάς της στις 14/10/97 η ΚΕ προτείνει για την αντιμετώπιση της επίθεσης στην ιστορία του Κόμματος «να περάσουμε στην αντεπίθεση και να προβάλλουμε την πραγματική ιστορία και τους πρωταγωνιστές της ιδιαίτερα με δουλιά στις νεότερες γενιές». Για μια τέτοια αντεπίθεση όμως απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι ξεκαθαρισμένες θέσεις και η κοινή αντίληψη όλων σε ζητήματα καθοριστικά και που σφράγισαν την ιστορία του Κόμματος και του παγκόσμιου κομματικού κινήματος, όπως το 20ό συνέδριο ΚΚΣΕ - Στάλιν, 6η Ολομέλεια 1956, ΚΚΕ - Ζαχαριάδης, διάσπαση '68 κλπ κλπ.

Κι επειδή για μένα τέτοια κοινή αντίληψη δεν υπάρχει, προτείνω στην τελική απόφαση του Συνεδρίου να οριστεί χρονοδιάγραμμα έναρξης - λήξης εσωκομματικής συζήτησης που θα καταλήξει σε κοινά συμπεράσματα, ώστε κοινή και ενιαία να είναι και η αντεπίθεση.

Παράλληλα θα πρέπει επιτέλους να ξεκαθαρίσουμε και χρονολογικά από πότε άρχισαν τα λάθη και οι διαστρεβλώσεις στη ΣΕ, ώστε να λυθούν και οι απορίες μας με ποιους θεωρητικούς προβληματισμούς και προτάσεις από ποιες εποχές οικοδόμησης του σοσιαλισμού θα «εμπλουτίσουμε» τη θεωρία μας, όπως ζητάει το πρόγραμμα του 15ου Συνεδρίου.

Και για το ίδιο θέμα δύο απορίες.

Τον 10/97 η ΚΕ έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στο ΚΚΡΟ, της ταξικής συνεργασίας, της διασφάλισης της ελεύθερης αγοράς, των ελεύθερων επιχειρηματιών κλπ. (3ο συνέδριο ΚΚΡΟ) για τα 80χρονα της Οκτωβριανής Επανάστασης, έτσι το ανέδειχνε σε συνεχιστή του μπολσεβίκικου κόμματος του Οκτώβρη. Ερώτημα: Με ποιο σκεπτικό το τηλεγράφημα ήταν στα πλαίσια της πολιτικής μας ανταλλαγής απόψεων και συνεργασιών τότε γιατί όχι και στο ΚΕΚΡ ή μήπως θεωρούμε τις προτάσεις του ΚΚΡΟ νέο δρόμο, τέταρτο, πέμπτο ξέρω κι εγώ, προς το σοσιαλισμό;

Και τελειώνοντας με το θέμα αυτό μια πρόταση: να ξαναδιατυπωθεί η Θέση 6 κύρια για την Κίνα, γιατί για μας που σαν χώρα, σα λαός νιώσαμε και νιώθουμε στο πετσί μας τι σημαίνει εξάρτηση από το ΔΝΤ, τη διεθνή τράπεζα, τις πολυεθνικές, είναι ακατανόητο να πιστεύουμε ότι έτσι οικοδομείται σοσιαλισμός, εκτός κι αν πιστεύουμε ότι η πολιτική του ΚΚΚ είναι μια νέα ΝΕΠ (συγνώμη για την ιεροσυλία) με τις «ζώνες ελεύθερου εμπορίου».

Σύντροφοι,

Τα διάφορα σώματα, συνελεύσεις ΚΟΒ, συνδιασκέψεις, ολομέλειες, συνέδρια θα πρέπει πέρα των άλλων να λειτουργούν και διαπαιδαγωγητικά. Οι οποίες αντιπαραθέσεις, διαφωνίες, οι οποίοι αντίλογοι να διεξάγονται με επιχειρήματα, με ήθος, με συντροφικότητα με αυτό που λέμε κομμουνιστική ηθική, πολύ περισσότερο αυτό ισχύει όταν αντιπαρατιθόμαστε σε δημόσιο διάλογο.

Μ' αυτό το σκεπτικό θεωρώ λάθος την απάντηση του συντρ. Δ. Α. προς το σ. Θεωνά (με τις απόψεις του οποίου διαφώνησα από παλιότερα) από την οποία το μόνο που μου έμεινε ήταν οι σκληρές μέχρι υβριστικές φράσεις, το μένος και μια ακατανόητη αντιπαλότητα από τη μια και από την άλλη τα ερωτήματα που μου γεννήθηκαν, όπως: α) ποια ήταν η παρέα του σ. Θεωνά όταν ήταν γγ της ΓΣΕΕ, ΠΑΣΟΚοι - Συν/κοι - μέλη της τότε ΚΕ, εξακολουθεί αυτή η παρέα να υφίσταται ακόμη και στη σημερινή ΚΕ; β) Ο σ. Θεωνάς λειτουργούσε παρεΐστικα, άρα φραξιονιστικά κι εμείς τον προτείναμε και τον εκλέξαμε ευρωβουλευτή; Εχουν έτσι τα πράγματα; Ερωτήματα, ερωτήματα! Τέλος, επειδή δε θέλω να αμφισβητήσω την καλή πρόθεση του στελέχους Δ. Α. (διαφορετικά θα ήταν τραγικό) θα του θυμίσω απλώς και κάπως παραφρασμένα την κατάληξη του διαλόγου του κ. Κόινερ με το σοφό καθηγητή του οποίου η στάση δεν του άρεσε: «σκέπτεσαι ενοχλητικά, μιλάς (γράφεις) ενοχλητικά, στέκεσαι ενοχλητικά» και παρακάτω καταλήγει «όταν βλέπω τη στάση σου (τα γραπτά σου) δε με ενδιαφέρει ο στόχος σου» (Μπρεχτ Ιστορίες του κ. Κόινερ).

Αυτά κι εύχομαι κάθε επιτυχία στο Συνέδριο.