«Εγκαιρα με ευελιξία και με κύριο γνώμονα τη βελτίωση της παραγωγικότητας», είναι η συνταγή που δίνει στην κυβέρνηση και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Λ. Παπαδήμος, με την ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική του 2000 που κατατέθηκε χτες στη Βουλή. Στην ουσία, με την έκθεση αυτή, η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας βάζει «πλάτες» στην κυβέρνηση για συνέχιση και σκλήρυνση της αντιλαϊκής οικονομικής, με πρόσχημα -τώρα- την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στην εντός ΟΝΕ εποχή. Στο σχετικό κείμενο, καταγράφονται οι νέες προβλέψεις για τις εξελίξεις στην ελληνική και στη διεθνή οικονομία, καθώς οι αρχικές παραδοχές τής, ελέω ΟΝΕ, νομισματικής πολιτικής για τη διατηρησιμότητα των τιμών, έχουν ακυρωθεί.

Παρουσιάζοντας στους δημοσιογράφους, την ενδιάμεση έκθεση, ο Λ. Παπαδήμος:

• Παραδέχτηκε ότι ο πληθωρισμός τους επόμενους 2 με 3 μήνες θα παραμείνει αυξημένος στα επίπεδα του 4%, αλλά δήλωσε αισιόδοξος ότι θα σημειώσει κάποια αποκλιμάκωση... από το δεύτερο εξάμηνο του 2001, σε επίπεδα πλησίον του 3%. «Στόχος είναι να προσεγγίσουμε το 2%», ανέφερε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, υπενθυμίζοντας το στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στην οποία θα περάσει η αρμοδιότητα της άσκησης νομισματικής πολιτικής.
• Με αυτό το δεδομένο, διατύπωσε συστάσεις και συμβουλές στην κυβέρνηση για μέτρα που θα οδηγήσουν στην ενίσχυση της παραγωγικότητας. Στα πλαίσια αυτά, σημείωσε πως «οι διαρθρωτικές αλλαγές, η απελευθέρωση των αγορών, της προσαρμοστικότητας και λειτουργίας τους μπορεί να έχει αμεσότερα αποτελέσματα», ενώ «η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται σημαντικά λόγω της πίεσης που ασκεί η διαδικασία της ένταξης». Η διαδικασία αυτή μάλλον θα πρέπει να συνεχίζεται στο διηνεκές, αφού σύμφωνα με το διοικητή της κεντρικής τράπεζας «το ενιαίο νόμισμα διαμορφώνει συνθήκες που οδηγούν σε αναδιαρθρώσεις σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ», υπογραμμίζοντας ότι η σχετική προσπάθεια της Ελλάδας θα πρέπει να ενταθεί.
• Αναγόρευσε τις διαρθρωτικές αλλαγές σε... γιατρικό για κάθε νόσο (του καπιταλισμού σε συνθήκες ΟΝΕ βεβαίως), αφού -όπως είπε- «αναμένεται ότι θα επηρεάσουν την αύξηση των επενδύσεων και τη βελτίωση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων»... άσε δε που «κατά συνέπεια θα βελτιώσουν και τις μετοχές στο Χρηματιστήριο». Ισχυρίστηκε επίσης, ότι οι «διαρθρωτικές λύσεις θα αμβλύνουν και τις πληθωριστικές πιέσεις», ενώ ταυτόχρονα ευχής έργο θα ήταν για την κεντρική τράπεζα οι συναινετικές λύσεις των κοινωνικών εταίρων για το εργασιακό.

Εξέφρασε επιφυλάξεις για τον προβλεπόμενο ρυθμό ανάπτυξης 5% το 2001, σημειώνοντας πως είναι πραγματοποιήσιμος υπό όρους.

Ας σημειωθεί η εκτίμηση του διοικητή της ΤτΕ, πως το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος θα μειωθεί περισσότερο από 1 εκατοστιαία μονάδα το 2001. Η πρόβλεψη, εφόσον βέβαια επιβεβαιωθεί, θα αποδείξει ότι στη συγκυρία της ΟΝΕ οι εργαζόμενοι παράγουν περισσότερα και συμμετέχουν με χαμηλότερο ποσοστό στην πίτα του ΑΕΠ. Η ΤτΕ ευελπιστεί ότι «η αύξηση της ζήτησης για αγαθά πρέπει να είναι συμβατή με την προσφορά». Εάν παρά ταύτα κάτι δεν πάει καλά με τον πληθωρισμό («σε περίπτωση που... κατά πώς είπε ο Λ. Παπαδήμος) τότε θα πρέπει πάση θυσία να επιτευχτεί το πλεόνασμα που προβλέπει ο προϋπολογισμός για το 2001 και να μην επιβληθεί πρόσθετη φορολογία.

Σε σχετική ερώτηση του «Ρ» ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας διατύπωσε την άποψη ότι θέση της ΤτΕ είναι η περικοπή δαπανών και όχι η πρόσθετη φορολογία, «γιατί το αντίθετο θα είχε επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα». Απέφυγε όμως να προσδιορίσει ποιες δαπάνες πρέπει να περικοπούν και μίλησε γενικά για περικοπή των καταναλωτικών δαπανών και των επιχορηγήσεων.

Βέβαια, η εποχή της ΟΝΕ θα σημαδευτεί από τους τεράστιους ρυθμούς της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών, καθώς ο δανεισμός των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις, ανάλογες με αυτές των άλλων χωρών. Η ΤτΕ στο πλαίσιο των εποπτικών -και μόνον- δραστηριοτήτων που θα της απομείνουν, «θα υιοθετήσει αποτελεσματικά συστήματα διαχείρισης κινδύνων που συνδέονται με τα δάνεια», ενώ παράλληλα θα βελτιωθεί και το σύστημα «αλληλοενημέρωσης» μεταξύ των τραπεζών για τα δάνεια που έχουν συνάψει τα νοικοκυριά...