ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - ΤΕΛ ΑΒΙΒ - ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ._

Σε υποβάθμιση των διπλωματικών της σχέσεων με το Ισραήλ προχώρησε η Τουρκία, με αφορμή την «έκθεση Πάλμερ» του ΟΗΕ για την επίθεση των ισραηλινών δυνάμεων στο τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», που συμμετείχε στο Στολίσκο βοήθειας για τη Γάζα, το Μάη του 2010, κατά την οποία σκοτώθηκαν εννιά Τούρκοι υπήκοοι. Το περιεχόμενο της έκθεσης, της οποίας η επίσημη δημοσιοποίηση έχει επανειλημμένως αναβληθεί, διέρρευσε στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Σύμφωνα με τις διαρροές αυτές, η έκθεση χαρακτηρίζει «νόμιμο με βάση το διεθνές δίκαιο τον ισραηλινό ναυτικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας» και κατά συνέπεια δικαιολογημένη την ισραηλινή επέμβαση, την οποία, όμως, επικρίνει ως «υπερβολική αντίδραση». Αμεσα αντέδρασε η ισλαμιστική οργάνωση «Χαμάς» η οποία κατήγγειλε ως άδικη και δυσανάλογη την έκθεση του ΟΗΕ και εξήρε την απόφαση της Τουρκίας να λάβει μέτρα κατά του Ισραήλ.

Από την πλευρά του, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, υποστήριξε ότι στόχος δεν είναι να υπονομευθούν οι «σχέσεις φιλίας» Τουρκίας - Ισραήλ, αλλά να επανέλθουν στη σωστή βάση. Ο πρόεδρος, Αμπντουλάχ Γκιουλ υποστήριξε ότι τα μέτρα έπρεπε να είχαν ανακοινωθεί νωρίτερα, αλλά η Αγκυρα «έδωσε ευκαιρία στις σύμμαχες χώρες», περιμένοντας αναφορά για «συγνώμη του Ισραήλ». Σχολιάζοντας, αργά το βράδυ, η ισραηλινή κυβέρνηση εξέφρασε την ελπίδα ότι «θα αποκατασταθούν γρήγορα οι ισραηλινο-τουρκικές σχέσεις» αλλά κατηγορηματικά διεμήνυσε ότι «δεν πρόκειται να ζητήσει συγνώμη».

Εκτός της υποβάθμισης των ισραηλινο-τουρκικών σχέσεων, ζητήθηκε από τον Ισραηλινό πρέσβη να εγκαταλείψει την Αγκυρα μέχρι την Τετάρτη και ανακλήθηκαν οι Τούρκοι διπλωμάτες με βαθμό πάνω από β' γραμματέα από το Ισραήλ. Αναστέλλονται, επίσης, όλες οι στρατιωτικές συμφωνίες των δύο χωρών, ενώ η Τουρκία δεδομένου ότι έχει τη μεγαλύτερη ακτή στην ανατολική Μεσόγειο θα λάβει όλα τα «απαραίτητα μέτρα για την ελεύθερη διέλευση των πλοίων». Η Τουρκία δηλώνει, ακόμα, ότι δεν αναγνωρίζει τον αποκλεισμό του Ισραήλ στη Γάζα και θα απευθυνθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Η ένταση στις ισραηλινο-τουρκικές σχέσεις έρχεται σε μια εξαιρετικά σημαδιακή στιγμή καθώς εντός των ημερών, η Παλαιστινιακή Αρχή αναμένεται να καταθέσει το αίτημά της για μονομερή αναγνώριση ανεξαρτησίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, επικαλούμενη την, επί πολλά χρόνια, τελματωμένη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ και τα αλλεπάλληλα εμπόδια που αυτό προβάλλει. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει απειλήσει ακόμη και με τυπική ανακατάληψη των παλαιστινιακών εδαφών ενώ οι ΗΠΑ εκβίασαν την Π. Αρχή με διακοπή της οικονομικής βοήθειας έχοντας ξεκαθαρίσει ότι αν το θέμα φτάσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα ασκήσουν βέτο, επιμένοντας ότι «μόνος τρόπος ειρήνευσης είναι ο διάλογος». Διχασμένη εμφανίζεται η ΕΕ, με ορισμένα μέλη της να τάσσονται υπέρ και άλλα κατά της υιοθέτησης του παλαιστινιακού αιτήματος, ενώ αναζητούν εναγωνίως «κοινή θέση».

Το παλαιστινιακό αίτημα, στον ΟΗΕ, αναμένεται να υποστηρίξουν οι αραβικές χώρες αλλά και η Τουρκία που επισταμένα «χτίζει» το προφίλ του δήθεν υπερασπιστή των μουσουλμανικών χωρών και πληθυσμών για να διασφαλίσει ρόλο περιφερειακής δύναμης. Η χθεσινή διπλωματική ένταση δεν θα πρέπει να αποσυνδέεται από όλη αυτήν την προσπάθεια.