Πολλαπλά χρήσιμη και αναγκαία για το λαϊκό κίνημα και τη χειραφέτηση της προοδευτικής τέχνης και διανόησης από την αστική ιδεολογική και αισθητική απόπειρα χειραγώγησης, στην προοπτική της ριζοσπαστικοποίησής της και της σύνδεσής της με το ταξικό κίνημα μέσω του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, αναδεικνύεται η μελέτη και κριτική προσέγγιση των κομμουνιστών στα ζητήματα της τέχνης.

Στο πλαίσιο αυτής της αναγκαιότητας το Πολιτιστικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ μοιράστηκε και φέτος, για δεύτερη χρονιά, στο Φεστιβάλ, με τους εργάτες και τους νέους την πρόοδο του Κόμματος πάνω στη μελέτη του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, μέσω και της αναγκαίας μελέτης της γνωστής στις μέρες μας ως «Ρωσικής Πρωτοπορίας», δηλαδή του συνόλου των καλλιτεχνικών - αισθητικών και ιδεολογικών ρευμάτων στην τέχνη, που χαρακτήρισαν για δύο δεκαετίες (1910 - 1930) τη Ρωσία, την ΕΣΣΔ, αλλά και όλο τον κόσμο, με την επίδρασή της σε διάφορα επίπεδα να συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.

Η Ρωσική Πρωτοπορία, λοιπόν, ήταν το θέμα της πολύ ενδιαφέρουσας συζήτησης που πραγματοποιήθηκε προχτές, στη σκηνή Νεανικής Δημιουργίας, με κύρια εισηγήτρια την Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνη του Πολιτιστικού Τμήματος, και την Ρόζα Γαργαλάκου, μέλος της Πολιτιστικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ και υποψήφια διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, που ανέπτυξε την έκφραση της πρωτοπορίας ειδικά στη μουσική της εποχής, και συντονιστή το μέλος του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ Γιάννη Σκαρπερό.

Στην αναλυτική της εισήγηση η Ε. Μηλιαρονικολάκη σημείωσε ότι «για να κατανοήσουμε το σοσιαλιστικό ρεαλισμό, είναι απαραίτητο να ψάξουμε τα σπέρματά του σε ό,τι υπήρξε πριν απ' αυτόν, να αναζητήσουμε τις γενικές ιστορικές και κοινωνικές, αλλά και τις ειδικές στον τομέα της τέχνης αιτίες και παραμέτρους που έκαναν δυνατή και αναγκαία την εμφάνισή του».

Η εισηγήτρια έκανε μια ιστορική - κριτική αναδρομή στην εμφάνιση, εξέλιξη, ακμή και παρακμή της Ρωσικής Πρωτοπορίας, τις αντιφάσεις και τα ιδεολογικά της αδιέξοδα, αλλά και τις επιτυχίες και την επίδρασή της. Για να διαπιστώσει ότι η Ρωσική Πρωτοπορία «στο σύνολό της, παρά τις αντιφάσεις της, πέτυχε αναμφίβολα τον αρχικό της στόχο να σπάσει την παλιά αισθητική του παθητικού και άγονου νατουραλισμού και να ανοίξει το δρόμο για μια ανώτερη τέχνη, πολύ πιο βαθιά και αληθινή, το σοσιαλιστικό ρεαλισμό».

Απαντώντας επίσης στην αντισοβιετική προπαγάνδα περί «κατάργησης» της Πρωτοπορίας από τους μπολσεβίκους, η ομιλήτρια σημείωσε ότι η ίδια η Πρωτοπορία «αυτοκαταργήθηκε φθάνοντας στο ακρότατο σημείο να υπογράψει τη θανατική καταδίκη συνολικά της τέχνης και όχι μόνο της παλιάς».

Ανάλογη ιστορική αναδρομή έκανε η Ρόζα Γαργαλάκου στον τομέα της μουσικής.

Πριν την έναρξη της συζήτησης παρουσιάστηκε μικρό καλλιτεχνικό πρόγραμμα από τα Μουσικά Σύνολα της ΚΝΕ, με το χορωδιακό τραγούδι της «Πορείας της κηδείας των εργατών» στην πρωτότυπη μορφή του από τη «Συμφωνία των σειρήνων» (1923) του Αρσένι Αβραάμοφ, έργα των Λουριέ και Νικολάι Ροσλάβετς.