Βήμα - βήμα εκχωρείται η δημόσια υγεία στην επιχειρηματική δραστηριότητα

Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νομοσχεδίου που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα από τον υπουργό Υγείας Αλ. Παπαδόπουλο και έχει τον τίτλο «Προμήθειες των νοσοκομείων και μονάδων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας υγείας των Πε.Σ.Υ.». Με το νομοσχέδιο αυτό -παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις του υπουργού Υγείας για ουσιαστικές παρεμβάσεις σε μέτριο έως απελπιστικό σύστημα προμηθειών στα νοσοκομεία- επιχειρείται η ιδιωτικοποίηση, «από τα κάτω» και έρχεται να προστεθεί στους ήδη εκχωρημένους τομείς, όπως η καθαριότητα και τα πλυντήρια.

Τις προμήθειες πια θα τις κάνουν οι ανώνυμες εταιρίες που θα δημιουργηθούν στα πλαίσια των Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας (Πε.Σ.Υ.), όπως προβλέπει ο αντι-ΕΣΥ νόμος 2889/2001. Ο Αλ. Παπαδόπουλος δήλωσε χτες ότι θα δημιουργηθούν 4 ή 5 τέτοιου τύπου ΑΕ.

Εξίσου σοβαρή είναι και η άλλη διάσταση με την καθιέρωση της «διαμεσολαβούσης τράπεζας» στις πληρωμές των προμηθευτών, καθώς τα νοσοκομεία θα πληρώνουν σε αυτές το νόμιμο τόκο -κατά την έκφραση του υπουργού -και όχι 30-40% παραπάνω όπως γίνεται σήμερα. Κι ενώ η ρύθμιση αυτή δείχνει ότι μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα, εντούτοις οδηγεί τα νοσοκομεία σε άγριες περικοπές, καθώς θα είναι υποχρεωμένα να κινηθούν με βάση τους προϋπολογισμούς που έγιναν στα πλαίσια Πε.Σ.Υ. -τους λεγόμενους κλειστούς προϋπολογισμούς- ενώ σε περίπτωση που δεν μπορέσουν να πληρώσουν, θα επιβαρύνονται με τους τόκους.

Μ' άλλα λόγια θα οδηγούνται σε έναν έμμεσο δανεισμό από τις τράπεζες. Ο δανεισμός των νοσοκομείων από τις τράπεζες για την αποπληρωμή των χρεών τους (περίπου 190 δισ. δραχμές) είχε συζητηθεί έντονα πριν το 1997, αλλά τελικώς δεν προκρίθηκε και η αποπληρωμή έγινε με ομόλογα. Σήμερα τα συνολικά χρέη των νοσοκομείων προς τρίτους ανέρχονται σε 270 δισ. δραχμές -εκ των οποίων τα 130 είναι για αναλώσιμο υγειονομικό υλικό, ιατρικά μηχανήματα και επιστημονικές συσκευές, ενώ τα υπόλοιπα 140 δισ. είναι για φάρμακα.

Ο Αλ. Παπαδόπουλος είπε χτες ότι οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν τις προμήθειες για τα αναλώσιμα υλικά και τα μηχανήματα και όχι τα φάρμακα -αφού είναι διατηρημένο είδος.

Ωστόσο, όμως, ο υπουργός Υγείας είπε τη μισή αλήθεια, καθώς η υπόλοιπη αλήθεια περιλαμβάνεται στις παραπομπές τόσο στον αντι-ΕΣΥ νόμο 2889/2001, όσο και σε άλλους νόμους ή Προεδρικά Διατάγματα, που υλοποιούν κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης (πχ το ΠΔ 370). Ετσι η κυβέρνηση κινούμενη στη λογική της αγοράς εκχωρεί τις προμήθειες και τις δραστηριότητες όλων των υπηρεσιών των νοσοκομείων κατά την κρίση των Πε.Σ.Υ.

Είναι αποκαλυπτικά άλλωστε δυο εδάφια του άρθρου 4 που προβλέπουν:

• Ως προμήθειες νοούνται και οι πάσης φύσεως δαπάνες συντήρησης του κεφαλαιουχικού και λοιπού λειτουργικού εξοπλισμού.
• Στις ΑΕ των Πε.Σ.Υ. μπορεί να ανατίθεται και η διαδικασία διενέργειας διαγωνισμών για τη σύναψη συμβάσεων υπηρεσιών ή ανάθεσης μελετών.

«Βασικός στόχος είναι να αποκτήσει η διαπραγματευτική δύναμη των μονάδων υγείας του ΕΣΥ το πραγματικό της βάρος στην αγορά και να αξιοποιηθεί από έμπειρα στελέχη και ευέλικτους οργανισμούς», επισημαίνεται στην αιτιολογική έκθεση.

Το σχέδιο νόμου έχει οχτώ άρθρα και προβλέπει τη σύναψη και εκτέλεση συμβάσεων προμηθειών τόσο σε κεντρικό επίπεδο -από το υπουργείο Ανάπτυξης- όσο και σε περιφερειακό επίπεδο των αποκεντρωμένων μονάδων, στα πλαίσια των Περιφερειακών Συστημάτων Υγείας (Πε.Σ.Υ.) σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο.

Για τη διενέργεια των διαγωνισμών (άρθρο 1) πρέπει να γίνει σύσταση των Ανωνύμων Εταιριών που προβλέπει το άρθρο 5 του νόμου 2889/2001.

Το άρθρο 2 αναφέρεται στην κωδικοποίηση των προδιαγραφών για τις προμήθειες.

Το άρθρο 3 αναφέρεται στον προγραμματισμό των προμηθειών και προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του Φλεβάρη κάθε έτους η αποκεντρωμένη μονάδα των Πε.Σ.Υ. καταρτίζει και υποβάλλει στο τμήμα προμηθειών του οικείου Πε.Σ.Υ. τον προγραμματισμό των προμηθειών του για το επόμενο έτος. Μ' άλλα λόγια εισάγεται ο σφαιρικός προϋπολογισμός, ο οποίος θα πρέπει να συνταχτεί με βάση τα δεδομένα του Πε.Σ.Υ. -και όχι τις πραγματικές ανάγκες των υγειονομικών μονάδων.

Στο άρθρο 3 υπάρχουν οι παραπομπές σε τρία εδάφια του άρθρου 5 του νόμου 2889/2001 και αποκαλύπτουν ότι η εκχώρηση υπηρεσιών επεκτείνεται:

-Στις υλικοτεχνικές υποδομές, στη διαρρύθμιση των επισκευών, την αναβάθμιση των κτιρίων και των χώρων των νοσοκομείων.

-Στον ιατροτεχνολογικό και ξενοδοχειακό εξοπλισμό.

Στο άρθρο 4 περιγράφεται ο τρόπος σύστασης των ΑΕ στα πλαίσια των ΠΕΣΥ και ο τρόπος σύγκρισης των προσφορών με τον ιδιωτικό τομέα.

Το άρθρο 5 αναφέρεται στις προμήθειες μέσω του Διαδικτύου (Ιντερνετ).

Το άρθρο 6 προβλέπει ότι η πληρωμή των προμηθευτών θα γίνεται μέσα από αλληλόχρεο τρεχούμενο λογαριασμό μεσολαβούσης τράπεζας για να αντιμετωπιστεί η καθυστέρηση στην εξόφληση των προμηθευτών.

Ο Αλ. Παπαδόπουλος παρουσίασε αυτή τη διάταξη ως το τέλος του «δανεισμού» των νοσοκομείων από τους προμηθευτές. Δεν είπε όμως ότι με αυτόν τον τρόπο -σε συνδυασμό με τις άγριες περικοπές και τη λειτουργία των νοσοκομείων ως επιχειρήσεων- οι υγειονομικές μονάδες θα οδηγηθούν στον έμμεσο δανεισμό καθώς θα πρέπει να κινούνται στο ύψος των λειτουργικών εξόδων του εγκεκριμένου προϋπολογισμού.

Το άρθρο 7 απαγορεύει την αποδοχή δωρεών μηχανημάτων που επιδέχονται αντιδραστήρια ή αναλώσιμα υλικά μόνο του οίκου κατασκευής.

Τέλος το άρθρο 8 προβλέπει ότι μέχρι να μπουν σε εφαρμογή τα ετήσια προγράμματα των Πε.Σ.Υ. οι προμήθειες θα γίνονται με τις ισχύουσες διατάξεις.