Ολοένα και μεγαλώνει η δυσαρέσκεια των λαών στα κράτη - μέλη για την Ευρωπαϊκή Ενωση, προκαλώντας νέους τριγμούς στα θεμέλια της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας, την οποία τα μονοπώλια και το πολιτικό τους προσωπικό προσπαθούν εδώ και δεκαετίες να παρουσιάσουν σαν μονόδρομο για τους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Είναι αποκαλυπτικά τα στοιχεία της Γιούροστατ για την Ελλάδα, όπου σε ποσοστό 81% ο λαός δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται την ΕΕ, όταν μόλις το 2007, το 63% δήλωνε ότι την εμπιστεύεται.

Παρόμοια είναι η εικόνα σε όλες τις χώρες της ΕΕ - πλην Μάλτας και Εσθονίας - όπου η πλειονότητα των ερωτώμενων «εκφράζει δυσπιστία για τις πολιτικές που αποφασίζονται στις Βρυξέλλες», σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο. Ισπανία, Κύπρος, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ιταλία είναι οι χώρες όπου καταγράφηκε η μεγαλύτερη μεταστροφή του λαού σε ό,τι αφορά στη στάση του απέναντι στην ΕΕ. Ακολουθούν η Γερμανία, η Αυστρία, η Γαλλία και η Ολλανδία.

Με αφορμή και το Ευρωβαρόμετρο, ο Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, σε συνέντευξή του στο γεμανικό περιοδικό «Spiegel», διαπιστώνει «αναζωπύρωση εχθρικών συναισθημάτων εντός της Ευρώπης και απομάκρυνση από το όραμα ευρωπαϊκής ενοποίησης εξαιτίας της κρίσης», προβλέποντας μάλιστα ότι «μπορεί πλέον και να σφάλλει όποιος θεωρεί πως έχει απομακρυνθεί το ερώτημα ειρήνης και πολέμου στη γηραιά ήπειρο».

Επί της ουσίας, ο πρώην πρόεδρος του Γιούρογκρουπ ομολογεί ότι η ανισομετρία και οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ είναι τόσο μεγάλες, που στο φόντο της καπιταλιστικής κρίσης μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε πόλεμο, όπως έγκαιρα έχει προειδοποιήσει το ΚΚΕ, αναλύοντας την κρίση και τους ανταγωνισμούς που οξύνονται μέσα κι έξω από την ΕΕ.

Σε άλλο σημείο της συνέντευξης και προσπαθώντας να συγκαλύψει τα πραγματικά αίτια των ανταγωνισμών, ο Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ ισχυρίζεται ότι η επίθεση ορισμένων Γερμανών πολιτικών στην Ελλάδα, οι σβάστικες στην Αθήνα κατά την επίσκεψη Μέρκελ και η αντιγερμανική ρητορική στην ιταλική προεκλογική περίοδο «έβγαλαν στην επιφάνεια συναισθήματα που θα πίστευε κανείς ότι είχαν εκλείψει». Σ' αυτή την κατεύθυνση, εκφράζει την ανησυχία του ότι «στην Ευρώπη πολλοί χάνουν το δρόμο σε "μικρές" σκέψεις εθνικού συμφέροντος» και ισχυρίζεται ότι «όποιος πιστεύει πως το αιώνιο ερώτημα ειρήνης ή πολέμου στην Ευρώπη δεν τίθεται πλέον, ενδεχομένως να κάνει τραγικό λάθος» αφού «οι δαίμονες δεν εξαφανίστηκαν, κοιμούνται μόνο».

Ενταση των ανταγωνισμών με αιχμή τα ενεργειακά διαπιστώνει και η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal» (WSJ), σε δημοσίευμά της για τα ελληνοτουρκικά, παρουσιάζοντας προκλητικά την κατάσταση στο Αιγαίο με τα μάτια των ΗΠΑ και στη βάση της «γκρίζας ζώνης» που έχει διαμορφωθεί με την ανοχή και του ΝΑΤΟ, αμφισβητώντας ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η Ελλάδα επαναφέρει τις «εδαφικές της διεκδικήσεις (!) σε ένα ευρύ τμήμα αμφισβητούμενων υδάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η χρεωμένη χώρα ελπίζει να βρει τεράστια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε ένα σχέδιο που κινδυνεύει να πυροδοτήσει αντιπαράθεση με την Τουρκία».

Οπως γράφει η WSJ, «τις τελευταίες εβδομάδες ανώτερα κυβερνητικά στελέχη έχουν κάνει σειρά δημοσίων δηλώσεων - τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό - παραπέμποντας σε μια παλαιά συνθήκη (!) δύο τουλάχιστον δεκαετιών που της παρέχει αυτά τα δικαιώματα, που μέχρι τώρα η Ελλάδα δεν είχε διεκδικήσει». Είναι φανερή η προσπάθεια της εφημερίδας να ευτελίσει το Δίκαιο της Θάλασσας, στο οποίο από το 1982 υπάρχει πρόβλεψη για τις ΑΟΖ.

Στον αντίποδα, σημειώνει με νόημα ότι «η Αγκυρα, η οποία δηλώνει πως αυτοί οι πόροι ανήκουν στην Τουρκία και προειδοποιεί εδώ και 20 χρόνια περίπου ότι οποιαδήποτε προσπάθεια για νέα οριοθέτηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε πόλεμο, κάνει λόγο για περαιτέρω διάλογο». Στο ίδιο δημοσίευμα, η εφημερίδα υπολογίζει στα 100 δισ. ευρώ τα ενδεχόμενα υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αιγαίο, ενώ εμπλέκει και τη Ρωσία στους ανταγωνισμούς για τους δρόμους και τις πηγές ενέργειας στην περιοχή.

Οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της Ευρωζώνης δεν περιορίζονται σε επίπεδο κρατών - μελών, αλλά εκφράζονται και ανάμεσα σε διαφορετικές μερίδες του κεφαλαίου μέσα στην ίδια χώρα. Ετσι μόνο μπορεί να ερμηνευτεί η ίδρυση στη Γερμανία ενός νέου κόμματος που τάσσεται υπέρ της κατάργησης του κοινού νομίσματος της Ευρώπης, με την ονομασία «Το εναλλακτικό για τη Γερμανία».

Το κόμμα απαιτεί τη διάλυση της Ευρωζώνης, αλλά όχι της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς επίσης και μια ανοιχτή συζήτηση για τις «στρατηγικές διάσωσης» των υπερχρεωμένων εταίρων. Προβάλλει δηλαδή ένα άλλο μείγμα διαχείρισης της κρίσης, αντανακλώντας τα συμφέροντα εκείνων των μερίδων της πλουτοκρατίας που βλέπουν την επιστροφή στα εθνικά νομίσματα σαν διέξοδο από την κρίση, χωρίς να αμφισβητείται ο ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της Ευρωένωσης.

Οι ίδιοι οι ιδρυτές του νέου κόμματος ομολογούν ότι η απόφασή τους πάρθηκε επειδή «όλα τα μέρη της Bundestag έχουν ουσιαστικά την ίδια άποψη όσον αφορά τη διάσωση του ευρώ (...) Το ευρώ αντιμετωπίζεται ως ιερό και οποιοσδήποτε με διαφορετική άποψη είτε απορρίπτεται ως λαϊκιστής ή ντροπιάζεται. Αυτό δεν είναι σωστό».

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ενισχύονται οι φυγόκεντρες τάσεις στην Ευρωένωση, προμηνύοντας εξελίξεις, με καταλύτη την κόντρα για το μείγμα διαχείρισης της βαθιάς κρίσης και τα συγκρουόμενα συμφέροντα στο εσωτερικό της. Ο Αλεξάντερ Ντόμπριντ, γενικός γραμματέας του βαυαρικού CSU (αδελφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ), επιμένει σε συνέντευξή του ότι η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι «εναλλακτική λύση» εάν η Αθήνα «δεν μπορεί ή δεν θέλει να διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα».

Οπως δήλωσε στην κυριακάτικη γερμανική εφημερίδα «Welt», «ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το ευρώ εξακολουθεί να προέρχεται από την Ελλάδα» και ότι σωστά το κόμμα του «είχε κατονομάσει μία δυνατότητα αντιμετώπισης της δύσκολης κατάστασης» (την έξοδο δηλαδή της Ελλάδας από το ευρώ). «Εξακολουθώ να πιστεύω, όπως και πριν, ότι μακροπρόθεσμα η έξοδος της Ελλάδας θα ήταν μία πιθανή εναλλακτική λύση, και για την Ευρώπη και για την ίδια την Ελλάδα», δήλωσε ο ίδιος, ενώ ανάλογες απόψεις έχουν διατυπωθεί πρόσφατα και για την Ιταλία.

Στον αντίποδα και επιβεβαιώνοντας ακριβώς τις συγκρούσεις στο εσωτερικό της Γερμανίας, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μιλώντας στην αυστριακή εφημερίδα «Der Standard», έδωσε εύσημα στην Ελλάδα, η οποία «κάνει σαφείς προόδους στην οικονομική ανάκαμψη», καθώς, όπως λέει, «εφαρμόζει το πρόγραμμα όπως έχει συμφωνηθεί», τσακίζει δηλαδή το λαό για να σωθούν τα μονοπώλια. Ο ίδιος προσθέτει ότι «τα δύσκολα δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί», στρώνοντας το δρόμο για τα επόμενα μέτρα που συνδιαμορφώνουν κυβέρνηση και τρόικα.

Σε ό,τι αφορά στην Κύπρο, στο επίκεντρο των συζητήσεων με την τρόικα βρίσκονται οι περικοπές στον προϋπολογισμό και οι ιδιωτικοποιήσεις, μαζί και η εφαρμογή της νομοθεσίας για το «ξέπλυμα μαύρου χρήματος», την οποία η τρόικα συνδέει άμεσα με τη δραστηριότητα Ρώσων επιχειρηματιών στην Κύπρο. Σαν υπέρμαχος μιας «άλλης» διαχείρισης, τάχα φιλολαϊκής, εμφανίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Χρυσόστομος, ξιφουλκώντας ανέξοδα ενάντια στην τρόικα «για τη στάση που τηρεί στις διαπραγματεύσεις σχετικά με την κυπριακή δανειακή σύμβαση» και λέγοντας ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να φανεί σκληρή απέναντι στους δανειστές «και να τους πει ότι κάνουμε σκέψεις να φύγουμε από το ευρώ».

«Αν θέλουν να μας καταστρέψουν, να έχουμε το θάρρος να πούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε και μόνοι μας, με την κυπριακή λίρα που είχαμε προηγουμένως», δήλωσε ο ιεράρχης, ο οποίος ανάλωσε το μεγαλύτερο μέρος της δήλωσής του στην κατάσταση που επικρατεί στις τράπεζες. Οπως είπε, συζητά την καταχώρηση αγωγών κατά της προηγούμενης κυβέρνησης, επειδή ενέπλεξε το όνομα της «Ελληνικής Τράπεζας» (η Εκκλησία είναι από τους βασικούς μετόχους) στους όρους εντολής, που έδωσαν στην «Pimco», παρά το γεγονός, όπως είπε, ότι η τράπεζα είναι υγιής και δεν χρήζει κρατικής στήριξης.

Τριγμούς στην Ευρωζώνη προκάλεσε και η απόφαση του οίκου αξιολόγησης «Fitch» να υποβαθμίσει την Ιταλία σε BBB+ από Α-, δηλαδή κάτω από τη μέση αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας, και μάλιστα με «αρνητικές προοπτικές», επικαλούμενη την πολιτική αβεβαιότητα μετά τις πρόσφατες εκλογές και τον κίνδυνο «σοβαρής οπισθοδρόμησης στις δομικές μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα». Οι συγκεκριμένες διατυπώσεις είναι φανερό ότι έχουν στόχο να ασκήσουν πίεση στον ιταλικό λαό να αποδεχτεί όλα τα βάρβαρα μέτρα που έχει στο συρτάρι της η αστική τάξη της χώρας, ανεξάρτητα από το ποια κυβέρνηση θα κληθεί να τα εφαρμόσει.

H «Fitch Ratings» προσθέτει, επίσης, ότι τα δεδομένα του τελευταίου τριμήνου του 2012 επιβεβαιώνουν πως η Ιταλία βρίσκεται σε ύφεση, και μάλιστα μία από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης, ενώ ορισμένες πρόσφατες εξελίξεις, όπως η μείωση της απασχόλησης, προοιωνίζονται ταχύτερη μείωση του ΑΕΠ της χώρας. Τυχόν βαθύτερη ύφεση, σημειώνει ο οίκος, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο έλλειμμα, ενώ το χρέος εκτιμά ότι θα ανέλθει στο 130% του ΑΕΠ στο τέλος του 2013. Μία αδύναμη κυβέρνηση, σημειώνει η «Fitch», θα είναι λιγότερο ικανή να αντεπεξέλθει σε αυτές τις προκλήσεις.

Σε ό,τι αφορά, τέλος, στην Πορτογαλία, οι διεθνείς δανειστές σχεδιάζουν να δώσουν παράταση ενός έτους, έως το 2015, για να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ, σύμφωνα με πηγές με γνώση της έκθεσης της τρόικας που επικαλείται το «Ρόιτερς».«Σημειώνονται μεγάλες προσπάθειες προσαρμογής που αναγνωρίζονται. Υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των δανειστών ότι το κλίμα στο εξωτερικό έχει επιδεινωθεί και ότι η χώρα χρειάζεται άλλο ένα έτος για να μειώσει το έλλειμμα κάτω από το 3%», σημείωσαν πηγές στο πρακτορείο.

Οπως και στη διετή παράταση που δόθηκε στην Ελλάδα, το παράδειγμα της Πορτογαλίας επιβεβαιώνει ότι η δημοσιονομική χαλάρωση είναι η ανταμοιβή για την εξόντωση των εργασιακών και άλλων δικαιωμάτων και παρέχεται με την προϋπόθεση να συνεχιστούν οι αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις προς την ίδια κατεύθυνση.