Τον προγραμματισμό δύο... Πολιτιστικών Ολυμπιάδων, για να «βολευτούν» και οι πολυεθνικές-χορηγοί της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και το ντόπιο κεφάλαιο, επιβεβαίωσε χτες, εμμέσως πλην σαφώς, ο υπουργός Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλος, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. Ο υπουργός παρουσίασε τις εκδηλώσεις που θα γίνουν στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας μέχρι το 2004, καθώς και το πρόγραμμα της πανελλαδικής συνδιάσκεψης της «Επικράτειας Πολιτισμού», που θα γίνει το ερχόμενο Σαββατοκύριακο στη Θεσσαλονίκη και που, όπως όλα δείχνουν, θα αποτελεί μια παράλληλη «Πολιτιστική Ολυμπιάδα»... προς «εσωτερική κατανάλωση». Πάντα βέβαια στο πλαίσιο των γνωστών «προδιαγραφών» του ΥΠΠΟ για το περιεχόμενο των εκδηλώσεων, το οποίο, όπως έχουμε ήδη γράψει, αντανακλά την αντίληψη της αστικής τάξης για τον πολιτισμό.

Η παραπάνω «φόρμουλα» αποτελεί, προφανώς, τη... «χρυσή τομή» ανάμεσα στις επιταγές της «Αθήνα 2004» - και κατ' επέκταση της ΔΟΕ - για πλήρη έλεγχο, εκ μέρους τους, της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, μέσω της χρήσης των συμβόλων, των ραδιοτηλεοπτικών και πνευματικών δικαιωμάτων και σε όλους τους υπόλοιπους «χορηγούς» - ντόπιους και, ίσως, ξένους - που δε «μανατζάρονται» από τη ΔΟΕ.

Αυτή η «κόντρα» μεταξύ της «Αθήνα 2004» και του ΥΠΠΟ - που ξεκίνησε ήδη από εποχής υπουργίας Πάγκαλου - έληξε βασικά με την υπογραφή του «μνημονίου» συνεργασίας μεταξύ «Αθήνα 2004» και ΥΠΠΟ, το οποίο αντανακλά τις επιθυμίες της ΔΟΕ. Ωστόσο, χτες, ο Ε. Βενιζέλος σημείωσε, ότι το οριστικό σχέδιο της σύμβασης μεταξύ ΥΠΠΟ, ΔΟΕ και «Αθήνα 2004» ενδέχεται να υπογραφεί μέσα στον Απρίλη και σύμφωνα με τον υπουργό είναι «προϊόν μεγάλης διαπραγμάτευσης», αφού αφορά στα σύμβολα, στα ραδιοτηλεοπτικά και πνευματικά δικαιώματα, ενώ αποβλέπει στη «διασφάλιση των ρόλων» όλων των ενδιαφερομένων με την Πολιτιστική Ολυμπιάδα.

Αυτό σημαίνει πως οι εκδηλώσεις, που παρουσιάστηκαν χτες, θα προταθούν στην «Αθήνα 2004» και αν γίνουν αποδεκτές (δηλαδή, αν η ΔΟΕ συμφωνήσει να θέσει υπό την αιγίδα της και εκδηλώσεις που θα έχουν χορηγούς εκτός των δικών της), τότε θα τεθούν υπό κοινή αιγίδα. Σε αντίθετη περίπτωση, οι εκδηλώσεις θα προχωρήσουν ως μέρος του προγράμματος της «Επικράτειας Πολιτισμού», το οποίο είναι πρόγραμμα του ΥΠΠΟ όπου συμμετέχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλοι φορείς και δεν εμπλέκεται η «Αθήνα 2004» ή η ΔΟΕ. Μάλιστα, ο υπουργός δεν ξεκαθάρισε αν οι εκδηλώσεις που απορριφθούν από την «Αθήνα 2004» θα μπορούν να εμφανίζονται ως Πολιτιστική Ολυμπιάδα.

Σε ό,τι αφορά στις ίδιες τις εκδηλώσεις, αποτελεί γενικό συμπέρασμα ότι - ανεξάρτητα από την ποιότητα κάθε μιας ξεχωριστά - είναι σαφώς προσανατολισμένες στην κοσμοπολίτικη αντίληψη περί τέχνης, καθώς και στην τουριστική αξιοποίησή τους, με συναυλίες γνωστών, διεθνώς, ονομάτων (Ζαν Μισέλ Ζαρ, Πίτερ Γκάμπριελ, Βαγγέλης Παπαθανασίου κ.ά.), όπερες που θα ανέβουν σε γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους, εκθέσεις και αφιερώματα σε «εναλλακτικές» μορφές τέχνης, που, αντικειμενικά, δε θα ξεπεράσουν την εμβέλεια των χώρων όπου θα διεξαχθούν, σε σχέση βέβαια με το λαό, η πολιτιστική δημιουργία του οποίου είναι προκλητικά απούσα. Επιχειρείται μια ομογενοποίηση του πολιτισμού, όπου εκεί μέσα οι εθνικές κουλτούρες αντιμετωπίζονται (όταν δεν είναι εξαφανισμένες εντελώς) σε ένα επίπεδο τουριστικού φολκλόρ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι το ΥΠΠΟ προσανατολίστηκε σαφώς προς τη Δ. Ευρώπη και από τις εκδηλώσεις απουσιάζουν παντελώς οι κουλτούρες των ανατολικοευρωπαϊκών λαών. Επιλογή συνειδητή και χαρακτηριστική τού τι σημαίνει «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Από αυτή την άποψη είναι φανερό, πως οι εκδηλώσεις αυτές είναι έτσι επιλεγμένες, ώστε να επιτύχουν την έγκρισή τους από τη ΔΟΕ. Και βέβαια, η πρόθεση του ΥΠΠΟ να ανοίξει περιφερειακό γραφείο της «ΑΕ Προβολής Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (η οποία διαχειρίζεται την Πολιτιστική Ολυμπιάδα), στη Θεσσαλονίκη, με πρόφαση τις «πολιτιστικές επαφές» με τα Βαλκάνια και τις παρευξείνιες χώρες, μόνο με υποψία μπορεί να αντιμετωπιστεί, δεδομένων των γενικότερων γεωπολιτικών συμφερόντων του ιμπεριαλισμού στην περιοχή. Ο προϋπολογισμός της διοργάνωσης για το 2001 ανέρχεται στα 5 δισεκατομμύρια δραχμές και το «πανηγύρι» θα αρχίσει ουσιαστικά με τις συναυλίες του Ζαν Μισέλ Ζαρ στις 19 και 20 του Ιούνη στο Ηρώδειο. Θα ακολουθήσει το φεστιβάλ WOMAD του Πίτερ Γκάμπριελ (22, 23, 24 του Ιούνη) και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου στο Ολυμπιείον (28 του Ιούνη).