Η μηχανικός Ασφαλείας Εύη Γεωργιάδου

«Τι φταίει και γίνονται εργατικά ατυχήματα; Η ''κακιά η ώρα''; Μήπως φταίνε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι; Τα περισσότερα ατυχήματα θα μπορούσαν να μην έχουν γίνει αν είχαν ληφθεί μέτρα που το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνικής δίνει τη δυνατότητα να ληφθούν.

Γιατί όμως δεν λαμβάνονται; Η αλήθεια είναι γιατί κοστίζουν στον εργοδότη - στους επιχειρηματικούς ομίλους, γιατί βλάπτουν τα κέρδη τους. Γι' αυτό σήμερα δεν εφαρμόζεται μια σειρά μέτρων που θα έσωζαν χιλιάδες ζωές.

Π.χ. κοστίζουν τα τεχνικά μέτρα (π.χ. σκαλωσιές, κατάλληλα μηχανήματα κ.ά.). Το να απασχολείται επαρκής αριθμός προσωπικού κατάλληλης ειδικότητας, εκπαιδευμένο για θέματα υγείας και ασφάλειας, χωρίς εντατικοποίηση της εργασίας κ.λπ. Κοστίζει το να τηρούνται οι διαδικασίες ασφάλειας γιατί καθυστερεί η ολοκλήρωση του έργου κ.λπ. Οι εργοδότες υποχρεούνται και από τη νομοθεσία να πάρουν μέτρα για την υγεία και ασφάλεια. Στην πράξη, όμως, ούτε καν αυτό το νομοθετικό πλαίσιο δεν εφαρμόζεται».

«Για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους αυτούς υπάρχει πληθώρα κανονισμών στην ελληνική νομοθεσία (π.χ. νομοθεσία για υπόγεια τεχνικά έργα - συγκολλήσεις, ΚΜΛΕ, κανονισμοί πυροπροστασίας κ.ά.). Από αυτοψία του ΣΕΠΕ στην κατασκευή της σήραγγας εκτροπής του Αχελώου στη Δρακότρυπα με παρέμβαση και της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, είχαν αναδειχτεί διάφορα προβλήματα ασφάλειας, μεταξύ των οποίων, για παράδειγμα, ότι δεν παρέχονταν στους εργαζόμενους στο μέτωπο διάνοιξης - εκσκαφής συσκευές αυτοδιάσωσης (αναπνευστικές συσκευές) για να αντιμετωπισθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης (όπως ορίζει το Π.Δ. 225/89 για τα υπόγεια τεχνικά έργα).

Την επικινδυνότητα την αυξάνουν και άλλες πλευρές: Π.χ. η εντατικοποίηση της εργασίας, η πίεση του χρόνου για να παραδοθεί γρήγορα το έργο, τα εξαντλητικά ωράρια. Η μείωση του προσωπικού, η ελαστική εργασία, η απουσία κατάλληλης εκπαίδευσης στους εργαζόμενους για τους κανόνες ασφάλειας (ευθύνη του εργοδότη να τη διασφαλίσει), η χρησιμοποίηση ανειδίκευτων εργατών για εργασίες για τις οποίες απαιτείται ειδική εκπαίδευση - άδεια. Το άγχος στην εργασία.

Τα μέτρα κοστίζουν. Ο κάθε επιχειρηματικός όμιλος βάζει από τη μια "στη ζυγαριά" το "κόστος της ζωής και της υγείας" των εργαζομένων, κόστος που "μετριέται" σε πρόστιμα που μπορεί να υπάρξουν και αποζημιώσεις που μπορεί να δοθούν, καθώς και κόστος χαμένων εργατοωρών λόγω ατυχήματος ή ασθένειας. Από την άλλη "πλευρά της ζυγαριάς" μπαίνει το κόστος των μέτρων προστασίας, το κόστος δηλαδή των τεχνικών μέτρων, το κόστος εκπαίδευσης, το κόστος από την καθυστέρηση των εργασιών για να γίνουν οι διαδικασίες με ασφάλεια (δηλαδή να προετοιμαστούν κατάλληλα οι εργασίες, να παρθούν τα μέτρα, να ελέγχονται οι διαδικασίες ασφάλειας κατά τη διάρκεια του έργου, να εκπαιδεύονται οι εργαζόμενοι, να μη γίνεται εντατικά η εργασία), το κόστος για απασχόληση και ασφάλιση επαρκούς αριθμού εργαζομένων κατάλληλης ειδικότητας κ.λπ. Το κόστος των μέτρων προστασίας είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος που μπορεί να έχει ο εργοδότης αν δεν πάρει τα μέτρα.

Ο πραγματικός μας αντίπαλος για τα εργατικά ατυχήματα είναι οι επιχειρηματικοί όμιλοι, είναι το σύστημα που υπηρετεί την κερδοφορία τους. Είναι το αστικό κράτος που τους στηρίζει, συγκαλύπτει την ανεξέλεγκτη δράση της εργοδοσίας.

Αυτό εκφράζεται: Με τους ψευδεπίγραφους και ελλιπείς ελέγχους στους χώρους δουλειάς από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς, με τη μετατόπιση της εργοδοτικής ευθύνης για τον επαγγελματικό κίνδυνο στις πλάτες των εργαζομένων ή των τεχνικών ασφάλειας. Με την απουσία δημόσιων υποδομών ΥΑΕ και την παράδοσή τους σε ιδιωτικές εταιρείες (τις λεγόμενες ΕΞΥΠΠ). Με την υποβάθμιση της αναγκαίας έρευνας στους σχετικούς τομείς (π.χ. υποβάθμιση του ΕΛΙΝΥΑΕ). Με την προώθηση των αναδιαρθρώσεων σε ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα.

Με μια κουβέντα, στο σημερινό οικονομικό σύστημα της καπιταλιστικής ανάπτυξης, η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων θυσιάζονται στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Το ζήτημα είναι, τι θα κάνουμε εμείς οι τεχνικοί, οι οικοδόμοι, οι εργαζόμενοι στο χώρο των κατασκευών; Η πείρα δείχνει ότι όπου υπήρχε οργάνωση των εργαζομένων με ταξικό προσανατολισμό, όπως, για παράδειγμα, στα εργοτάξια του Μετρό και της Αττικής Οδού, υπήρξαν νίκες και για την προστασία των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο και για ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα.

Οι εργαζόμενοι της περιοχής στο συγκεκριμένο έργο της Ιόνιας οδού, αλλά και γενικότερα, πρέπει να οργανωθούν στα ταξικά σωματεία, να πάρουν μέρος στις αγωνιστικές πρωτοβουλίες του ταξικού εργατικού κινήματος, του ΠΑΜΕ, για:

-- Να υπάρξει ουσιαστικός έλεγχος από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς με προσανατολισμό στην εργοδοτική ευθύνη για τη συνδυασμένη εφαρμογή του συνόλου της νομοθεσίας και των κανονισμών για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, στα μεγάλα έργα και σε κάθε εργασιακό χώρο.

-- Να ιδρυθεί κρατικό σώμα Τεχνικών Ασφαλείας και Γιατρών Εργασίας, ενταγμένο αποκλειστικά στο δημόσιο σύστημα Υγείας, να καταργηθούν οι ΕΞΥΠΠ (Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας Πρόληψης).

-- Να υπερασπιστούμε το θεσμό των ΒΑΕ, να διεκδικήσουμε να διευρυνθεί και σε άλλους κλάδους, να διεκδικήσουμε την άμεση επανένταξη στο θεσμό των κλάδων που εξαιρέθηκαν με την Υπουργική Απόφαση του 2011.

-- Να κατοχυρωθεί η εργοδοτική εισφορά για την ασφαλιστική κάλυψη του εργαζόμενου από τον επαγγελματικό κίνδυνο.

-- Να ενισχυθούν ουσιαστικά το ανθρώπινο δυναμικό και η υλικοτεχνική υποδομή του ΣΕΠΕ. Συνδυασμένη, με σαφή διακριτά καθήκοντα, δράση των Επιθεωρήσεων Ασφαλείας και Υγείας με τις Επιθεωρήσεις Εργασιακών Σχέσεων για την αντιμετώπιση όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία και ασφάλεια (π.χ. εξοντωτικά ωράρια, "μαύρη" εργασία, εργασία ανηλίκων κ.λπ.).

Για να έχει ο αγώνας συνέχεια, διάρκεια και νικηφόρα προοπτική πρέπει να σημαδεύει τον πραγματικό αντίπαλο. Οποιος και αν είναι στην κυβέρνηση, όσο τα κλειδιά της οικονομίας τα έχουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, η υγεία και η ασφάλειά μας θα θυσιάζονται στο βωμό της κερδοφορίας τους. Χρειάζεται άλλος δρόμος ανάπτυξης, όπου τα μονοπώλια θα κοινωνικοποιηθούν, οι οικοδομές, τα έργα υποδομής, τα εργοστάσια, τα μέσα παραγωγής, θα γίνουν λαϊκή περιουσία. Σε μια τέτοια οικονομία, το τεχνικό έργο θα αντιμετωπίζεται ενιαία με επιστημονικό κεντρικό σχεδιασμό σε όλες τις φάσεις, με γνώμονα το σύνολο των λαϊκών αναγκών. Για φθηνά και ποιοτικά έργα που δε θα αποτελούν εμπορεύματα, για ασφάλεια των χρηστών, των κατοίκων και των εργαζομένων στα έργα, προστασία του περιβάλλοντος, δραστική μείωση της λαϊκής επιβάρυνσης, διασφάλιση πλήρους και σταθερής εργασίας στους εργαζόμενους του κλάδου. Θα συγκροτηθεί ενιαίος αποκλειστικά κρατικός φορέας κατασκευών που θα δρα με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Γι' αυτή την προοπτική, αξίζει να βγούμε αγωνιστικά στο προσκήνιο, στην Αρτα και σε όλη την Ελλάδα».