Με «κυρίως πιάτα» την Τουρκία, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, και τη Γαλλία, μετά την πολύνεκρη επίθεση στη Νίκαια, συνεδρίασε χτες στις Βρυξέλλες το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, με τους οποίους είχε πρόγευμα εργασίας και ο Αμερικανός ομόλογός τους, Τζ. Κέρι.

Στις δηλώσεις τόσο του ίδιου, όσο και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Αμυνας, Φεντερίκα Μογκερίνι, κυριάρχησαν εκκλήσεις απέναντι στην τουρκική ηγεσία να σεβαστεί το «κράτος δικαίου» και να μην προβεί σε βαριά αντίποινα εναντίον των πραξικοπηματιών.

Από κοντά και ο Ελληνας υπουργός, Ν. Κοτζιάς, θέλοντας να πλασάρει τη γεωστρατηγική αξία της ντόπιας αστικής τάξης για την υλοποίηση ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και την εξισορρόπηση ενδοαστικών αντιθέσεων στα μεταξύ τους παζάρια, είπε: «Η Ελλάδα είναι ευρωπαϊκή άγκυρα δημοκρατίας, ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας. Προστατεύουμε πάντοτε τα ανθρώπινα δικαιώματα και προσπαθούμε να έχουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με όλες τις γειτονικές χώρες».

Σε ένα τέτοιο κλίμα, το Συμβούλιο κατέληξε σε κείμενο «Συμπερασμάτων» για την Τουρκία, όπου μεταξύ άλλων τονίζεται: «Η ΕΕ καταδικάζει έντονα την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία και επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή της στις νόμιμες δομές της χώρας (...) Η ΕΕ απευθύνει έκκληση σε αυτοσυγκράτηση τις τουρκικές αρχές, μεταξύ άλλων την αστυνομία και τις δυνάμεις ασφαλείας. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα αποφευχθεί περαιτέρω βία, η προστασία της ζωής και θα αποκατασταθεί η ηρεμία».

Παρακάτω στα Συμπεράσματα, παραπέμπουν στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, και το λεγόμενο πρωτόκολλο 13, σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής.«Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής αποτελεί βασικό στοιχείο του κεκτημένου της Ενωσης. Η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα και βασικός εταίρος για την ΕΕ. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στη συνεργασία με μια δημοκρατική, χωρίς αποκλεισμούς και σταθερή Τουρκία για την αντιμετώπιση των κοινών μας προκλήσεων», καταλήγουν.

Δίνοντας των πνεύμα των συνεννοήσεών τους, ο Ν. Κοτζιάς κωδικοποίησε: «Τρία είναι τα θέματα, στα οποία συμφωνήσαμε: Το πρώτο είναι ότι καταγγέλλουμε το πραξικόπημα κι ασφαλώς στηρίζουμε τους θεσμούς και τη συνταγματικότητα στην Τουρκία. Δεύτερον, ζητάμε από την τουρκική κυβέρνηση να δράσει στη βάση του διεθνούς δικαίου και της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και να επιδείξει αυτοσυγκράτηση (...) Τρίτον, υπάρχει μια τάση - που θα φανεί σήμερα το απόγευμα - να τεθεί η κατάργηση της ποινής του θανάτου ως προϋπόθεση για να συνεχίσουν οι σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας».

Αλλά και σε ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, ο Τζον Κέρι διεμήνυε χθες ότι η συμμετοχή στη λυκοσυμμαχία συνδέεται άμεσα με το σεβασμό των «δημοκρατικών αρχών». «Και το ΝΑΤΟ (σ.σ. όπως η ΕΕ) έχει ως προϋπόθεση τον σεβασμό της δημοκρατίας» τόνισε, ενώ όπως σημειώνει σχετικά η εφημερίδα «Washington Post», το ΝΑΤΟ θα εξετάζει εξονυχιστικά τις προσεχείς ημέρες την κατάσταση στην Τουρκία προκειμένου να διασφαλίσει ότι η χώρα εκπληρώνει την απαίτηση της Συμμαχίας για «δημοκρατική διακυβέρνηση». Το ΝΑΤΟ θα «ζυγίσει προσεκτικά» τις κινήσεις της Τουρκίας, είπε ο Κέρι, προσθέτοντας πως ο Τούρκος ομόλογός του, Μ. Τσαβούσογλου, τον έχει διαβεβαιώσει κατ' επανάληψη πως η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη δημοκρατία και τη νομιμότητα.

Βέβαια, σε συνέχεια των δηλώσεων Κέρι, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζ. Κίρμπι» ήλθε να διασαφηνίσει πως, αν και το ΝΑΤΟ θα παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης «είναι πολύ νωρίς να ειπωθεί ότι κινδυνεύει η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ»...

Στο πρόγευμα εργασίας με τον Τζον Κέρι οι 28 υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν, επίσης, τη λεγόμενη ειρηνευτική διαδικασία στη Μ. Ανατολή, την κατάσταση σε Συρία και Λιβύη, τις σχέσεις με Ρωσία και Ουκρανία, καθώς και την προετοιμασία της Διάσκεψης Υψηλού Επιπέδου για τη μετανάστευση που διοργανώνεται από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη, όπως επίσης τη «στρατηγική» - όπως την χαρακτήρισαν - σχέση μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, τον καλύτερο συντονισμό του ευρωατλαντικού άξονα στην αντιπαράθεσή του με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Κομμάτι της τέτοιας συζήτησης, προς ενδυνάμωση της «στρατηγικής σχέσης» τους και με πρόσχημα την αντιμετώπιση μετανάστευσης και τρομοκρατίας, ήταν και η στενότερη συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων ΝΑΤΟ και ΕΕ στη Μεσόγειο, με διασύνδεση των επιχειρήσεών τους «Sea Guardian» και «Sophia», αντίστοιχα.

Σημειωτέον, κατά τη διάρκεια του γεύματος, χτες βράδυ, οι 28 υπουργοί εξέτασαν τρόπους για την αποτελεσματική παρακολούθηση της εξέλιξης της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας.

Η Φ. Μογκερίνι παρουσίασε τα βασικά σημεία της στρατηγικής αυτής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 28/6, ένα πολυσέλιδο κείμενο όπου αντανακλάται η αγωνία των καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο από τη λεία εν μέσω κλιμακούμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, καθώς μπαίνει στόχος η ΕΕ «να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, μεταξύ άλλων και ως παγκόσμιος πάροχος ασφάλειας».

Με τέτοιες βλέψεις, το Συμβούλιο ασχολήθηκε επίσης με την κατάσταση σε Νότιο Σουδάν, Νίγηρα, Πακιστάν και Αφγανιστάν. Επίσης, συζήτηση έγινε για τη Λατινική Αμερική, τις μελλοντικές σχέσεις ΕΕ - Κούβας, την ειρηνευτική διαδικασία στην Κολομβία και την κατάσταση σε Βενεζουέλα και Αργεντινή.

Επίσης, το Συμβούλιο ενέκρινε τη «Στρατηγική της ΕΕ σχετικά με την Κίνα» για τα επόμενα χρόνια.

Οπως αναφέρεται, η στρατηγική αυτή «προωθεί τα συμφέροντα της ΕΕ, καθώς και τις οικουμενικές αξίες. Αναγνωρίζει την ανάγκη για έναν αυξημένο ρόλο της Κίνας στο διεθνές σύστημα και συμβάλλει στο να καθοριστεί».

Στο ψητό; «Το Συμβούλιο πιστεύει ότι οι πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην Κίνα προς την απελευθέρωση της οικονομίας της, τη μείωση του ρόλου του κρατικού τομέα και της δημιουργίας ίσων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, θα ανοίξουν νέες ευκαιρίες στην αγορά. Μετά τη σύναψη μιας φιλόδοξης συνολικής συμφωνίας για τις επενδύσεις, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει και στις δύο πλευρές να οραματιστούν, όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, ευρύτερες φιλοδοξίες όπως μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών, ως μακροπρόθεσμη προοπτική».