Μόλις έξι μήνες... τόσο χρειάστηκε ο νέος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών για να ανατρέψει συλλήβδην την παγκόσμια σκακιέρα, εισάγοντας νέους όρους στη διεθνή πολιτική σκηνή. Ορους όπως «Εθνικό Αντιπυραυλικό Σύστημα» ή «Αντιπυραυλική Ασπίδα» (ΝΜD), εννοώντας ολοκάθαρα τη μετάλλαξη του προγράμματος που είχε τεθεί προς υλοποίηση επί προεδρίας του Ρόναλντ Ρίγκαν, τον «Πόλεμο των άστρων». Ορους όπως μικρά ευέλικτα σχήματα που είναι έτοιμα να δράσουν σε οποιοδήποτε σημείο της οικουμένης, «εγκατάλειψη της θεωρίας των δύο πολέμων», εκσυγχρονισμό του αμερικανικού στρατεύματος, κυρίως με τη συνεισφορά της υψηλής τεχνολογίας και άλλα πολλά.

Αν εξαιρέσει κανείς το καθαρά στρατιωτικό σκέλος της υπόθεσης, όσον αφορά τα υπερσύγχρονα όπλα που καθορίζονται πλήρως, όλοι οι άλλοι όροι της νέας εξωτερικής πολιτικής, που βρίσκονται μέσα στο νέο αμυντικό δόγμα των ΗΠΑ, δεν καθορίζονται πλήρως. Πάντως, αξιωματούχοι και παροικούντες στην Ουάσιγκτον, όπως ο πρώην ΥΠΕΞ και τώρα σύμβουλος Χένρι Κίσινγκερ εμμένουν στην ανάγκη να μετασχηματίσουν και να αντικαταστήσουν όλες τις διεθνείς συνθήκες για την ειρήνη, τον αφοπλισμό και την ασφάλεια, χωρίς να υπάρχει μέχρι στιγμής ούτε καν μία πρόταση για το νέο στρατηγικό πλαίσιο το οποίο θέλουν οι ίδιοι να προτείνουν.

Παραδείγματος χάριν στο τελευταίο βιβλίο «Χρειάζεται η Αμερική εξωτερική πολιτική; Προς τη διπλωματία του 21ου αιώνα» - βιβλίο που ο αρθρογράφος των «New York Times» Τόμας Φρίντμαν το χαρακτήρισε ως «βιβλίο για ένα μόνο αναγνώστη: Τον Πρόεδρο Τζορτζ Ουόκερ Μπους» - ο συγγραφέας του πονήματος αυτού, ο Κίσινγκερ, είναι πιο αποκαλυπτικός ως προς τους στόχους της βιάσης των Αμερικανών για την υλοποίηση του NMD - μέχρι μάλιστα το 2004, ημερομηνία που συμπίπτει και με τη λήξη της θητείας Μπους - και τις επακόλουθες ριζικές αλλαγές στην παγκόσμια σκακιέρα. Συγκεκριμένα τονίζει ότι η «επανεκτίμηση του δόγματος αμοιβαίας αποφυγής επίθεσης έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό» και μάλιστα το ανωτέρω δόγμα να αντικατασταθεί με ένα συνδυασμό αμυντικών και επιθετικών μηχανισμών.

Κάτι ανάλογο με αυτό που περιγράφει ο Κίσινγκερ τείνει να σχηματοποιηθεί με την ανακοίνωση του προγράμματος NMD, κάποια γενική εικόνα έχει καθοριστεί, αν και ακόμη οι συγκεκριμένοι παράμετροι του νέου στρατηγικού πλαισίου παραμένουν ασαφείς και άκρως επικίνδυνοι. Καταρχήν οι διεθνείς συνθήκες και κυρίως η αμοιβαία αποφυγή επίθεσης δείχνουν να εξοστρακίζονται. Ειδικά η διμερής συνθήκη για τους αντιβαλλιστικούς πυραύλους του 1972, η ΑΒΜ, που υπογράφτηκε από ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, θα πρέπει να θεωρείται ήδη παρελθόν... Τουλάχιστον η αμερικανική ηγεσία είναι απόλυτα σαφής και το επανέλαβε και η υπουργός Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψή της στη Ρωσία για διαβουλεύσεις σε αμυντικά θέματα: Οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν στην υλοποίηση και την ανάπτυξη του NMD, ό,τι και αν γίνει. Αλλωστε, το ίδιο έχουν τονίσει πρόσφατα και άλλοι Αμερικανοί, με πρώτο τον Μπους, χωρίς να υπολογίζουν τις επιφυλάξεις Αμερικανών επιστημόνων που υποστηρίζουν πως το NMD δεν είναι εφικτό και υλοποιήσιμο.

Η λογική αυτή που επικρατεί στην Ουάσιγκτον, είναι το κυριότερο ζήτημα ανησυχίας. «Το πρόγραμμα NMD δε χρειάζεται καν να είναι υλοποιήσιμο για να καταστρέψει τη στρατηγική ισορροπία εάν - όπως είναι πολύ πιθανόν - προκαλέσει ένα αποσταθεροποιητικό κύκλο κινήσεων, δράσης - αντίδρασης» υποστηρίζουν Τόμας Γκρέιχαμ και ο Ντέμιεν Τζ. Λαβέρα¹ και συνεχίζουν ότι «για παράδειγμα η Κίνα ενδέχεται και νομιμοποιείται να επεκτείνει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, καθώς θα νιώσει ότι θα πρέπει να ακολουθήσει στις εξοπλιστικές δραστηριότητες».

Και η συνθήκη ΑΒΜ δεν είναι η μόνη διεθνής συμφωνία που βρίσκεται στο στόχαστρο. Το ζήτημα της «στρατηγικής ευκαμψίας» αφορά και τη Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT). Ηδη οι δοκιμές για το σύστημα NMD - σε μία προσπάθεια οι πύραυλοι αναχαίτισης να έχουν μεγαλύτερη διατρητικότητα και αποτελεσματικότητα ή για την ισχυροποίηση των πυραύλων σε στόχους που βρίσκονται κάτω από το έδαφος - απαιτούν μερική παραβίαση της CTBT και για το λόγο αυτό ήδη στην Ουάσιγκτον και ειδικά στο Πεντάγωνο ο λόγος έχει επικεντρωθεί στην «επανεκτίμηση της CTBT ως δέον γενέσθαι». Αλλά μία αναθεώρηση ή κατάργηση της CTBT, θα θέσει σε τροχιά ανάπτυξης πυρηνικά όπλα υπερσύγχρονα από πολλά κράτη και όχι μόνο από τις μεγάλες δυνάμεις. Ηδη το κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων έχει διευρυνθεί αν και ακόμη όχι επισήμως. Ποιο άραγε θα είναι το επόμενο βήμα; Μία ακόμη Χιροσίμα;

1.Πρέσβης Τόμας Γκρέιχαμ, πρόεδρος της «Συμμαχίας Νομικών για την Παγκόσμια Ασφάλεια»-(Lawyers Alliance for Workd Security-LAWS), ο οποίος διατέλεσε κατά τα έτη 1994-97 ειδικός εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας κατά τις διαπραγματεύσεις για τον έλεγχο των εξοπλισμών και τον αφοπλισμό. Ο Ντέμιεν ντε Λαβέρα, είναι ο επικοινωνιακός και διευθυντής προγραμμάτων του LAWS.