Ενα ακόμα κομμάτι στο «παζλ» των ενεργειακών σχεδίων που «τρέχουν» απ' άκρη σ' άκρη μπήκε, χτες, μετά τις «δεσμεύσεις» που υπέβαλε το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο φυσικού αερίου «Gazprom» προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βάσει των οποίων δηλώνει τη συμμόρφωσή του προς τις αρχές «ανταγωνισμού» που διέπουν την ευρωπαϊκή αγορά Ενέργειας.

Πρόκειται για μια διαδικασία που τυπικά έχει ξεκινήσει από τον Απρίλη του 2015, όταν η Επιτροπή απέστειλε προς την «Gazprom» ένα σύνολο «αιτιάσεων» για το γεγονός ότι «παραβίαζε την αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της ΕΕ με τη συνολική στρατηγική της διαχωρισμού των αγορών φυσικού αερίου της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης».

Στη χτεσινή της ανακοίνωση η Επιτροπή δηλώνει ότι οι δεσμεύσεις που προτάθηκαν από την «Gazprom» «καλύπτουν τις ανησυχίες της Επιτροπής όσον αφορά τον ανταγωνισμό και συντελούν στην καλύτερη ολοκλήρωση των αγορών φυσικού αερίου της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, διευκολύνοντας τη διασυνοριακή ροή φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές».

Η σχετική κόντρα αναδείχθηκε ιδιαίτερα κατά την περίοδο των κρίσεων «φυσικού αερίου» που ανέκυψαν στις ευρωπαϊκές αγορές Ενέργειας κατά τη διάρκεια των εντάσεων στις σχέσεις μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, κατά την προηγούμενη δεκαετία.

Ως πάγια τακτική του, το ρωσικό μονοπώλιο επέβαλε στους πελάτες του τους λεγόμενους «εδαφικούς περιορισμούς» που, εν πολλοίς, σήμαινε την απαγόρευση μεταπώλησης του φυσικού αερίου που είχαν προμηθευτεί από αυτό σε άλλους αγοραστές εκτός χώρας. Πλέον, βάσει των δεσμεύσεων που αναλαμβάνει η «Gazprom» έναντι της Επιτροπής, οι εταιρείες που εμπλέκονται στην αγορά φυσικού αερίου σε Βουλγαρία, Τσεχία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ουγγαρία και Σλοβακίααπαλλάσσονται από τον συγκεκριμένο περιορισμό. Στην ανακοίνωση της Επιτροπής γίνεται ειδική αναφορά στην «διευκόλυνση των διασυνδέσεων της αγοράς με τη Βουλγαρία», οι οποίες προκύπτουν από τη συγκεκριμένη εξέλιξη, κάτι που στην πράξη «θα διευκολύνει τις συμφωνίες διασύνδεσης μεταξύ της Βουλγαρίας και των γειτονικών της χωρών της ΕΕ, ιδίως της Ελλάδας».

Επιπλέον, η «Gazprom» δεσμεύεται να προχωρήσει σε αναθεώρηση των τιμών παροχής φυσικού αερίου σε πέντε κράτη - μέλη της ΕΕ - Βουλγαρία, Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία - βάσει των τιμών που ισχύουν στη Δυτική Ευρώπη, και επίσης να μη ζητήσει αποζημιώσεις από τη Βουλγαρία για τη διακοπή του έργου «South Stream». Η «Gazprom» δηλώνει ότι θα τηρήσει τις παραπάνω δεσμεύσεις για μια περίοδο οκτώ ετών, ενώ για το τυπικό μέρος της υπόθεσης τα εμπλεκόμενα μέρη θα πρέπει να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός επτά εβδομάδων από τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα και κατόπιν η Επιτροπή θα διαμορφώσει την τελική της άποψη.

Για το θέμα τοποθετήθηκε η επίτροπος Μ. Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την «πολιτική ανταγωνισμού» στην ΕΕ, η οποία δήλωσε ότι οι δεσμεύσεις της «Gazprom» «απαντούν στις ανησυχίες μας όσον αφορά τον ανταγωνισμό και προσφέρουν μια μακρόπνοη λύση, σύμφωνη με τους κανόνες της ΕΕ. Πράγματι, συντελούν στην καλύτερη ολοκλήρωση των αγορών φυσικού αερίου στην περιοχή».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η ρωσική πλευρά έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον παροχής φυσικού αερίου στον νέο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, τμήμα του οποίου είναι και ο ΤΑΡ, όταν αυτός ολοκληρωθεί. Το ρωσικό ενδιαφέρον δεν έχει απορριφθεί ούτε από την ευρωπαϊκή αλλά ούτε και από την αμερικανική πλευρά - η οποία προωθεί το συγκεκριμένο αγωγό ως βασικό τμήμα του ευρύτερου σχεδιασμού για το «Νότιο Διάδρομο φυσικού αερίου» - «αρκεί να γίνονται σεβαστοί οι όροι ανταγωνισμού», όπως πολύ πρόσφατα έχουν δηλώσει ανώτατοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι.