Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη έφεραν στην επιφάνεια τα πιο εφιαλτικά σενάρια τρόμου με πρωταγωνιστές κάποιες ομάδες τρομοκρατών που θα σκόπευαν να σπείρουν το θάνατο και τον πανικό σε μεγάλα αστικά κέντρα, χρησιμοποιώντας όπλα εξίσου θανάσιμα με τα συμβατικά, αλλά πολύ πιο επικίνδυνα μακροπρόθεσμα: όπλα βιολογικά, χημικά, πυρηνικά... Η αλήθεια, όμως, μέσα στη γενικότερη κατάσταση σύγχυσης, φαίνεται πως απέχει αρκετά από τα τρομολαγνικά σενάρια μίνι ή ευρύτερων βιολογικών, χημικών και πυρηνικών ολέθρων... Εάν η ανθρωπότητα ζήσει μια βιολογική, χημική ή πυρηνική σύρραξη αυτή, θεωρείται βέβαιο, πως δε θα εξαπολυθεί από μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες τρομοκρατών, αλλά από υπερδυνάμεις ή μικρότερα κράτη και τους στρατούς τους... Ομως, ακόμη και εάν θεωρητικά η χρήση περιορισμένης εμβέλειας πυρηνικών όπλων ή χημικών τοξικών αερίων είναι πιθανοί παράγοντες για την εκδήλωση επιδημίας σε κάποια αστικά κέντρα, δε συμβαίνει το ίδιο εύκολα με την περίπτωση πολύ επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών (βιολογικός πόλεμος).

Σύμφωνα με την άποψη ειδικών επιστημόνων, τα βιολογικά όπλα (επικίνδυνοι παθογόνοι φυσικοί ή γενετικά μεταλλαγμένοι μικροοργανισμοί) δεν μπορούν να κατασκευαστούν ούτε σε αποθήκες, ούτε σε καταγώγια ακόμη και εάν οι επίδοξοι χρήστες τους διαθέτουν άφθονο χρήμα, τεχνογνωσία ή διασυνδέσεις με επιστημονικά ερευνητικά ινστιτούτα εξαθλιωμένων οικονομικά χωρών, όπως πολύ συχνά ισχυρίζονται τα επιτήδεια «γεράκια» των αμερικανικών κρατικών μυστικών υπηρεσιών (NSA, CIA, DIA, που παραπέμπουν, μ' αυτόν τον τρόπο, αραιά-πυκνά στους κινδύνους που ελλοχεύει η ανατροπή της ΕΣΣΔ)...

Αυτό το επιβεβαιώνουν εμπεριστατωμένες εκθέσεις ειδικών επιστημόνων που κατά καιρούς έχουν γίνει γνωστές και σε επιστημονικά φόρουμ, και στα μέλη του Κογκρέσου, αλλά και σε αρμόδιες ομοσπονδιακές υπηρεσίες των ΗΠΑ. (Βλέπε ερευνητική εργασία «Βιολογικά Οπλα στον 20ό αιώνα: Επιθεώρηση και Ανάλυση» του Μίλτον Λάιτενμπεργκ, παρουσιάστηκε στο 7ο Διεθνές Συμπόσιο για την Προστασία έναντι Χημικού και Βιολογικού Πολέμου, στη Στοκχόλμη, Ιούνιος 2001).

Η πρόσφατη γνωστή εμπειρία, όσον αφορά στα σενάρια των μυστικών υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ, που επιχειρηματολογούν υπέρ της εξαπόλυσης βιολογικού πολέμου από τρομοκρατικές ομάδες, έχει να μας δείξει δύο χαρακτηριστικά καταγεγραμμένα περιστατικά.

Το ένα διαδραματίστηκε στο Ντάλας το 1984 με πρωταγωνιστή την αίρεση «Rajneesh» που έστειλε στο νοσοκομείο 751 άτομα, όταν δηλητηρίασε με σαλμονέλα σαλάτες που πρόσφεραν στους πελάτες τους εστιατόρια της περιοχής. Σκοπός της συγκεκριμένης οργάνωσης δεν ήταν οι μαζικοί φόνοι, αλλά η εξασθένιση του οργανισμού μεγάλου αριθμού ατόμων, γιατί ήθελαν να εμποδίσουν την προσέλευσή τους στις κάλπες τοπικών εκλογών που γίνονταν εκείνη την περίοδο... Σ' αυτή την περίπτωση χρησιμοποιήθηκε ένας κοινός παθογόνος μικροοργανισμός που πολύ εύκολα μπορεί να εντοπιστεί σε ταξιδιώτες χωρών του Τρίτου Κόσμου. Ωστόσο, η σαλμονέλα ή άλλοι σχετικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν μαζικές δηλητηριάσεις δε θεωρούνται θανατηφόροι αλλά, ως επί το πλείστον, θεραπευτικά αντιμετωπίσιμοι.

Μια άλλη, πολύ πιο κραυγαλέα και πολύ πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η δράση της ιαπωνικής αίρεσης «Υπέρτατη Αλήθεια» (γνωστή ως «Αούμ Σινρίγιο») σε σταθμούς του μετρό στο Τόκιο το Μάρτη του 1995. Μέλη της αίρεσης έκαναν επίθεση σε πολυπληθή σταθμό του μετρό στο Τόκιο εξαπολύοντας το τοξικό χημικό αέριο «Σαρίν», με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 13 άτομα και να νοσηλευτούν για καιρό εκατοντάδες από τα 5.500 πρώτα που διακομίστηκαν στα νοσοκομεία για πρώτες βοήθειες...

Η χρήση του χημικού τοξικού αερίου Σαρίν από τη συγκεκριμένη αίρεση ήταν το λιγότερο που σχεδίαζε η «Υπέρτατη Αλήθεια», αλλά το μοναδικό πρακτικό αποτέλεσμα που πέτυχε. Οπως αποδείχτηκε αργότερα από τις εμπεριστατωμένες έρευνες των ιαπωνικών (και όχι μόνον...) αρχών, η αίρεση προσπαθούσε κατά την τετραετία 1990-94 να κατασκευάσει ή να αγοράσει επικίνδυνα βιολογικά όπλα, δίχως ποτέ να το καταφέρει... Μολονότι προσέγγισε ακόμη και επιστήμονες από την πρώην ΕΣΣΔ, που ήταν σε οικτρή οικονομική κατάσταση, το σχέδιό τους δεν πέτυχε, είτε γιατί οι άνθρωποι με τεχνογνωσία δε δέχτηκαν ποτέ να παίξουν το παιχνίδι οργανώσεων τύπου «Υπέρτατης Αλήθειας», είτε επειδή κάτι τέτοιο εμποδίστηκε από τις μυστικές υπηρεσίες, είτε επειδή ακόμη και όταν κατάφεραν να πάρουν στα χέρια τους κάποιους επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς, δεν κατάφεραν να τους εξασφαλίσουν το κατάλληλο περιβάλλον συντήρησης, ώστε σε τελική φάση να χρησιμοποιηθούν σε δημόσιους χώρους για την πρόκληση μαζικής επιδημίας...

Οι απόψεις πολλών ειδικών επιστημόνων και επαϊόντων επί των βιολογικών όπλων συγκλίνουν στο εξής: βιολογικά όπλα πραγματικής μαζικής καταστροφής μπορούν να κατασκευαστούν κυρίως -αν όχι μόνον- από χώρες και όχι από τρομοκρατικές οργανώσεις...

Ετσι, μολονότι, ακόμη και εάν το ήθελαν ή το επιδίωκαν διάφορες οργανώσεις να προκαλέσουν επιδημίες τέτοιου τύπου σε αστικά κέντρα, δεν τα κατάφεραν. Το αντίθετο, βέβαια, έχει καταγραφεί ιστορικά όσον αφορά τις περιπτώσεις χρήσης χημικών τοξικών όπλων, σε πρόσφατες σχετικά συρράξεις, όπως από τους Αμερικανούς στον πόλεμο του Βιετνάμ, στην πολύχρονη σύρραξη Ιράν - Ιράκ ή στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας σε βάρος των Κούρδων. Σ' αυτές τις περιπτώσεις τα επικίνδυνα χημικά, τοξικά όπλα δε χρησιμοποιήθηκαν από τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά από τους στρατούς χωρών...

Ο όλεθρος ενός βιολογικού πολέμου, λοιπόν, θεωρείται πιθανότερο να απειλήσει την ανθρωπότητα εάν κάποιες χώρες αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν τα όπλα που έχουν ήδη κατασκευάσει ή προσπαθούν να κατασκευάσουν, σε εργαστήρια που επιτηρούνται ως επί το πλείστον, από τις κρατικές μυστικές υπηρεσίες...

Είναι χαρακτηριστικό πως, σενάρια μυστικών πειραμάτων (εξ Αμερικής...) για όπλα βιολογικού πολέμου είχαν δει το φως της δημοσιότητας ακριβώς μια βδομάδα πριν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη και περίπου ενάμιση μήνα μετά την απόφαση των ΗΠΑ, να αποχωρήσουν στις 25 Ιούλη 2001 από το φόρουμ των διεθνών διαπραγματεύσεων που γίνονταν στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη, με σκοπό την επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης περί βιολογικών όπλων του '72 προκειμένου να υπάρχει ένα πιο αποτελεσματικό διεθνές σύστημα ελέγχου τήρησης της συνθήκης από όλες τις χώρες - μέλη του ΟΗΕ...

Αποκλειστικό ρεπορτάζ των «Νιου Γιορκ Τάιμς, στις 4 Σεπτέμβρη, που επιβεβαιώθηκε αργότερα από το αμερικανικό Πεντάγωνο, περιέγραφε αδρά το πλέον γνωστό ως «Καθαρή Οραση» πειραματικό πρόγραμμμα Αμερικανών επιστημόνων, σε εργαστήριο της ερήμου της Νεβάδα. Εκεί, επιστήμονες προσπαθούσαν, όπως ανακοινώθηκε, να εξομοιώσουν σε υπολογιστές τη λειτουργία και τις επιπτώσεις διαφόρων βιολογικών όπλων που θα μπορούσαν να κατασκευαστούν από υλικά που διατίθενται στην αγορά...

Εγινε επίσης γνωστό πως η κυβέρνηση του προηγούμενου Προέδρου Μπιλ Κλίντον είχε βάλει σε εφαρμογή μία ευρεία σειρά πειραμάτων σε σχέση με βιολογικά όπλα «με σκοπό την προστασία των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων σε περίπτωση «βιο-τρομοκρατίας». Αυτά τα πειράματα (εκ των οποίων αυτό που ασχολήθηκε με τη «μελέτη» του εξελιγμένου τύπου άνθρακα που έφτιαξαν το '96 οι Ρώσοι ονομάστηκε «Σχέδιο Τζέφερσον») υποστηρίχτηκε πως κατέστησαν «απαραίτητα» με δύο αφορμές: την επίθεση της αίρεσης «Υπέρτατης Αλήθειας» στο μετρό του Τόκιο το '95, την κατασκευή ενός εξελιγμένου τύπου άνθρακα σε ρωσικά εργαστήρια το 1996... Κρατήθηκαν, όμως, μυστικά γιατί θεωρήθηκε πως η διεξαγωγή τους αποτελούσε παραβίαση των όρων της Συνθήκης Περί Βιολογικών Οπλων, την οποία όχι μόνον είχαν υπογράψει οι ΗΠΑ, αλλά και είχαν πρωτοστατήσει (επί προεδρίας Νίξον) στις προσπάθειες για τη θέσπισή της. Η κυβέρνηση του Τζορτζ Ουόκερ Μπους όχι μόνον τα σταμάτησε αλλά και τα υιοθέτησε με θέρμη, γεγονός που εξηγεί, μεταξύ άλλων, γιατί η Ουάσιγκτον άφησε άφωνη τη διεθνή επιστημονική - και όχι μόνον - κοινότητα, όταν αποφάσισε στις 25 Ιουλίου να αποχωρήσει από την επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης Περί Βιολογικών Οπλων.

Μεταξύ αυτών που βγήκαν στο προσκήνιο της δημοσιότητας ήταν και στοιχεία από την τελευταία ετήσια αναφορά του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, στην οποία γίνεται αδρά λόγος για την ύπαρξη τριών μεγάλων υπόγειων εγκαταστάσεων (σε ακαθόριστη περιοχή των ΗΠΑ) με σκοπό «τη μελέτη εκρηκτικών και μη εκρηκτικών αερίων, που θα διασπείρουν στο περιβάλλον επικίνδυνους μικροοργανισμούς». Τέτοια πειράματα συσχετίστηκαν αργότερα και με την πιθανή διασπορά παθογόνων μικροοργανισμών από αεροσκάφη ψεκασμού αγροτικών εκτάσεων από μέλη της οργάνωσης, που υποστηρίζεται πως ευθύνεται για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ... Ωστόσο, προ των σχετικών φόβων που εξέφρασε προ ημερών ο υπουργός Δικαιοσύνης των ΗΠΑ Τζον Ασκροφτ περί σχεδιαζόμενης μόλυνσης περιοχής της Φλόριδα ή άλλης περιοχής των ΗΠΑ με βιολογικά όπλα από τρομοκράτες, φαίνεται πως είχαν προηγηθεί συναφή μυστικά πειράματα με ψεκασμούς παθογόνων μικροοργανισμών από αδιαφανή κέντρα που ενεργούσαν υπό τις εντολές ή την προστασία της NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας)...

Αλλοι κίνδυνοι, εξίσου απειλητικοί, προβάλλουν από τα σενάρια που πιθανολογούν τις τελευταίες μέρες ενδεχόμενες επιθέσεις με μικροοργανισμούς που προκαλούν την ευλογιά, την πανούκλα ή τον άνθρακα, αρρώστιες που έχουν εξαλειφθεί από τη δεκαετία του '70 και που διαθέτουν στα (κρατικά) εργαστήριά τους ελάχιστες χώρες (μεταξύ αυτών η Ρωσία, οι ΗΠΑ, και ίσως η Βρετανία). Ειδικοί επιστήμονες της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων υποστηρίζουν πως τέτοια βιολογικά όπλα (ιδιαίτερα ο παθογόνος μικροοργανισμός άνθρακα) διαθέτουν μόνον τα κρατικά εργαστήρια ολίγων χωρών. Εάν σκεφθεί σ' αυτό το σημείο κανείς το γεγονός πως κυρίως οι ΗΠΑ πρωτοστατούν στην τρομοκρατική σεναριολογία περί τρομοκρατικών επιθέσεων με βιολογικά όπλα, τότε μήπως ξέρουν κάτι παραπάνω; `Η ακόμη χειρότερα, μήπως ενδεχομένως δεν αναρωτιούνται απλώς, αλλά γνωρίζουν πώς ή πότε, κάποιοι από τους παραπάνω επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς, έπεσαν σε «λάθος» -και ποια...- χέρια; Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε πως οι ΗΠΑ ήταν, (μέσω πρακτόρων της CIA) προ τριακονταετίας που εξαπέλυσαν επίθεση με βιολογικά όπλα (αιμορραγικός πυρετός χοίρων) στην Κούβα το 1971...

Τώρα, ιδιαίτερα όσον αφορά στην περίπτωση του παθογόνου μικροοργανισμού που προκαλεί τον άνθρακα, οι κίνδυνοι δε φαίνεται να προβάλλουν μόνον ή τόσο από τη χρήση τέτοιων μικροοργανισμών στην περίπτωση εξαπόλυσης επίθεσης με «βιολογικά» μέσα, αλλά από την απουσία επαρκών ποσοτήτων αποτελεσματικών εμβολίων, τα οποία υπάρχουν, αλλά καθυστερήθηκε να παραγγελθούν από τη μοναδική εταιρία που έχει την άδεια να τα παράξει: τη βρετανική βιοτεχνολογική εταιρία «Acambis»...

Μετά απ' όλα αυτά, και ιδιαίτερα σήμερα, η ανάγκη για ενίσχυση της διεθνούς Συνθήκης Περί Βιολογικών Οπλων, προβάλλει τουλάχιστον επιτακτική...