Μεγάλη εκδήλωση για τις δίκες στο Εκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης την περίοδο 1946 - 1951, κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης του ΔΣΕ και μετά απ' αυτήν, διοργανώνει η Κομματική Οργάνωση Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, την Κυριακή 29 Απρίλη στις 11 το πρωί, στο αμφιθέατρο «Παναγιωτόπουλος» του Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ.

Θα μιλήσουν ο Μάκης Μαΐλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ, και ο Γιώργος Σανίδας, πανεπιστημιακός καθηγητής και ιστορικός.

Η εκδήλωση περιλαμβάνει επίσης προβολή βίντεο για τις δίκες της Θεσσαλονίκης, με μαρτυρίες και άλλο υλικό, καθώς και μουσικό - καλλιτεχνικό πρόγραμμα.

Στο χώρο της εκδήλωσης θα λειτουργεί έκθεση με υλικό από το Αρχείο του ΚΚΕ καθώς και άλλο υλικό που έχει συλλεχθεί, με κομματικά ντοκουμέντα, εφημερίδες, φωτογραφίες, έγγραφα του Εκτακτου Στρατοδικείου.

Επίσης, θα διατίθεται έκδοση της Επιτροπής Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ με στοιχεία για τη λειτουργία του Εκτακτου Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης.

Μιλώντας στον «Ριζοσπάστη», ο Γρηγόρης Κλιγκόπουλος, μέλος του Γραφείου Περιοχής της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, αναφέρθηκε τόσο στο περιεχόμενο της εκδήλωσης όσο και στην έρευνα που προηγήθηκε τα τελευταία δύο χρόνια για το Εκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, ώστε να συγκεντρωθεί το πολύτιμο υλικό που θα παρουσιασθεί.

Οπως είπε, «η εκδήλωση αυτή είναι αφιερωμένη στους αλύγιστους του ταξικού αγώνα. Θέλουμε να τιμήσουμε όλους αυτούς που σύρθηκαν στα στρατοδικεία και αντιμετώπισαν το μίσος της αστικής τάξης και του κράτους της. Τιμάμε και υποκλινόμαστε στις θυσίες και στην ανιδιοτέλειά τους, στην αντοχή και στη συνέπειά τους. Η στάση τους είναι συνώνυμη με τη μακρά αντοχή του Κόμματος στις διώξεις, στα βασανιστήρια, στις εκτελέσεις, στις φυλακές.

Οι δίκες στο Εκτακτο Στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης αποτελούν βασικό κομμάτι στην τεράστια "βιομηχανία" καταστολής και διώξεων, στην προσπάθεια σύνθλιψης και εξόντωσης του κινήματος, που οργάνωσε το αστικό κράτος από την ίδρυση του ΚΚΕ, ειδικά μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και κατά τη διάρκεια του ένοπλου αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, αλλά και στη συνέχεια.

Ο εμφύλιος πόλεμος, ως αντιπαράθεση της αστικής τάξης με το λαϊκό κίνημα, που έφτασε σε ανοιχτή ρήξη με την εξουσία της, δεν περιορίστηκε μόνο στις πολεμικές συγκρούσεις με τον ΔΣΕ. Επρεπε να τσακίσει το ΕΑΜικό κίνημα και ειδικά τους κομμουνιστές, την πρωτοπορία σε πόλεις και χωριά. Ολοι οι μηχανισμοί του κράτους και του αστικού παρακράτους επιστρατεύτηκαν. Ηδη από τις αρχές του 1945 η "λευκή" τρομοκρατία επιβλήθηκε με αιματηρή βία - δολοφονίες, ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, βιασμούς, εμπρησμούς κ.λπ. Παράλληλα, η αστική δικαιοσύνη τέθηκε σε εφαρμογή, με συλλήψεις, εκτοπίσεις και δίκες ενάντια σε αγωνιστές για δήθεν κατοχικά εγκλήματα. Σε όλο το διάστημα αυτό, το αστικό κράτος θωρακίζεται νομικά ενάντια στο κίνημα, με μέτρα και νομοθετήματα μονόπλευρης καταστολής. Αποκορύφωμα αποτελεί η υιοθέτηση του Γ' Ψηφίσματος, τον Ιούνιο του 1946, με βάση το οποίο ιδρύθηκαν τα έκτακτα στρατοδικεία. Το Γ' Ψήφισμα, το οποίο συμπληρώθηκε με διάφορα νομοθετήματα στη συνέχεια, έστειλε στο απόσπασμα και στα κάτεργα χιλιάδες αγωνιστές. Η νομοθετική δράση του αστικού κράτους, που συνεχίστηκε σε όλη εκείνη την περίοδο, κλιμακώθηκε περισσότερο με τον Αναγκαστικό Νόμο 509, που ψηφίστηκε το Δεκέμβρη του 1947 και έθεσε εκτός νόμου το ΚΚΕ και το ΕΑΜ. Οι διώξεις αυτές, τα βασανιστήρια στην Ασφάλεια, η ηρωική στάση των κομμουνιστών στο δικαστήριο, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της γενικευμένης ταξικής σύγκρουσης της περιόδου 1946 - 1949.

Χιλιάδες κομμουνιστές, αντιστασιακοί, ακόμη και άνθρωποι που δεν είχαν σχέση με το Κόμμα και το κίνημα, σύρθηκαν στα έκτακτα στρατοδικεία με διάφορες κατηγορίες, άδικες και σκληρές. Οι κομμουνιστές αντιμετώπισαν συχνά κατηγορητήρια θανάτου.

Η Θεσσαλονίκη, ως η μεγαλύτερη πόλη της Βορείου Ελλάδας, αποτελεί το επίκεντρο δεκάδων μεγάλων ομαδικών και πάμπολλων μικρότερων καθημερινών δικαστικών υποθέσεων.

Οι κατηγορούμενοι που σύρθηκαν στο Εκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης συνολικά ξεπερνούν τους 10.000, ενώ οι καταδικασμένοι τους 1.679. Συνολικά έγιναν 4.452 δίκες, με 477 καταδίκες σε θάνατο, 307 σε ισόβια. Πάνω από 400 εκτελέστηκαν στη Θεσσαλονίκη, πίσω από το Γεντί Κουλέ, κάποιοι από τους οποίους είχαν δικαστεί και σε άλλα δικαστήρια, σε άλλες πόλεις».