Η Ενέργεια είναι καταλύτης για τη συνεργασία στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες σε ανώτατο επίπεδο για το στόχο αυτό, σημείωσε ο αρμόδιος για την Ενέργεια υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Φράνσις Φάνον, χτες, από τη Λευκωσία, όπου παραβρέθηκε σε συναντήσεις τεχνικών επιτροπών του σχήματος 3+1 (Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ + ΗΠΑ), όπου δραστηριοποιούνται οι ΗΠΑ όλο και πιο δυναμικά και με την έναρξη αυτές τις μέρες γεώτρησης από την αμερικανική «ExxonMobil» στο «οικόπεδο» 10 της κυπριακής ΑΟΖ.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος ισχυρίστηκε πως η ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή είναι «μέσο για την ευρύτερη προώθηση της πολιτικής σταθερότητας στην περιοχή» και πρόσθεσε ότι «οι νέες σχέσεις εμπορίας Ενέργειας που σήμερα αναπτύσσονται ήταν αδιανόητες πριν από λίγα χρόνια, σήμερα όμως έχουν νόημα και προχωρούν προς τα εμπρός». Επιπλέον, ο Φάνον εξέφρασε την ικανοποίηση των ΗΠΑ για την «εμπλοκή αμερικανικών εταιρειών» σε όλες τις πτυχές αυτής της συνεργασίας στην περιοχή, που - συνέχισε - θα επιτρέψει στις χώρες της περιοχής να αναζητήσουν τα δικά τους «ενεργειακά μονοπάτια».

Μάλιστα, σχολίασε ότι αν και «υπάρχουν πολιτικά σύννεφα που αιωρούνται πάνω από αρκετές χώρες στην περιοχή», αυτό που οι ΗΠΑ βλέπουν «είναι σημαντικές εμπορικές σχέσεις, παρά το γεγονός ότι αυτά τα πολιτικά σύννεφα (σ.σ. στις σχέσεις χωρών της περιοχής) παραμένουν». Απαντώντας δε σε ερώτηση για το πώς θα διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία των ενεργειακών εταιρειών στην Ανατολική Μεσόγειο, κατέφυγε στην πάγια τακτική των «ίσων αποστάσεων», με την οποία η Ουάσιγκτον ουσιαστικά δίνει αέρα στα πανιά της τουρκικής επιθετικότητας: «Καλούμε όλα τα μέρη να μην προβαίνουν σε προκλητικές ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν περαιτέρω αστάθεια», δήλωσε, εκφράζοντας ταυτόχρονα την ανησυχία των ΗΠΑ για το πώς θα διασφαλιστεί σταθερότητα, «ώστε όλα τα έθνη να επωφεληθούν από τις οικονομικές ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει η ενεργειακή συνεργασία».

Βέβαια, η παρουσία δεκάδων πολεμικών πλοίων στην περιοχή, όπως το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Σαρλ Ντε Γκολ» (όπου στη συνοδεία του με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης έχει εμπλακεί και πλοίο της χώρας μας) ή οι φρεγάτες που πλαισιώνουν τα τουρκικά ερευνητικά «Ορούτς Ρέις», «Γιαβούζ» και «Μπαρμπαρός», που παραβιάζουν συνεχώς την κυπριακή ΑΟΖ, δείχνουν ότι ο ανταγωνισμός θα οξύνεται όπως και το ενδεχόμενο να υπάρξει και στρατιωτική εμπλοκή. Τη δε αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα, παρά τις λεκτικές διακηρύξεις, σιγοντάρουν οι ΗΠΑ και οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας, η οποία ορισμένες φορές σηκώνει τους τόνους απέναντι στην τουρκική κυβέρνηση και εμφανίζεται από την κυβέρνηση της ΝΔ και άλλες αστικές δυνάμεις ως «σταθερή σύμμαχος της Ελλάδας και της Κύπρου».

Είναι χαρακτηριστικές και οι αναφορές του Φάνον σχετικά με το Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (όπου σημειωτέον συνυπάρχουν Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, Αιγύπτιοι, Ιορδανοί, Ιταλοί, Ελληνες) για την «ανάπτυξη της συνεργασίας στην περιοχή χωρίς αποκλεισμούς». Μπορεί να επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ «υποστηρίζουμε την Κυπριακή Δημοκρατία στην ανάπτυξη των πόρων της στην ΑΟΖ της», συμπλήρωσε όμως αμέσως ότι τα έσοδα που θα προκύψουν από τις δραστηριότητες αυτές θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού. Σε αυτό το πλαίσιο, έκρινε απαραίτητο να τονίσει και τον «εξαιρετικά σημαντικό ρόλο σε αυτόν τον νέο ενεργειακό διάδρομο, ο οποίος ακόμη αναπτύσσεται στην περιοχή».

Από την πλευρά της Κύπρου ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Λακκοτρύπης, εκτίμησε ότι «η συνεργασία των τριών χωρών συν τις ΗΠΑ είναι πολύ σημαντική» και ανέφερε ότι το επόμενο διάστημα θα συνεχιστούν οι συνεδριάσεις ομάδων εργασίας για θέματα όπως η ασφάλεια των ενεργειακών υποδομών, η κυβερνοασφάλεια, θέματα αποθήκευσης Ενέργειας. Τέλος, στο πνεύμα της δήθεν στήριξης από τους συμμάχους ΕΕ και ΗΠΑ, ο Κύπριος αξιωματούχος σχολίασε ότι «με μια αξιοσημείωτη εξαίρεση, βλέπουμε όλες τις χώρες της περιοχής να σέβονται τις καθιερωμένες αρχές του Διεθνούς Δικαίου σε σχέση με την εξερεύνηση και εκμετάλλευση ενεργειακών πόρων». Εξέφρασε δε δυσαρέσκεια επειδή «η Τουρκία συνεχίζει να αψηφά τις συνεχιζόμενες εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας, κυρίως της ΕΕ και των ΗΠΑ, για να σταματήσει την προκλητική της συμπεριφορά και να συμμορφωθεί με τις καθιερωμένες αρχές του Διεθνούς Δικαίου». Ενα Διεθνές Δίκαιο που οι ιμπεριαλιστές ελλείψει ουσιαστικού αντίπαλου δέους (όπως όταν υπήρχαν η ΕΣΣΔ και το σοσιαλιστικό στρατόπεδο) ερμηνεύουν κατά το δοκούν, δηλαδή τα συμφέροντά τους.

Στο μεταξύ, ενδεικτική των επικίνδυνων μονοπατιών που ανοίγει η ενίσχυση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ είναι έκθεση της αμερικανο-ισραηλινής «δεξαμενής σκέψης» JINSA (Jewish Institute for National Security of USA). Μεταξύ άλλων, το Ινστιτούτο υπογραμμίζει ότι «οι ΗΠΑ θα πρέπει να δουν την Ελλάδα και πιθανώς και την Κύπρο ως ελκυστικές επιλογές για τη μεταφορά αμερικανικών μέσων και δυνατοτήτων που αυτήν τη στιγμή είναι ανεπτυγμένες στην Τουρκία, αν κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο». Εκτιμά ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού, AWACS, ραντάρ πυραυλικής άμυνας τύπου ΤΡΥ/2, αλλά και τακτικά πυρηνικά όπλα Β-61.

Ειδικά για την τελευταία κατηγορία όπλων, αναφέρεται ότι «η Ελλάδα έχει αναδείξει την προθυμία της να φιλοξενήσει τις περισσότερες ή όλες αυτές τις δυνάμεις». Επίσης, προτείνεται και η αναβάθμιση του ναυτικού οπλοστασίου της Ελλάδας, ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει κύριες μονάδες επιφανείας με εκτεταμένες δυνατότητες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, δήλωσε χτες ότι «εάν (οι Ευρωπαίοι κτλ.) συνεχίσουν να αρνούνται την ύπαρξη των Τουρκοκυπρίων (και τα δικαιώματα της Τουρκίας), για κάθε αρνητικό βήμα που θα κάνει η ΕΕ εναντίον μας θα κάνουμε και εμείς ένα βήμα εναντίον». Είχαν προηγηθεί πληροφορίες για κυρώσεις που θα επιβάλει η ΕΕ σε άτομα (η ταυτότητα των οποίων δεν διευκρινίστηκε) που συνδέονται με τις γεωτρήσεις της ΤΡΑΟ στην κυπριακή ΑΟΖ. Πάντως, ο Τσαβούσογλου πρόσθεσε ότι «πρέπει να κάνουμε βήματα μαζί για τη μείωση της έντασης».