Τη μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ζήτησαν την προηγούμενη βδομάδα σε κοινό άρθρο στους «Financial Times» ο Γάλλος Πρόεδρος Εμ. Μακρόν και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Ντράγκι, υποστηρίζοντας μεγαλύτερη «ευελιξία» στα κράτη ώστε να χρηματοδοτούν επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, ενεργειακή μετάβαση και Αμυνα.

Η κίνηση των δύο ηγετών, που έχει ως στόχο την πιο «ευέλικτη» στήριξη των γαλλικών και ιταλικών μονοπωλίων στον ανταγωνισμό τους με άλλα μονοπώλια εντός και εκτός ΕΕ, είχε ουσιαστικά προαναγγελθεί στη συνάντησή τους στα τέλη του Νοέμβρη, όταν οι δύο χώρες είχαν υπογράψει συμφωνία εκτεταμένης συνεργασίας σε διάφορους τομείς (Συνθήκη του Κυριναλίου). Τότε έγινε λόγος για «γαλλοϊταλικό άξονα» εντός της ΕΕ, στα πρότυπα του γαλλογερμανικού, ενόψει της γαλλικής προεδρίας στην ΕΕ που αρχίζει τον Γενάρη.

Στο άρθρο τους Μακρόν και Ντράγκι επαναφέρουν τις πάγιες «ανησυχίες» της γαλλικής και της ιταλικής αστικής τάξης, καθώς και το συνολικότερο παζάρι εντός της ΕΕ για το ακριβές μείγμα «χρέους» και δημοσιονομικής διαχείρισης, πιέζοντας τη Γερμανία και άλλα κράτη για «χαλάρωση».

Υπενθυμίζεται ότι οι σημερινοί δημοσιονομικοί κανόνες - μέσω των οποίων βγήκε ακόμα πιο ενισχυμένη η γερμανική αστική τάξη έναντι της γαλλικής και της ιταλικής - έχουν ανασταλεί λόγω πανδημίας και της καπιταλιστικής κρίσης που εκδηλώθηκε το 2020 (βλ. Ταμείο Ανάκαμψης), με προοπτική να επανέλθουν το 2023, πιθανότατα αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία για την αλλαγή τους, που ξεκίνησε πρόσφατα.

Σε αυτό το παζάρι Γαλλία και Ιταλία πιέζουν, σύμφωνα και με το άρθρο, για «λογικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που θα επιτρέπουν μεγαλύτερο περιθώριο χειρισμών και επαρκείς βασικές δαπάνες για το μέλλον και τη διασφάλιση της κυριαρχίας μας», με μαζικές επενδύσεις σε Ερευνα, υποδομές, ψηφιοποίηση και Αμυνα, δηλαδή στους τομείς στρατηγικής σημασίας στον παγκόσμιο ανταγωνισμό της ΕΕ με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Υποστηρίζουν δε ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες πρέπει να ευνοούν την αύξηση του χρέους για τη χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων, καθώς αυτές «στην πραγματικότητα συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους».

«Χρειαζόμαστε μια στρατηγική ανάπτυξης της ΕΕ για την επόμενη δεκαετία και πρέπει να είμαστε έτοιμοι να την εφαρμόσουμε μέσω κοινών επενδύσεων, καταλληλότερων κανόνων και καλύτερου συντονισμού - όχι μόνο κατά τη διάρκεια κρίσεων», τονίζουν.

Μακρόν και Ντράγκι τάσσονται υπέρ μίας αλλαγής των κανόνων που θα ανοίγει τον δρόμο για τη μείωση των σημερινών δημόσιων δαπανών, χαρακτηρίζοντας «ενδιαφέρουσες» τις προτάσεις που έκανε πρόσφατα στην κατεύθυνση αυτή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή πρότεινε τρεις «πηγές εσόδων»: Από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (ΣΕΔΕ), τη φορολόγηση εμπορευμάτων, μέσω του προτεινόμενου μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ, και τη φορολόγηση 15% επί των κερδών μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, βάσει της πρόσφατης συμφωνίας του ΟΟΣΑ και του G20.

Στο μεταξύ, στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Μ. Ντράγκι εμφανίστηκε πρόθυμος να είναι αυτός που θα αντικαταστήσει τον Σ. Ματαρέλα στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας στις επικείμενες εκλογές, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση συνασπισμού της οποίας ηγείται έχει ήδη ολοκληρώσει μεγάλο μέρος της ατζέντας της.

Ο νέος Πρόεδρος της Ιταλίας θα εκλεγεί τον Γενάρη από τους βουλευτές, τους γερουσιαστές και 58 αντιπροσώπους των περιφερειών. Ο Ματαρέλα έχει ανακοινώσει ότι δεν θα ανανεώσει τη θητεία του και ο Ντράγκι θεωρείται ο επικρατέστερος για να τον αντικαταστήσει.

Πάντως αυτή η εξέλιξη προκαλεί πολιτική «ανασφάλεια» στην Ιταλία, με ορισμένα στελέχη των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση (Δημοκρατικό Κόμμα, «Κίνημα Πέντε Αστέρων») να εκφράζουν ανησυχίες για κατάρρευσή της.