Ενώ συνεχίζεται η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ προσθέτουν συνεχώς νέες κινήσεις στην επικίνδυνη αντιπαράθεση, που κλιμακώνουν την ένταση και τον κίνδυνο επέκτασης της σύγκρουσης με τη Ρωσία.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν χτες πως θα «επανατοποθετήσουν» δυο συστοιχίες πυραυλικής άμυνας «Patriot» στην Πολωνία.

«Αυτή η αμυντική ανάπτυξη γίνεται προληπτικά για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε πιθανής απειλής για τις δυνάμεις των ΗΠΑ και των Συμμάχων και το έδαφος του ΝΑΤΟ», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Διοίκηση του αμερικανικού στρατού.

Η κίνηση αυτή ενδέχεται να προκαλέσει την αντίδραση της Μόσχας, η οποία στις «εγγυήσεις ασφαλείας» που ζητούσε από τις ΗΠΑ ιεραρχούσε και τη μη ανάπτυξη αντιπυραυλικής ασπίδας στην Πολωνία.

Παράλληλα, διεργασίες συντελούνται μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα σχετικά με την αποστολή - «παραχώρηση» ΝΑΤΟικών μαχητικών αεροσκαφών στην Ουκρανία. Με αλλεπάλληλες τοποθετήσεις, αλλά και μέσα από δημόσιες προτάσεις και την απόρριψή τους, το θέμα κρατιέται «ζεστό» και παράλληλα «ζυγίζεται» ο κίνδυνος άμεσης σύγκρουσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας. Η Μόσχα έχει προειδοποιήσει πως η χρήση ξένων αεροδρομίων ως βάση ουκρανικών στρατιωτικών αεροσκαφών που θα χρησιμοποιηθούν εναντίον του ρωσικού στρατού θα θεωρηθεί ως εμπλοκή αυτών των κρατών σε ένοπλη σύγκρουση.

Σε αυτό το φόντο, η Πολωνία βρίσκεται σε συνομιλίες με τις ΗΠΑ για ενδεχόμενη αποστολή μαχητικών στην Ουκρανία. Η πολωνική κυβέρνηση ανακοίνωσε προχτές πως είναι έτοιμη να διαθέσει και τα 27 μαχητικά «MiG-29», που διαθέτει, στις ΗΠΑ και αυτές να τα προμηθεύσουν στην Ουκρανία, μέσω της αμερικανικής βάσης Ραμστάιν στη Γερμανία. Δηλαδή δεν δέχτηκε τα μαχητικά να πετάξουν για την Ουκρανία από πολωνικό έδαφος.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, το Πεντάγωνο απέρριψε την πρόταση ως μη «βιώσιμη», ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας, Τζ. Κίρμπι, προσθέτοντας πως η προοπτική τα μαχητικά αυτά να απογειωθούν από βάση των ΗΠΑ και του NATO στη Γερμανία και να πετάξουν «μέσω εναέριου χώρου που διεκδικείται από τη Ρωσία στην Ουκρανία» θα ήγειρε «σοβαρές ανησυχίες για όλη τη συμμαχία του NATO».

«Οι ΗΠΑ δεν θέλουν αυτά τα αεροπλάνα να έρθουν στην Ουκρανία από αμερικανικές βάσεις», δήλωσε ο σύμβουλος Εξωτερικών Υποθέσεων του Πολωνού Προέδρου στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο «TNP Info». «Η Πολωνία είναι έτοιμη να αναλάβει δράση, αλλά μόνο εντός του πλαισίου της συμμαχίας, εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.

Η Πολωνία πρέπει να προτεραιοποιήσει την ασφάλειά της, όταν εξετάζει την προμήθεια μαχητικών στην Ουκρανία, είπε ο Πολωνός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Π. Γιαμπλόνσκι. «Δεν μπορεί η Πολωνία - η μοναδική χώρα μέλος του ΝΑΤΟ - να πάρει το ρίσκο, και οι άλλες χώρες να μην αντισταθμίσουν ή να το μοιραστούν μαζί μας», είπε.

Ενα τέτοιο επικίνδυνο «αντιστάθμισμα» στο «ρίσκο» της Πολωνίας ενδεχομένως να είναι και η ανάπτυξη των «Patriot».

Σήμερα η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, επισκέπτεται την Πολωνία και αύριο τη Ρουμανία, για να συζητήσει «πώς οι ΗΠΑ μπορούν να ενισχύσουν περαιτέρω τους συμμάχους στο ΝΑΤΟ, να παράσχουν ανθρωπιστική βοήθεια και βοήθεια ασφαλείας στην Ουκρανία και τις γειτονικές χώρες».

Μιλώντας προχτές στο Κογκρέσο, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Βικτόρια Νούλαντ, όταν ερωτήθηκε από γερουσιαστές εάν οι ΗΠΑ πράγματι θα διευκολύνουν τη μεταφορά των μαχητικών στο Κίεβο, απέφυγε να δεσμευτεί, επισημαίνοντας πως «η θέση που γενικά μοιράζεται τούτη η επιτροπή είναι πως αυτά τα αεροσκάφη πρέπει να πάνε στην Ουκρανία», αν και υπάρχουν «πολλοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη ως προς το ζήτημα αυτό» και «αποκλίνουσες απόψεις μεταξύ των συμμάχων μας και ακόμη και στην (αμερικανική) κυβέρνηση».

Ο Γερμανός καγκελάριος, Ολ. Σολτς, αρνήθηκε να στείλει μαχητικά αεροσκάφη στην Ουκρανία. Παρέχεται ανθρωπιστική βοήθεια, παραδίδονται και όπλα, αλλά μαχητικά αεροσκάφη «σίγουρα όχι», είπε. «Μια στρατιωτική λύση στη σύγκρουση δεν έχει νόημα», είπε ο Σολτς, «όλα πρέπει τώρα να περάσουν από μια διπλωματική οδό». Η Γερμανία συντονίζεται με τον Καναδά και άλλες χώρες για την προώθηση των συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ανέφερε ο καγκελάριος, που υποδέχτηκε χτες στο Βερολίνο τον Καναδό πρωθυπουργό, Τζ. Τριντό.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι επανήλθε χτες καλώντας τη Δύση να «αποφασίσει το συντομότερο δυνατό να στείλει αεροπλάνα» και να αντιμετωπίσει άμεσα την πολωνική πρόταση.

«Αυτό είναι ένα πολύ ανεπιθύμητο και δυνητικά επικίνδυνο σενάριο», προειδοποίησε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ.

Παράλληλα, μια άλλη μορφή ΝΑΤΟικής εμπλοκής στον πόλεμο στην Ουκρανία επισήμανε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας της Ρωσίας, Ι. Κονασένκοφ, σύμφωνα με τον οποίο η Ουκρανία λαμβάνει δεδομένα για την κατάσταση στον εναέριο χώρο από ΝΑΤΟικά αεροπλάνα τύπου Ε-3Α, τα οποία αποτελούν μέρος του Αερομεταφερόμενου Συστήματος Προειδοποίησης και Ελέγχου του ΝΑΤΟ, γνωστό και ως AWACS, που παρακολουθούν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας.

«Η ηγεσία των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων προσπαθεί να αναπληρώσει την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την αεροπορική κατάσταση λαμβάνοντας δεδομένα στο διοικητήριο της Πολεμικής Αεροπορίας στη Βίνιτσα από αεροσκάφη E-3A, που αποτελούν μέρος του συστήματος AWACS του ΝΑΤΟ», είπε ο Κονασένκοφ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτά τα αεροσκάφη βρίσκονται σε 24ωρη υπηρεσία στον εναέριο χώρο της Πολωνίας.

Μαζί με το θέμα της αποστολής ΝΑΤΟικών αεροσκαφών, το Κίεβο θέτει σταθερά αίτημα προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την Ουκρανία, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε απευθείας στρατιωτικές εμπλοκές ΝΑΤΟ - Ρωσίας.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, ανέφερε χτες ξανά ότι η διεθνής κοινότητα θα φέρει ευθύνη για μια μαζική «ανθρωπιστική καταστροφή», αν δεν συμφωνήσει για μια τέτοια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων. «Η Ρωσία χρησιμοποιεί πυραύλους, αεροσκάφη και ελικόπτερα εναντίον μας, εναντίον αμάχων, εναντίον των πόλεών μας, εναντίον της υποδομής μας. Είναι το ανθρωπιστικό καθήκον του κόσμου να ανταποκριθεί», ανέφερε.

Καθώς μάλιστα στην επιφάνεια έρχονται και σενάρια μιας «μικρής» ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τους «ανθρωπιστικούς διαδρόμους», για την απομάκρυνση αμάχων από ουκρανικές πόλεις, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, εμφανίστηκε χτες να απορρίπτει την επιβολή ακόμη και μιας τέτοιας «μικρής» ζώνης, επειδή θα μπορούσε να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε πόλεμο με τη Ρωσία.

Η Βρετανία εξετάζει σοβαρά τα αιτήματα της Ουκρανίας για περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση και εξετάζει την αποστολή φορητών αντιαεροπορικών πυραύλων «STARS streak» υψηλής ταχύτητας. «Πιστεύουμε ότι αυτό το σύστημα θα παραμείνει εντός του ορισμού των αμυντικών όπλων, αλλά θα επιτρέψει στις ουκρανικές δυνάμεις να υπερασπιστούν καλύτερα τον εναέριό τους χώρο», δήλωσε στη Βουλή ο υπουργός Αμυνας, Μπ. Γουάλας.

Την ώρα που χιλιάδες «ξένοι μαχητές» - μισθοφόροι από πολλές χώρες καταφτάνουν στην Ουκρανία, ο Γουάλας ανέφερε πως όσοι υπηρετούν ως μέλη των βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων «παραβιάζουν τον νόμο» εάν πάνε στην Ουκρανία για να πολεμήσουν ως εθελοντές. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός Βρετανών, ορισμένοι από τους οποίους είναι εν ενεργεία Βρετανοί στρατιώτες - πέρα από τους πολλούς «πρώην στρατιωτικούς» - που προσφέρονται να πολεμήσουν στην Ουκρανία.

Χτες η Ρωσία ισχυρίστηκε πως η εισβολή «δεν στοχεύει στην κατοχή της Ουκρανίας, στην καταστροφή του κράτους ή στην ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης», αλλά στόχο έχει να «προστατεύσει τις δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, να αποστρατιωτικοποιήσει και να αποναζιστικοποιήσει την Ουκρανία, να εξαλείψει τη στρατιωτική απειλή για τη Ρωσία που προέρχεται από το έδαφος της Ουκρανίας λόγω των δραστηριοτήτων των χωρών του ΝΑΤΟ εκεί και των προσπαθειών να γεμίσουν τη χώρα με όπλα», όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα.

Για να στηρίξει τα επιχειρήματα της ρωσικής εισβολής, το υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε χτες ότι «έπεσαν στα χέρια του» άκρως απόρρητα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση της Ουκρανίας ετοιμαζόταν να εξαπολύσει στρατιωτικές επιχειρήσεις μέσα στον Μάρτη στο Ντονμπάς, εναντίον των φιλορώσων αυτονομιστών, αξιοποιώντας και εκπαιδεύοντας τα φασιστικά «Τάγματα του Αζόφ».

Σύμφωνα με την Ζαχάροβα, η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας «προχωράει αυστηρά βάσει σχεδίου», αλλά η Ρωσία θα «προτιμούσε» η ουδετερότητα της Ουκρανίας να εξασφαλιστεί «μέσω συνομιλιών», ενώ εξέφρασε την ελπίδα να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στον επόμενο γύρο συνομιλιών των δυο πλευρών.

Τα τελευταία 24ωρα η Ουκρανία εμφανίζεται διατεθειμένη να συζητήσει τη μη ένταξη στο ΝΑΤΟ και κάποια «λύση» για το Ντονμπάς και την Κριμαία, λαμβάνοντας παράλληλα «εγγυήσεις ασφαλείας» τόσο από τη Ρωσία, όσο και από δυτικά κράτη, την Τουρκία, ή ακόμη και την Κίνα.

Μετά τις προχτεσινές δηλώσεις του Ουκρανού Προέδρου, Β. Ζελένσκι, ο σύμβουλός του για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Ιγκ. Ζόβκα, δεν απέκλεισε διαπραγματεύσεις για πιθανή «ουδετερότητα» της χώρας. «Τέτοια ζητήματα θα μπορούσαν να συζητηθούν στις διαπραγματεύσεις, αυτό είναι πολύ πιθανό», τόνισε ο Ζόβκα. «Αν δοθούν αυστηρές εγγυήσεις ότι δεν θα επαναληφθεί μια τέτοια κατάσταση, θα μπορούσε κανείς να συζητήσει την ουδετερότητα της Ουκρανίας», πρόσθεσε ο σύμβουλος του Ουκρανού Προέδρου.

Ο ίδιος ο Β. Ζελένσκι, σε συνέντευξή του στη γερμανική εφημερίδα «Bild», ανέφερε ότι «είμαι έτοιμος για συνομιλίες, έτοιμος για συμβιβασμούς. Αλλά δεν μπορούν να είναι προδοσία του λαού μου», προσθέτοντας ότι «και το άλλο μέρος θα πρέπει να είναι έτοιμο για συμβιβασμούς επίσης».

Υπενθυμίζεται πως η Ρωσία ζητάει από την Ουκρανία να τροποποιήσει το Σύνταγμά της, κατοχυρώνοντας «καθεστώς ουδετερότητας».

Σήμερα ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, θα συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό του, Ντμ. Κουλέμπα, στην Αττάλεια της Τουρκίας, όπου από αύριο θα διεξαχθεί διεθνές διπλωματικό φόρουμ. Η συνάντηση στην Αττάλεια «είναι ζωτικής σημασίας» για τη διαπραγματευτική διαδικασία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, ενώ ο Κουλέμπα εμφανίστηκε να πηγαίνει με χαμηλές προσδοκίες.

Η συνάντηση των δυο ΥΠΕΞ προτάθηκε από τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, ο οποίος προτείνει επίσης να γίνει σε τριμερή μορφή με συμμετοχή και του ίδιου.

Μετά τη συνάντηση των δυο ΥΠΕΞ ενδέχεται να γίνει ο τέταρτος γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ ρωσικής και ουκρανικής πλευράς.

Οι ηγέτες της ΕΕ είναι διχασμένοι σχετικά με το αν θα βάλουν την Ουκρανία σταθερά σε τροχιά ένταξης, δήλωσε χτες αξιωματούχος της λυκοσυμμαχίας, σύμφωνα με το «SkyNews», μια μέρα πριν οι αρχηγοί των κρατών - μελών συζητήσουν το αίτημα του Κιέβου για ταχεία ένταξη. Πάντως όλοι οι ηγέτες είναι υπέρ της ενίσχυσης των δεσμών με την Ουκρανία, ανέφερε η ίδια πηγή.

Στο προσκήνιο της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης βρίσκεται και το ζήτημα των βιολογικών εργαστηρίων των ΗΠΑ στην Ουκρανία, με τη Ρωσία να κατηγορεί το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ ότι σε δεκάδες εργαστήρια στο ουκρανικό έδαφος διεξάγονταν έρευνες για βιολογικά όπλα και επικίνδυνα παθογόνα που «απειλούν» τη ρωσική επικράτεια. Τους ρωσικούς ισχυρισμούς υιοθέτησε άμεσα και η Κίνα, καλώντας τις ΗΠΑ να δημοσιοποιήσουν όλες τις λεπτομέρειες των βιολογικών τους εργαστηρίων στην Ουκρανία και σε όλο τον κόσμο.

Την Τρίτη, η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών, Β. Νούλαντ, κατά την ακρόαση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, παραδέχτηκε την ύπαρξη τέτοιων εργαστηρίων των ΗΠΑ στην Ουκρανία: «Η Ουκρανία διαθέτει εγκαταστάσεις βιολογικής έρευνας, για τις οποίες στην πραγματικότητα ανησυχούμε πολύ τώρα, ότι τα ρωσικά στρατεύματα, οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί να επιδιώκουν να αποκτήσουν τον έλεγχο», είπε προσθέτοντας: «Συνεργαζόμαστε με τους Ουκρανούς για το πώς μπορούν να αποτρέψουν οποιοδήποτε από αυτά τα ερευνητικά υλικά να πέσει στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων εάν πλησιάσουν»...

Στη συνέχεια, ο Αμερικανός γερουσιαστής, Μ. Ρούμπιο, έκανε λόγο για «ρωσική προπαγάνδα» περί σχεδίου των Ουκρανών για απελευθέρωση βιολογικών όπλων, σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ.

Η αμερικάνικη πρεσβεία στην Ουκρανία σε προηγούμενη ανάρτησή της σημειώνει πως το Πρόγραμμα Μείωσης Βιολογικών Απειλών του υπουργείου Αμυνας των ΗΠΑ συνεργάζεται με χώρες εταίρους για την αντιμετώπιση της απειλής εξάρσεων (σκόπιμων, τυχαίων ή φυσικών) των πιο επικίνδυνων μολυσματικών ασθενειών στον κόσμο.

Η δε ΕΕ χαρακτήρισε «ρωσική παραπληροφόρηση» τις καταγγελίες για τα εργαστήρια βιολογικού πολέμου.

Παράλληλα παραμένουν και οι κίνδυνοι από τα πυρηνικά εργοστάσια. Χτες η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ανακοίνωσε πως έχασε την επαφή με τα συστήματα ελέγχου της ραδιενέργειας στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ.

Από το Κίεβο ανακοινώθηκε επίσης ότι υπάρχει διακοπή της ηλεκτροδότησης του πυρηνικού σταθμού του Τσερνόμπιλ και των συστημάτων ασφαλείας του, εξαιτίας της οποίας υπάρχει ο κίνδυνος να διαφύγουν ραδιενεργές ουσίες επειδή δεν είναι δυνατό να ψυχθεί το χρησιμοποιημένο πυρηνικό καύσιμο.

Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορήθηκαν για δολιοφθορές και χτυπήματα που προκάλεσαν τη διακοπή της ηλεκτροδότησης. Το ρωσικό ΥΠΕΞ δήλωσε επίσης χτες ότι η Ρωσία έχει αναλάβει τον έλεγχο μιας σειράς πυρηνικών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία, όπως του Τσερνόμπιλ, του Ζαπορόζιε και των παρακείμενων περιοχών, για να αποτρέψει πιθανές επιθέσεις από «τρομοκρατικές ομάδες» και «ξένους μισθοφόρους».

Στο μεταξύ, χτες, για ακόμη μια φορά οι «ανθρωπιστικοί διάδρομοι» για την εκκένωση των αμάχων από ουκρανικές πόλεις που πολιορκούνται από τις ρωσικές δυνάμεις και για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας δεν λειτούργησαν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν εγκλωβισμένοι, χωρίς νερό, θέρμανση, ηλεκτρισμό, εδώ και πολλές μέρες.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας κατηγόρησε τη Ρωσία ότι κρατεί ομήρους 400.000 κατοίκους της Μαριούπολης, εμποδίζει την ανθρωπιστική βοήθεια και την εκκένωση και περίπου 3.000 νεογέννητα στερούνται φαρμάκων και τροφίμων.

Η Ρωσία αρνείται ότι στοχοθετεί αμάχους, ενώ υπάρχουν αναφορές πως οι Ουκρανοί εθνικιστές και παραστρατιωτικές οργανώσεις εμποδίζουν και απειλούν τους κατοίκους της Μαριούπολης που επιχειρούν να φύγουν.

Τουλάχιστον 1.170 άμαχοι έχουν σκοτωθεί στη Μαριούπολη σύμφωνα με στοιχεία του αντιδημάρχου της πόλης.

Στο μεταξύ, χτες ο Ουκρανός Πρόεδρος κατηγόρησε τη Ρωσία ότι βομβάρδισε νοσοκομείο παίδων στη Μαριούπολη, με 17 ενήλικες τραυματίες, κάτι που η ρωσική πλευρά χαρακτήρισε στημένη προβοκάτσια από το Κίεβο.

Εξάλλου η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία ότι και χτες από τους περίπου 10 «ανθρωπιστικούς διαδρόμους» που πρότεινε από Κίεβο, Τσέρνιχοφ, Σούμι, Χάρκοβο και Μαριούπολη, η ουκρανική πλευρά επέλεξε να ενεργοποιηθούν μόλις τρεις, επειδή ορισμένοι διάδρομοι οδηγούσαν στη Ρωσία.

Σχεδόν 180.000 άνθρωποι έχουν καταφύγει στη Ρωσία μετά την έναρξη της εισβολής, ανακοίνωσε χτες το ρωσικό υπουργείο Αμυνας. Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ υπολογίζουν ότι συνολικά 2,1 - 2,2 εκατ. Ουκρανοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα.