(c) Copyright 2020, dpa (www.d

Οι τιμές των τροφίμων εξακολουθούν, και τον Οκτώβρη, να «κρατάνε τα σκήπτρα» των νέων μεγάλων αυξήσεων, με τον σχετικό δείκτη της Eurostat (τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό) να επιταχύνει παραπέρα στο 9,3% από 8,2% τον Σεπτέμβρη, ενώ μόνα τους τα τρόφιμα συνέχιζαν να «καλπάζουν» με ρυθμό 9,7%!

Στον τομέα της Ενέργειας, όπου από τα απίστευτα περσινά επίπεδα και τις αυξήσεις της τάξης του 300% συνεχίζονται ορισμένες μειώσεις, αυτές επιβραδύνθηκαν, με τις τιμές να μειώνονται κατά 6,9% από 18,3% τον Σεπτέμβρη. Κι αυτό πριν καλά καλά μπει ο χειμώνας και με τις εξελίξεις στη Μ. Ανατολή, όπου η κυβέρνηση είναι μπλεγμένη μέχρι τα μπούνια, να δείχνουν προς νέες αυξήσεις, την ώρα μάλιστα που «επανενεργοποιούνται» και όλα τα μέτρα όπως η περιβόητη «ρήτρα αναπροσαρμογής», που σημαίνει «σοκ και δέος» για τα λαϊκά στρώματα.

Σε ό,τι αφορά τον λεγόμενο «δομικό» πληθωρισμό» (δηλαδή εξαιρουμένων των τιμών της Ενέργειας, των τροφίμων, των καπνών και του αλκοόλ) ο ρυθμός αύξησης «έπεσε» στο 3,6% από 4,2% τον Σεπτέμβρη.

Πρόκειται για την πρώτη άνοδο μετά από τρεις μήνες, παρά και τα κυβερνητικά παραμύθια ότι τα χειρότερα είναι πίσω, αφού εδώ βρίσκονται όλες οι αιτίες που τροφοδοτούν την ακρίβεια, από την «απελευθέρωση» της Ενέργειας ως την πλήρη εμπορευματοποίηση μιας σειράς τομέων και τον περιβόητο «εξαγωγικό προσανατολισμό», που επιδρούν στη διαμόρφωση των τιμών προς τα πάνω.

Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί - ως ενδεικτικό πως όλα αυτά βρίσκονται στο DNA της καπιταλιστικής οικονομίας και πως δεν πρόκειται απλά για ένα «εξωγενές» και «έκτακτο» φαινόμενο - ότι την ίδια ώρα σε επίπεδο Ευρωζώνης ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφωνόταν στο 2,9% τον Οκτώβρη από 4,3% τον Σεπτέμβρη, με τα τρόφιμα, το αλκοόλ και τον καπνό να αναμένεται να έχουν τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό, στο 7,5%, έναντι 8,8% τον Σεπτέμβρη, ακολουθούμενες από τις υπηρεσίες (4,6%, έναντι 4,7%), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (3,5%, έναντι 4,1%) και την Ενέργεια (-11,1%, έναντι -4,6%).

Στο μεταξύ, η Εurostat δημοσίευσε και τα πρώτα προσωρινά στοιχεία για το ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2023, τα οποία δείχνουν υποχώρηση κατά 0,1% στην Ευρωζώνη σε σχέση με το δεύτερο. Σε ετήσια βάση το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,1% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2022.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας που επεξεργάστηκε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές το τρίμηνο Ιούνη - Αυγούστου 2023 κατέγραψαν για πρώτη φορά από την πανδημία αρνητικό πρόσημο, καταγράφοντας πτώση 1% σε αποπληθωρισμένους όρους και 2,7% σε ονομαστικούς όρους.

Οι βασικοί κλάδοι που κατέγραψαν υποχώρηση είναι οι κλάδοι μετάλλων και ένδυσης (αφαιρώντας αθροιστικά πάνω από 4 ποσοστιαίες μονάδες), ενώ θετικά κινήθηκαν οι κλάδοι υψηλής τεχνολογίας (μηχανήματα 10% και φάρμακα 9%), κερδίζοντας μερίδια έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών τους. Μειωμένη είναι η συνεισφορά των τροφίμων, κυρίως λόγω του ελαιόλαδου, με ετήσια αύξηση της τάξης του 3%.

Η τράπεζα μάλιστα εκτιμά ότι παράγοντες όπως το πρόσφατο πλήγμα στην αγροτική παραγωγή της Θεσσαλίας από την κακοκαιρία «Daniel», η μειωμένη παραγωγή ελαιόλαδου, καθώς και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, θα έχουν επιπτώσεις στον τομέα και τα επόμενα χρόνια, προβλέποντας ότι στο σύνολο του έτους οι εξαγωγές θα παραμείνουν στα επίπεδα του 2022 (+1% σε αποπληθωρισμένους όρους), ενώ «κοιτάζοντας πιο μπροστά, οι δύο αυτές αρνητικές παράμετροι αναμένεται να συνεχίσουν να ασκούν πίεση στις εξαγωγές το 2024, αφαιρώντας 2 ποσοστιαίες μονάδες από την ετήσια ανάπτυξή τους (η οποία ακολουθεί μεσοπρόθεσμη τάση της τάξης του 5%)», οδηγώντας σε ετήσια αύξηση εξαγωγών της τάξης του 3%.

Οπως χαρακτηριστικά λέει σε άλλο σημείο η έρευνα, η ετήσια αυτή αύξηση αναμένεται συνεκτιμώντας τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου για ανοδική τάση του διεθνούς εμπορίου και τη σταδιακή ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας - πράγμα ούτως ή άλλως αρκετά αμφίβολο - «ωστόσο, η εντεινόμενη γεωπολιτική αστάθεια και κλιματική κρίση προσθέτουν στις εκτιμήσεις μας υψηλούς βαθμούς αβεβαιότητας (για αναθεώρηση προς τα κάτω). Ειδικότερα, το αρνητικό κλίμα στην "ευρύτερη γειτονιά μας", που έχει διαμορφωθεί λόγω Ουκρανίας, επιβαρύνεται από τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Σημειώνουμε ότι αυτή απορροφά περίπου το 5% των ελληνικών εξαγωγών, με το 1/3 αυτών να αφορά το Ισραήλ (κυρίως μεταλλικά προϊόντα και εξοπλισμό, ενδεχομένως συνδεόμενα με τα ενεργειακά έργα της περιοχής)».

Ενδεικτικά άλλωστε για το πώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις πλήττουν τις εξαγωγές είναι και τα στοιχεία για την κατανομή τους ανά περιφέρεια. Σύμφωνα με αυτά, στη Δυτ. Ευρώπη, όπου κατευθύνεται το 55% των εξαγωγών, η τάση είναι ανοδική της τάξης του 2% (σε αποπληθωρισμένους όρους), ενώ στην Ανατ. Ευρώπη οι εξαγωγές υποχώρησαν κατά 5% και στη Μ. Ανατολή ήδη κατά 29%.

Ξεχωριστή είναι η αναφορά που γίνεται και στις συνέπειες από τις καταστροφές που προκάλεσε ο «Daniel» στη Θεσσαλία, με την παρατήρηση ότι «η περίπτωση της Θεσσαλίας είναι μια εμφατικά ενδεικτική περίπτωση για τον βαθμό που η Ελλάδα είναι επιρρεπής στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής τόσο λόγω γεωγραφικής θέσης (Μεσόγειος) όσο και λόγω υψηλής εξάρτησης της οικονομίας της από κλιματικά ευάλωτους κλάδους, όπως η αγροδιατροφή και ο τουρισμός». Η έκθεση επισημαίνει ότι οι πλημμύρες έπληξαν σχεδόν το 20% της Θεσσαλίας, που καταγράφει 2 δισ. ευρώ εξαγωγές ετησίως (6% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, με ανοδική πορεία την τελευταία 20ετία), με κυρίαρχους τους κλάδους της αγροδιατροφής (άνοδος μεριδίου στην 20ετία στο 14% από 9%) και των μετάλλων με κυρίαρχο το αλουμίνιο (άνοδος μεριδίου στην 20ετία στο 8% από 3%).