Την «επιστροφή» της Πολωνίας στην «ευρωπαϊκή σκηνή» σηματοδότησε ο νεοεκλεγείς, «φιλοευρωπαίος» πρωθυπουργός, Ντ. Τουσκ, απευθυνόμενος χτες στο Κοινοβούλιο, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων.

Το Κοινοβούλιο έδωσε στη συνέχεια ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση συνασπισμού που αποτελείται από το κόμμα του Τουσκ, τον «Τρίτο Δρόμο» και τη «Νέα Αριστερά», τερματίζοντας 8 χρόνια διακυβέρνησης της Πολωνίας από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) με πρωθυπουργό τον Μ. Μοραβιέτσκι. Ο Ντ. Τουσκ αναμένεται να ορκιστεί πρωθυπουργός σήμερα.

Ο Τουσκ - πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας και πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου - κάλεσε τη «Δύση» σε καθολική κινητοποίηση υπέρ της Ουκρανίας, επισημαίνοντας ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική». Προσβλέπει επίσης σε συνάντησή του αυτήν τη βδομάδα με τον Ουκρανό Πρόεδρο, Β. Ζελένσκι, στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.

Υποσχέθηκε εξάλλου να επιλύσει το πρόβλημα των συνόρων με την Ουκρανία που έχουν αποκλειστεί από Πολωνούς φορτηγατζήδες, λέγοντας ότι «έχουμε ήδη βρει λύσεις για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των Πολωνών μεταφορέων».

Δήλωσε ότι θα αποκαταστήσει την «αξιοπιστία» της Πολωνίας στους κόλπους της ΕΕ και θα της δώσει «βαρύνουσα φωνή». «Είμαστε πιο ισχυροί, πιο κυρίαρχοι όχι μόνο όταν η Πολωνία είναι ισχυρή, αλλά επίσης όταν η ΕΕ είναι ισχυρή», ανέφερε.

Παράλληλα, σε «κοινή γραμμή» με την προηγούμενη κυβέρνηση και τους πολωνικούς ομίλους, ο Τουσκ ξεκαθάρισε ότι η Πολωνία θα είναι σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ και θα επανακτήσει ηγετική θέση στην Ευρώπη, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα συμφωνήσει σε οποιεσδήποτε μεταβολές των ευρωενωσιακών Συνθηκών θα ήταν σε βάρος της χώρας του:

«Οποιες προσπάθειες μεταβολής των Συνθηκών που θα είναι εις βάρος των συμφερόντων μας αποκλείονται (...) Κανείς δεν θα με βάλει κάτω στην ΕΕ».

Υποσχέθηκε επίσης να «αποκαταστήσει το κράτος δικαίου» στην Πολωνία, πηγή σύγκρουσης μεταξύ Βαρσοβίας και Βρυξελλών. Η ΕΕ έχει μπλοκάρει 35 δισ. ευρώ που προορίζονται για την Πολωνία, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, λόγω δικαστικών μεταρρυθμίσεων της Βαρσοβίας.

Προχτές, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από το Δικαστήριο της ΕΕ ενόψει της τελικής του απόφασης, γνωστές ως «προσωρινά μέτρα», αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα, κλιμακώνοντας τη σύγκρουση των δύο πλευρών.

Στη Βαρσοβία επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους εκατομμυρίων ευρώ σε δύο υποθέσεις για τις οποίες το Δικαστήριο της ΕΕ επέβαλε προσωρινά μέτρα. Η μία αφορούσε διαμάχη της Πολωνίας με την Τσεχία για το ανθρακωρυχείο του Τουρόφ και η άλλη το πειθαρχικό σώμα των δικαστών.

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας το 2021 αποφάσισε ότι τμήματα των Συνθηκών της ΕΕ δεν είναι σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα.

Πάντως, παρά την επάνοδο του Τουσκ στην πρωθυπουργία, τα «ερείσματα» του PiS στο πολωνικό κράτος παραμένουν βαθιά. Η προεδρική θητεία του Α. Ντούντα δεν θα λήξει πριν από το 2025 και ενδέχεται να ασκήσει το «βέτο» του σε νόμους που θα έχει ψηφίσει το Κοινοβούλιο, σαμποτάροντας τη νέα κυβέρνηση.