Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς;

Οτι άλλη μια ανάγκη της λαϊκής οικογένειας (δίπλα στους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα ΚΔΑΠ) θα «καλύπτεται» με voucher, δηλαδή με μοριοδότηση των δικαιούχων και μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού;

Οτι η τόσο σημαντική για την ομαλή ανάπτυξη των παιδιών πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση, αντί να αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του κράτους, μέσα από την ανάπτυξη των απαραίτητων δημόσιων δομών που να μπορούν να πραγματοποιούν screening σε όλο τον βρεφικό πληθυσμό και να εφαρμόζουν προγράμματα παρέμβασης για τα παιδιά που έχουν ένδειξη, παραχωρείται σε κάθε είδους ιδιώτη;

Για το ΚΚΕ οι κατακτήσεις της επιστήμης στον τομέα της πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ομαλή ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών των λαϊκών οικογενειών, αφού βοηθούν ακόμα και στην πρόληψη της βαριάς αναπηρίας.

Ομως, αυτό προϋποθέτει ένα άλλο σύστημα ανάπτυξης, χωρίς ταξικούς φραγμούς στην Υγεία και την Πρόνοια. Ενα σύστημα που θα αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του κράτους η ανάπτυξη σε πανελλαδικό επίπεδο των απαραίτητων προγραμμάτων πρόληψης, διάγνωσης και παρέμβασης.

Σε ένα τέτοιο σύστημα που έχει ανάγκη ο λαός, τα προγράμματα πρόληψης θα αφορούν σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ύπαρξης. Ξεκινούν πριν από τη σύλληψη ενός παιδιού, με τον οικογενειακό προγραμματισμό και την προετοιμασία των νέων γονέων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του γονεϊκού ρόλου. Ο προγεννητικός έλεγχος ξεκινάει από τη στιγμή που οι μέλλοντες γονείς αποφασίζουν να τεκνοποιήσουν και φυσικά κατά τη διάρκεια της κυοφορίας, και αξιοποιεί όλες τις εξελίξεις της επιστήμης στον τομέα αυτό.

Για κάθε παιδί που γεννιέται και ανήκει στον τομέα ευθύνης ενός Κέντρου Υγείας, η υγεία του παιδιού αυτού θα γίνεται υπόθεση του ΚΥ και όχι ατομική ευθύνη των γονιών. Για κάθε παιδί θα κρατιέται φάκελος υγείας και με ευθύνη του ΚΥ ξεκινάει η ιατρική του παρακολούθηση. Η φροντίδα του νεογνού γίνεται με επισκέψεις της κινητής μονάδας στο σπίτι του, ενώ μεγαλώνοντας συνεχίζουν ο υποχρεωτικός τακτικός έλεγχος και η παρακολούθηση του προγράμματος εμβολιασμών από το ΚΥ.

Το ΚΥ θα διασυνδέεται με τους παιδικούς σταθμούς και τις υπόλοιπες βαθμίδες της Εκπαίδευσης και θα παρακολουθεί τα παιδιά σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξής τους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην παιδική και εφηβική ηλικία, με ανάπτυξη ειδικής υπηρεσίας - τομέα του ενιαίου Κέντρου Υγείας, με ομάδα επιστημόνων που εργάζεται στους χώρους συγκέντρωσης παιδιών και νέων, όπως νηπιαγωγεία, σχολεία, ειδικά σχολεία, και παρακολουθεί την ψυχοδιανοητική ανάπτυξη των παιδιών, των εφήβων και των νέων, παρέχει ψυχολογική στήριξη, εντοπίζει προβλήματα και προδιάθεση και παρεμβαίνει έγκαιρα.

Παράλληλα, και το Κέντρο Ψυχικής Υγείας (ΚΨΥ), τμήμα του ενιαίου Κέντρου Υγείας, θα έχει καθοριστικό ρόλο: Να επιτελεί την πρόληψη και τη φροντίδα της κοινότητας και να διασυνδέεται με τους χώρους ευθύνης του σε κάθε επίπεδο. Από τις υπηρεσίες του ΚΨΥ θα καλύπτονται όλες οι ηλικιακές ομάδες και οι κατηγορίες ασθενειών όλου του πληθυσμού, ανάμεσα στις οποίες και οι αναπτυξιακές διαταραχές και οι άλλες αναπηρίες.

Από αυτό θα απορρέουν και τα κέντρα πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης, τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τον εντοπισμό και την καταγραφή των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές και των παιδιών που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο, την προετοιμασία και εκπαίδευση των οικογενειών που μεγαλώνουν παιδί με αναπτυξιακή διαταραχή, την πλήρη στήριξη της οικογένειας με οικογενειακό προγραμματισμό και ψυχολογική ενίσχυση, την κατ' οίκον στήριξη των οικογενειών με παιδί με διαταραχές της ανάπτυξης ή άλλη αναπηρία.

Ευθύνη των κέντρων πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης θα είναι, ανάμεσα στα άλλα, η εξέταση ρουτίνας (screening) όλων των παιδιών ηλικίας 18 με 36 μηνών, προκειμένου να ανιχνευτεί αν βρίσκονται σε κίνδυνο. Για τα παιδιά που είναι σε κίνδυνο ή διαπιστώνεται ότι έχουν αναπτυξιακές και άλλες διαταραχές, διαμορφώνεται εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης που παρέχεται δωρεάν είτε μέσα στα κέντρα, από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό και όλο τον σύγχρονο εξοπλισμό, είτε στα κέντρα Προσχολικής Αγωγής, πλαισιώνοντας την αναγκαία θεραπευτική παρέμβαση με το κατάλληλο παιδαγωγικό πλαίσιο. Τα κέντρα αυτά συνδέονται με το σύνολο των εκπαιδευτικών βαθμίδων, ώστε να εξασφαλίζονται η συνέχιση και η κατάλληλη προσαρμογή των θεραπευτικών προγραμμάτων των παιδιών, δεμένα με την παιδαγωγική λειτουργία και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σχολείων και των πανεπιστημίων.

Ολα τα παραπάνω μπορεί να φαντάζουν «άπιαστο όνειρο», αφού δεν συναντιούνται πουθενά με το σύστημα της «Υγείας - εμπόρευμα», το οποίο αρκείται σε μερικά voucher «ατομικής ευθύνης». Ομως είναι απολύτως ρεαλιστικά, με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες της επιστήμης, τις ανάγκες του λαού και των παιδιών του. Ούτε βήμα πίσω λοιπόν από την πάλη και τη διεκδίκηση για αυτές τις ανάγκες.