Αυξάνονται κατακόρυφα οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών - μελών του ΝΑΤΟ εν μέσω της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης με τη Ρωσία στην Ουκρανία, με εξοπλισμούς εκατοντάδων δισ. να κατευθύνονται προς τις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις, ενώ η ευρύτερη γεωπολιτική αντιπαράθεση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ανατολική Ευρώπη, στη Βαλτική και στη Μαύρη Θάλασσα αναμένεται να διαρκέσει χρόνια.

Τα παραπάνω αποτυπώνονται χαρακτηριστικά και στα στοιχεία που ανακοίνωσε χτες ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, στον απόηχο των δηλώσεων του πρώην Αμερικανού Προέδρου Ντ. Τραμπ (ο οποίος είναι φαβορί για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων στις φετινές προεδρικές εκλογές), στο πλαίσιο αντιθέσεων μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα για τον ρόλο του ΝΑΤΟ και απαντώντας έμμεσα στη συζήτηση που έχει ανοίξει στις ΗΠΑ για τη «συνεισφορά» των κρατών της ΕΕ για την «ασφάλεια και άμυνα». Μερίδα των Ρεπουμπλικάνων επιμένει να μην εγκρίνει το στρατιωτικό πακέτο - μαμούθ των σχεδόν 61 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία που προωθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, θέλοντας μεταξύ άλλων να αναγκάσουν τα ευρωπαϊκά κράτη να «σηκώσουν μεγαλύτερο βάρος».

Φέτος αναμένεται 18 από τα 31 κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ να δαπανήσουν το 2% του ΑΕΠ τους για την «Αμυνα», δήλωσε χτες σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες ο Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας ότι οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες πρόκειται να καταγράψουν ακόμη ένα έτος ρεκόρ καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται στο τρίτο έτος του.

Μια «άνευ προηγουμένου» αύξηση κατά 11% των «αμυντικών» δαπανών των χωρών του ΝΑΤΟ καταγράφηκε και το 2023, επισήμανε.

Οι ευρωπαϊκές χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ θα επενδύσουν φέτος συνολικά 380 δισ. δολάρια για στρατιωτικούς σκοπούς, είπε ο γγ του ΝΑΤΟ.

Συγκριτικά, το 2023 έντεκα κράτη αναμενόταν να ανταποκριθούν στον ΝΑΤΟικό στόχο του 2% (Πολωνία, ΗΠΑ, Ελλάδα, Εσθονία, Λιθουανία, Φινλανδία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Λετονία, Βρετανία, Σλοβακία).

Να σημειωθεί ότι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία - από το καλοκαίρι του 2023 - ο στόχος του ΝΑΤΟ είναι τα κράτη-μέλη να δαπανούν σε μόνιμη βάση τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους. Μέχρι τότε αναφερόταν ως στόχος η προσέγγιση του 2% έως το 2024.

Η Γερμανία ανέφερε στο ΝΑΤΟ προγραμματισμένες στρατιωτικές δαπάνες 2% του ΑΕΠ της για πρώτη φορά μετά το 1992. Σύμφωνα με το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το Βερολίνο έχει αναφέρει στο ΝΑΤΟ προγραμματισμένες δαπάνες 73,41 δισ. ευρώ, από 56,64 δισ. το 2023 (1,57% του ΑΕΠ).

Εντονη δυσαρέσκεια υπάρχει πάντως στη Γερμανία για τη στάση της Γαλλίας σχετικά με τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την εφημερίδα «Suddeutsche Zeitung», το ακυρωθέν ταξίδι του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, στο Κίεβο «οφείλεται σύμφωνα με ανεπίσημες εικασίες στο γεγονός ότι η βοήθεια που έχει υποσχεθεί μέχρι στιγμής δεν είναι αρκετή για το Κίεβο».

Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, «η Γαλλία έστειλε στην Ουκρανία όπλα αξίας 0,5 δισ. ευρώ από τον Γενάρη του 2022 έως τον Οκτώβρη του 2023, ενώ η Γερμανία παρείχε στρατιωτική βοήθεια ύψους περίπου 17 δισ. ευρώ, δηλαδή 34 φορές περισσότερο», αναφέρει η SZ.

«Στη συνολική κατάταξη για στρατιωτική, ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια, η Γαλλία βρίσκεται στη 12η θέση, πίσω ακόμη και από την Ολλανδία και την Ελβετία», επισημαίνει.

Η απροθυμία του Γάλλου Προέδρου εξηγείται και από «την κακή κατάσταση του γαλλικού στρατού. Για παράδειγμα, τα άρματα μάχης "Leclerc" δεν παραχωρούνται στην Ουκρανία διότι ο γαλλικός στρατός δεν έχει αρκετά», αναφέρεται.

Οι ανακοινώσεις του γγ του ΝΑΤΟ γίνονται στον απόηχο των δηλώσεων του Ντ. Τραμπ, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι σε περίπτωση ρωσικής επίθεσης δεν θα υπάρξει αμερικανική υποστήριξη σε ευρωπαϊκά κράτη - μέλη με χαμηλές «αμυντικές» δαπάνες. Επιπλέον ανέφερε πως οι ΗΠΑ βοηθούν την Ουκρανία με «περισσότερα από 100 δισ. δολάρια πάνω από το ΝΑΤΟ», και «το ΝΑΤΟ πρέπει να ισοφαρίσει τώρα».

Σε ένα τέτοιο κλίμα, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων (όπου πλειοψηφούν οριακά οι Ρεπουμπλικάνοι), Μ. Τζόνσον, αρνήθηκε, την Τρίτη, τη διεξαγωγή ψηφοφορίας επί του νομοσχεδίου για στρατιωτική βοήθεια σε Ουκρανία, Ισραήλ, Ταϊβάν. Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε τη Δευτέρα στη Γερουσία, μετά από πολύμηνα παζάρια.

Στη Γερουσία κάποιοι Ρεπουμπλικάνοι ψήφισαν υπέρ του νομοσχεδίου, από το οποίο εξαρτάται η επανάληψη της παροχής στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο, που έχει διακοπεί από τα τέλη Δεκέμβρη.

Η διαπάλη και τα παζάρια βρίσκονται σε εξέλιξη. Τη Δευτέρα το βράδυ ο γερουσιαστής Λ. Γκρέιαμ, μέχρι πρότινος ένας από τους Ρεπουμπλικάνους που τάσσονταν υπέρ της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, δήλωσε ότι τελικά θα αντιταχθεί στην υιοθέτηση του νομοσχεδίου. Αντί για την παροχή ενός συνολικού πακέτου βοήθειας στο Κίεβο, θα προτιμούσε να υιοθετηθεί ένα σύστημα δανείων, «όπως πρότεινε ο Πρόεδρος Τραμπ».

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κάλεσε τους Ρεπουμπλικάνους της Βουλής να «επιλέξουν»: «Θα είστε με την Ουκρανία ή με τον Πούτιν; Θα επιλέξετε την Αμερική ή τον Τραμπ;». Καταδίκασε τα πρόσφατα σχόλια του Τραμπ λέγοντας ότι «το ΝΑΤΟ αποτελεί ιερή δέσμευση, ενώ ο Ντ. Τραμπ το αντιμετωπίζει ως επιβάρυνση, το θεωρεί σύστημα εκβιασμού». «Η μεγαλύτερη ελπίδα όσων θέλουν το κακό της Αμερικής είναι να καταρρεύσει το ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.

Το Κρεμλίνο σχολίασε ότι δεν αποτελούν έκπληξη ούτε «καινοτομία» οι δηλώσεις του Ντ. Τραμπ: «Ας θυμηθούμε ότι όταν ήταν Πρόεδρος των ΗΠΑ, αυτό ήταν ένα από τα βασικά μηνύματα του Τραμπ σε όλες τις συναλλαγές του με μέλη της συμμαχίας. Συνεχώς επαναλάμβανε το 2% σε διαφορετικές περιπτώσεις», υπενθύμισε ο Ντμ. Πεσκόφ.

Αν ο Τραμπ επιστρέψει στην προεδρία των ΗΠΑ, θα πιέσει για αλλαγές στο ΝΑΤΟ, που θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένα μέλη να χάσουν την «προστασία» από εξωτερική επίθεση, σύμφωνα με όσα είπε στο «Ρόιτερς» ο Κιθ Κέλογκ, κορυφαίος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ντ. Τραμπ.

Οπως είπε, αν ένα μέλος του ΝΑΤΟ δεν ξοδεύει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ για τις Ενοπλες Δυνάμεις, θα υποστήριζε την άρση του άρθρου 5 που ορίζει ότι μια επίθεση εναντίον ενός μέλους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων και τα μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να ανταποκριθούν κατάλληλα.

«Αν πρόκειται να γίνετε μέρος μιας συμμαχίας, θα πρέπει να συνεισφέρετε στη συμμαχία», είπε ο πρώην αντιστράτηγος και σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ και του πρώην αντιπροέδρου Μ. Πενς.

Ο Κέλογκ ανέφερε ότι αν κερδίσει ο Τραμπ, πιθανότατα θα πρότεινε μια σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούνη του 2025 για να συζητηθεί το μέλλον της «συμμαχίας». Το ΝΑΤΟ, είπε, θα μπορούσε να γίνει μια «κλιμακωτή συμμαχία», όπου ορισμένα μέλη «απολαμβάνουν μεγαλύτερη προστασία» με βάση τη συμμόρφωσή τους με τα ιδρυτικά άρθρα.

Υπογράμμισε ότι εάν δεν τηρηθεί το άρθρο 3 της Συνθήκης, που ορίζει ότι τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να καταβάλλουν κατάλληλες προσπάθειες για να αναπτύξουν τις ατομικές «αμυντικές» τους ικανότητες, «η προστασία που παρέχει το άρθρο 5 δεν θα πρέπει να θεωρηθεί αυτόματη».

Εκτός αυτού ο Kέλογκ ανέφερε και άλλες πιθανές κυρώσεις, όπως η απώλεια πρόσβασης σε εκπαίδευση ή κοινόχρηστους πόρους εξοπλισμού. Τα κράτη - μέλη, πρόσθεσε, θα πρέπει να αισθάνονται ότι έχουν την ελευθερία να αποχωρήσουν από το ΝΑΤΟ.

Στο μεταξύ, η Ουκρανία δεν αναμένεται να λάβει πρόσκληση για να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ κατά την επόμενη Σύνοδο Κορυφής στις αρχές Ιούλη στην Ουάσιγκτον, δήλωσε η πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Τζ. Σμιθ. Ωστόσο υποστήριξε ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να δείξει στη σύνοδο πως λαμβάνει «συγκεκριμένα μέτρα» για να προωθήσει τη μελλοντική προσχώρηση της Ουκρανίας.

Το Κρεμλίνο διέψευσε χτες δημοσίευμα του «Ρόιτερς» ότι ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν πρότεινε, μέσω ενδιάμεσων, στις ΗΠΑ μια κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία για το «πάγωμα» του πολέμου στις τρέχουσες γραμμές του μετώπου, χωρίς να είναι διατεθειμένος να παραχωρήσει ουκρανικά εδάφη που ελέγχει η Ρωσία.

Το δημοσίευμα ανέφερε ότι το 2023 ο Ρώσος Πρόεδρος έστειλε μηνύματα στην Ουάσιγκτον, δημόσια και ιδιωτικά, μέσω Αράβων «εταίρων» της Μόσχας και άλλων, αλλά δεν κατέληξαν κάπου. Οι μεσάζοντες συναντήθηκαν στην Τουρκία στα τέλη του 2023, σύμφωνα με τρεις ρωσικές πηγές.

Ρωσική πηγή ανέφερε ότι οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να συζητήσουν πιθανή κατάπαυση του πυρός χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας. Πηγή από τις ΗΠΑ αρνήθηκε ότι υπήρξε οποιαδήποτε επίσημη επαφή.

Σε ένα ακόμη επεισόδιο που δείχνει πως οι δυνατότητες της Ουκρανίας στη θάλασσα έχουν αναβαθμιστεί, οι Ενοπλες Δυνάμεις της χτύπησαν το μεγάλο ρωσικό αποβατικό πλοίο «Tsezar Kunikov» ανοιχτά της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα. Το ρωσικό πλοίο βρισκόταν κοντά στην Αλούπκα, στο νότιο άκρο της Κριμαίας, την ώρα του πλήγματος.

Η υπηρεσία πληροφοριών του ουκρανικού στρατού διευκρίνισε ότι χρησιμοποίησε ουκρανικά θαλάσσια drones, τα «Magura V5», για να πλήξει το πλοίο, το οποίο στη συνέχεια «άρχισε να βυθίζεται». Πρόκειται για ένα από τα «πιο σύγχρονα» ρωσικά πλοία, με μέχρι 87 μέλη πληρώματος και χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο κατά της Γεωργίας το 2008 και στον πόλεμο στη Συρία.

Ο νέος αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, Ολ. Σίρσκι, επισκέφθηκε χτες τα πιο θερμά σημεία του ανατολικού μετώπου μαζί με τον υπουργό Αμυνας, Ρ. Ουμέροφ, κρίνοντας την κατάσταση στο πεδίο «εξαιρετικά περίπλοκη και τεταμένη».

«Οι ρωσικές δυνάμεις κατοχής συνεχίζουν να αυξάνουν τις προσπάθειές τους και υπερτερούν σε αριθμό», σημείωσε ο Σίρσκι, προσθέτοντας ότι γίνονται προσπάθειες «να εμποδίσουμε τον εχθρό να προελάσει στο έδαφός μας και να κρατήσουμε τις θέσεις μας».

Χτες συνεδρίασε μέσω βιντεοδιάσκεψης η «Ομάδα Επαφής» υπό την ηγεσία των ΗΠΑ για την ενίσχυση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Καναδάς θα χορηγήσει βοήθεια ύψους 44 εκατ. δολαρίων στην Ουκρανία, ανακοίνωσε ο Καναδός υπουργός Αμυνας, Μπιλ Μπλερ.