Με μέτρα όπως επέκταση του καθεστώτος μηδενικού ΦΠΑ έως τις 30 Σεπτέμβρη για βασικά είδη τροφίμων και μείωση της φορολογίας για χαμηλά εισοδήματα, η σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση στην Ισπανία επιδιώκει να «συγκρατήσει» την ακρίβεια, που όμως έτσι ή αλλιώς γονατίζει τα ισπανικά νοικοκυριά τα τελευταία χρόνια.

Πρόκειται για διαχειριστικά μέτρα «ανάσχεσης» της ακρίβειας που καλπάζει, και είναι ένα ερώτημα κατά πόσο ανακουφίζουν, από τη στιγμή που είναι μεμονωμένα, ενώ στην ελεύθερη αγορά κυριαρχούν τα μονοπώλια, που αυτά καθορίζουν τις τιμές σε κάθε κλάδο.

Το πακέτο, που κοστίζει 3 δισ. ευρώ, περιλαμβάνει μηδενικό ΦΠΑ σε ψωμί, γάλα, φρούτα, λαχανικά και ελαιόλαδο και μείωση της φορολογίας για εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Στην πραγματικότητα οι τιμές των τροφίμων δεν μειώθηκαν με τον μηδενικό ΦΠΑ, αλλά αυξήθηκαν. Απλώς αυξήθηκαν λιγότερο, λέει η ισπανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία της Ισπανίας (ΙΝΕ), ο δείκτης των τιμών των τροφίμων παρουσίαζε αύξηση κατά 4,7% σε ετήσια βάση τον Απρίλη. Επιπλέον, οι τιμές σε ορισμένα είδη τροφίμων είχαν παρουσιάσει ακόμα μεγαλύτερη αύξηση, με πρώτο το ελαιόλαδο.

Και έτσι, όμως, ο μηδενικός ΦΠΑ είναι ένα προσωρινό μέτρο που άρχισε να εφαρμόζεται τον Γενάρη του 2023 και όταν επιστρέψει θα έρθει να προστεθεί στις τιμές, που έχουν αυξηθεί στο μεταξύ.

Ο ΦΠΑ θα αυξηθεί στο 2% και θα επανέλθει σταδιακά από τις 30 Σεπτέμβρη 2024 στα προηγούμενα επίπεδα, στο 4%. Επίσης έχει μειωθεί από 10% σε 5% ο ΦΠΑ σε άλλα τρόφιμα, όπως έλαια και ζυμαρικά. Τα μη βασικά τρόφιμα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 10%.

Η κυβέρνηση Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι από 1η Ιούλη μηδενίζεται ο ΦΠΑ και στο ελαιόλαδο, προηγουμένως όμως έχουν σημειωθεί τεράστιες αυξήσεις. Από τον Γενάρη του 2021 η τιμή του ελαιόλαδου έχει εκτοξευτεί περισσότερο από 200% στην Ισπανία, ενώ από πέρυσι κατά 68%. Μεγάλες αυξήσεις έχουν καταγραφεί επίσης σε τρόφιμα όπως πατάτες, αρνίσιο και κατσικίσιο κρέας, σοκολάτες, λαχανικά και φρέσκα ψάρια.

Παρότι ο πληθωρισμός στα τρόφιμα στην Ισπανία υποχωρεί σταθερά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, στο 4,4% τον Μάη έναντι 12% τον περσινό Μάη, ο γενικός πληθωρισμός σήμερα είναι υψηλότερος απ' ό,τι πριν έναν χρόνο. Τον Μάη έκλεισε στο 3,8%, από 3,4% τον Απρίλη και από 2,9% τον Μάη του 2023.

Αυτό οφείλεται κυρίως στη σημαντική αύξηση των τιμών του ρεύματος. Από τον φετινό Μάρτη η κυβέρνηση Σάντσεθ ανέστειλε τον μειωμένο ΦΠΑ στο ρεύμα και τον επανέφερε στο 21% από το 10%. Δηλαδή τα διαχειριστικά τερπίπια της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης οδηγούν σε νέα βάρη τα λαϊκά στρώματα. Ο,τι υποτίθεται «γλίτωσαν» τα νοικοκυριά από τις συγκρατημένες αυξήσεις στα τρόφιμα, το έχασαν πληρώνοντας πιο ακριβά την Ενέργεια...