Σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια έγινε χτες στη γερμανική πρωτεύουσα, στο πλαίσιο του σχεδιασμού από ΝΑΤΟ και ΕΕ για την ευρωατλαντική ενσωμάτωση σύσσωμης της περιοχής, ενώ ακολουθεί στις 14 του μήνα η Σύνοδος Κορυφής της Διαδικασίας.

Χαρακτηριστικά όσα δήλωσε ο μετέχων στη χτεσινή μάζωξη Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, ο οποίος σημείωσε πως «είναι σημαντικό τα Δυτικά Βαλκάνια να παραμείνουν σε πορεία προς την ευρωπαϊκή τους προοπτική», προσθέτοντας ότι «είναι ζωτικής σημασίας, για την Ευρωπαϊκή Ενωση, εν μέσω δύο πολέμων και τεράστιων προκλήσεων στην περιοχή μας και ευρύτερα στον πλανήτη, να παραμείνει πόλος σταθερότητας. Και η σταθερότητα επέρχεται με τη διεύρυνση», όπως είπε.

Στο μεταξύ, στις 15 Οκτώβρη θα ξεκινήσουν επίσημα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως αποφασίστηκε ομόφωνα σε πρόσφατη (27/9) σχετική συνεδρίαση των μόνιμων αντιπροσώπων των «27» (Coperer) της Ενωσης και ενώ επιβεβαιώθηκε ότι η σχετική διαδικασία «αποσυνδέεται» από αυτήν της Βόρειας Μακεδονίας. Την είδηση επιβεβαίωσε ο πρέσβης της ΕΕ στα Τίρανα, Σίλβιο Γκοντζάτο, και ενώ είχαν προηγηθεί επαφές του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας (που ασκεί χρέη προέδρου της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο), Βίκτωρ Ορμπαν, στη Σόφια, όπου προσφέρθηκε να μεσολαβήσει για έναν συμβιβασμό μεταξύ Βουλγαρίας - Βόρειας Μακεδονίας, ώστε να αρθεί οριστικά το βέτο της πρώτης για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τη δεύτερη.

Ως προς την Αλβανία, η Ελλάδα ήρε σχετικές «επιφυλάξεις» μετά την πρόσφατη απελευθέρωση του (εκλεγμένου πλέον) ευρωβουλευτή της ΝΔ Φρέντη Μπελέρη.

Από τη μεριά της Σόφιας, ο υπηρεσιακός ΥΠΕΞ, Ιβαν Κόντοβ, είπε ότι «η ευρωπαϊκή συμφωνία με τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας είναι ξεκάθαρη» και «η Βουλγαρία δεν χρειάζεται μεσάζοντες σε αυτή τη διαδικασία».

Λεπτομέρειες για την πρόταση Ορμπαν δεν έγιναν γνωστές, ωστόσο η Σόφια φαίνεται ότι θα διαπραγματευτεί όσα περιελάμβανε συμφωνία του 2022, με βάση την οποία τα Σκόπια πρέπει μετά από συνταγματική αναθεώρηση να αναγνωρίσουν επίσημα βουλγαρική μειονότητα στη χώρα.

Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, υποστήριξε ότι η ΕΕ επιχειρεί να «υποδείξει» στα Σκόπια τι να κάνουν και ότι δεν θα αποδεχθεί περαιτέρω καθυστέρηση για τις ενταξιακές συνομιλίες. Σύμφωνα με εγχώρια ρεπορτάζ, η αντιπολίτευση (όπου βασική δύναμη αποτελούν οι Σοσιαλδημοκράτες) εξέφρασε απογοήτευση για το ότι ο Ορμπαν δεν εμπόδισε την «αποσύνδεση» της ενταξιακής πορείας Αλβανίας - Βόρειας Μακεδονίας. Ειδικά το αντιπολιτευόμενο αλβανικό κόμμα, DUI, επικρίνει τα αλβανικά κόμματα που συνεργάζονται στην κυβέρνηση με το VMRO-PMNE του Μίτσκοσκι, κατηγορώντας τα ότι δεν τήρησαν την υπόσχεσή τους να μη γίνουν ποτέ μέρος μιας κυβέρνησης που δεν θα κάνει τις απαραίτητες αλλαγές στο Σύνταγμα.

Από τη μεριά του, ο ΥΠΕΞ, Τ. Μουτσούνσκι, ανέφερε ότι οι απειλές για πλήρη διακοπή των συνομιλιών με τις Βρυξέλλες δεν είναι ρεαλιστικές, γιατί η Ενωση παραμένει προσηλωμένη στην πλήρη ενοποίηση της περιοχής. Μιλώντας στο πρακτορείο ΜΙΑ, είπε προχτές ότι «επιδιώκουμε τη δημιουργία ενός συστήματος που θα παρέχει προβλεψιμότητα στην πορεία μας προς την πλήρη ένταξη (σ.σ. στην ΕΕ)».

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε προχτές ότι σχεδόν 200 στρατιώτες από τη νέα Συμμαχική Δύναμη Αντίδρασης (ARF) θα αναπτυχθούν στο Κοσσυφοπέδιο και τη Βόρεια Μακεδονία από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 16 Οκτωβρίου, για ασκήσεις με στόχο «την ετοιμότητα και την υποστήριξή τους προς την KFOR». Πρόκειται για την πρώτη φορά ανάπτυξης της ARF από τον Ιούλη, όταν και συγκροτήθηκε.

Συγκεκριμένα, 50 στρατιώτες της Επιχειρησιακής Ομάδας Συνδέσμου και Ανίχνευσης (OLRT) του ARF θα αναπτυχθούν στο Κοσσυφοπέδιο, ενώ άλλοι 150 θα αναπτυχθούν στη Βόρεια Μακεδονία.

Οπως εξηγεί το ΝΑΤΟ, η ARF είναι μια «στρατηγική δύναμη υψηλής ετοιμότητας με δυνατότητες παρέμβασης πολλαπλών τομέων». Αυτή η δύναμη μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα και μπορεί να παρέχει αμυντική βοήθεια σε διάφορα σενάρια.

Εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι η ανάπτυξη αυτών των δυνάμεων μαζί με αυτές των Στρατηγικών Εφεδρικών Δυνάμεων (SRF) νωρίτερα τον Σεπτέμβρη στο Κοσσυφοπέδιο, στέλνουν «ένα σαφές μήνυμα της ισχυρής αποφασιστικότητας και δέσμευσης του ΝΑΤΟ να διατηρήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, αλλά και την ικανότητα της συμμαχίας και ετοιμότητα για απάντηση».