Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι είναι γνωστό ότι προκαλούν καταστροφή σε τεράστια κλίμακα. Αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει σχετική έρευνα στη Σουηδία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Enviro no 21. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, μόνο στη Σουηδία το ετήσιο κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση ανέρχεται σε πολλά δισ. κορόνες. Το οικονομικό κόστος της καταστροφής από την αιτία αυτή και με τις πιο συντηρητικές μεθόδους υπολογισμού, καλύπτει ένα μεγάλο μέρος της πίτας της περιβαλλοντικής προστασίας.

Βασικά, δυο τύποι πληροφοριών απαιτούνται, για να κατανοήσουμε το μέγεθος της καταστροφής από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Κατ' αρχάς, απαιτούνται πληροφορίες για την κατάσταση , επίπεδά της και, κατά δεύτερο λόγο, πληροφορίες για το πώς οι ρύποι που μας αφορούν επηρεάζουν το περιβάλλον. Πρέπει να ξεπεραστούν ποικίλες δυσκολίες μ' ένα πλήθος υπολογισμούς και με αρκετές υποθέσεις που πρέπει να γίνουν δεκτές. Επιπλέον είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστούν σε οικονομικά μεγέθη περιπτώσεις, όπως η βιοδιάσπαση και η καταστροφή λόγω διάβρωσης σε πολιτιστικά μνημεία. Παρά τις δυσκολίες αυτές, υπάρχουν προσπάθειες για προσεγγίσεις ως προς την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από διάφορες μορφές μόλυνσης. Αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, έρευνα που υπογράφει ο οικονομολόγος K. P. Hasund (SEPA 3862) περιγράφει τις οικονομικές επιπτώσεις των αποτελεσμάτων του χαμηλού επιπέδου όζοντος στις αγροτικές καλλιέργειες της Σουηδίας. Εκτιμά ότι εξαιτίας αυτού του γεγονότος, η αξία της παραγωγής μειώθηκε 163 εκατ. δολ. σε τιμές του 1988. Οι απώλειες από τους σπόρους και την παραγωγή πατάτας έχουν ένα ετήσιο κόστος της τάξης των 300 εκατ. δολ. περίπου.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι μπροστά στην αναγκαιότητα της λήψης μιας απόφασης δεν είναι αρκετό να ξέρουμε τι μπορεί να σωθεί, με τη μείωση των συγκεντρώσεων διάφορων ρυπαντών κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Είναι αναγκαίο να υπολογίσουμε τα οικονομικά οφέλη από διάφορα εναλλακτικά σενάρια. Το 1993, ο V. Kucera παρουσίασε μια μελέτη που έδειχνε την αξία του μειωμένουεπιπέδουδιάβρωσηςκτιρίων, που θα προερχόταν από τη μείωση του επιπέδου του διοξειδίου του θείου (κάτω από 20 μg ανά κυβικό μέτρο). Η μελέτη αυτή περιλάμβανε τρεις ευρωπαϊκές πόλεις. Το Σάρμπσοργκ στη Νορβηγία, τη Στοκχόλμη στη Σουηδία και την Πράγα στην Τσεχία και έδειξε ότι το όφελος με μια τέτοια πολιτική θα ήταν πάνω από 30 εκατ. δολ. ετησίως για την πρώτη πόλη. Επιπρόσθετα, θα υπήρχε το κέρδος από την αποφυγή της καταστροφής ιστορικών κτιρίων, κατασκευών και σωληνώσεων που υφίσταται σήμερα. Το 1994, το Εθνικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών της Σουηδίας υπολόγισε ότι η διάβρωση των υλικών των κτιρίων κόστισε το 1991 περίπου 250 εκατ. δολ. Τον Ιανουάριο του 1996, οι D. Cowell - H. ApSimon υπολόγισαν ότι τα πιθανά οφέλη από τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, που θα επέλθουν βάσει του Πρωτοκόλλου του Οσλο το 1994, ανάμεσα στα έτη 1990 και 2010, από τη μείωση της διάβρωσης των κτιρίων θα ανέλθουν στα 10 δισ. δολ. το χρόνο, ενώ το κόστος θα ξεπεράσει τα 13 δισ. δολ. Μια προσέγγιση με πολλές υποθέσεις και περιορισμούς. Πάντως, είναι μια πρώτη ακτινογραφία της υπάρχουσας κατάστασης.

Σχετικά με την ανθρώπινη υγεία, ελάχιστοι υπολογισμοί έχουν γίνει. Στη Νορβηγία, μια έρευνα προσπάθησε να υπολογίσει το κόστος υγείας από τη μόλυνση του αέρος και πιο συγκεκριμένα από τα σωματίδια και το διοξείδιο του αζώτου. Οι συγκεκριμένοι ρύποι ευθύνονται για 90 θανάτους το χρόνο από 400 περιπτώσεις χρόνιων ασθενειών των πνευμόνων. Οσο για το ετήσιο κόστος των υπηρεσιών υγείας, φτάνει τα 2,6 εκατ. δολ. Ομως, μια προσεχτική προσέγγιση, στην οποία συμπεριλαμβάνονται περισσότερες πλευρές, ανεβάζουν το ποσό στα 200 εκατ. δολ. Το ίδιο περίπου ποσό υπολογίζεται και για τη Σουηδία. Στη Νορβηγία, επίσης, έχουν κοιτάξει την αναλογία του γενικού κόστους που μπορεί να αποδοθεί στην οδική κυκλοφορία του Οσλο κι έφτασαν σ' ένα μοντέλο αναλογίας κόστους υγείας - κατανάλωσης καυσίμων. Επίσης έχουν επιχειρηθεί υπολογισμοί μακροοικονομικών επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Τα μακροοικονομικά αποτελέσματα αυξάνουν το κόστος της ολικής υγείας από 11% και το κόστος υλικών κτιρίων από 48%. Κι ενώ όλη αυτή η συζήτηση έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη εδώ και μια δεκαετία, το δικό μας ΥΠΕΧΩΔΕ εξαντλείται στην επίδειξη μακετών και στο κόψιμο κορδελών από εγκαίνια έργων που η ολοκλήρωσή τους μπορεί και να μη γίνει ποτέ.