ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ:(του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-Η Αθήνα δεν κατάφερε να «πείσει» τους Ευρωπαίους «εταίρους» για τη γενναιόδωρη ?στροφή?υπέρ της Αγκυρας, και, έτσι, η ελληνική διπλωματία οδεύει προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι (10/11 Δεκέμβρη) για να πει «ναι» στην υποψηφιότητα της Τουρκίας, απομονωμένη και ανίσχυρη, όπως όταν προσερχόταν για να πει «όχι». Το χτεσινό Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, δεν αποφάσισε ?ομόφωνα?τίποτα για τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), και το όλο ζήτημα ?πάει ανοιχτό? στο Ελσίνκι, συνοδευόμενο από μια απλή ενημέρωση της φινλανδικής προεδρίας, που θα καταγράφει απλώς τις διιστάμενες απόψεις. Η ελληνική διπλωματία απέτυχε ήδη σ' έναν από τους βασικούς στόχους που είχε θέσει μετά το καλοκαίρι, δηλαδή να γίνει κατορθωτό πριν το Ελσίνκι να υπάρξει μια «κοινή» θέση της ΕΕ σχετικά με την πολιτική και οικονομική αναβάθμιση των σχέσεων με την Τουρκία, λαμβάνοντας υπόψη τις ελληνικές «ευαισθησίες». Ετσι, στο Ελσίνκι, η ατζέντα θα «ναι» ανοιχτή σε όλα, γεγονός που δυσκολεύει αντικειμενικά μια χώρα μειωμένης ισχύος όπως η Ελλάδα, που ακόμη μια φορά τίθεται εντός της ΕΕ, εξαιτίας της Τουρκίας, στη δυσχερή θέση να επιλέξει ανάμεσα σ' ένα «ναι» άνευ όρων ή σ' ένα «όχι» χωρίς προοπτική. Παρ' όλο το «βαρύ κλίμα»που αναγνώρισε χθες και ο Υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, η κυβέρνηση οξύνει τους τόνους για το εσωτερικό πολιτικό κόστος, αλλά η ελληνική διπλωματία δεν φαίνεται να κινείται στην τροχιά ενός «ναι ή όχι», αλλά περισσότερο στα πλαίσια ενός «ναι άνευ όρων ή ναι υπό προσχηματική κάλυψη στο όνομα των εκλογών». Ορισμένα «σενάρια» περί μετάθεσης της κρίσιμης απόφασης μετά το Ελσίνκι, κρίνονται ως ανεδαφικά αφού στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας (Ιούνης 2000), η κυβέρνηση θα 'χει να προωθήσει τον «εθνικό» στόχο της επανένταξης στην ΟΝΕ, και, βέβαια, δεν μπορεί «λογικά» να επιβαρυνθεί και με τα ελληνο-τουρκικά. Ολα αυτά υπό το πρίσμα μιας λογικής αντιμετώπισης των δεδομένων στοιχείων, που, όμως δεν υπολογίζουν τυχόν εξωτερικούς παράγοντες που ενδεχομένως προωθούν άλλα σχέδια «κρίσης» ή «έκτακτης ανάγκης».

Δηλώσεις Γ. Παπανδρέου

Σύμφωνα με τον Ελληνα ΥΠΕΞ, το «βαρύ κλίμα»που διαμορφώθηκε στο χθεσινό Συμβούλιο αφορά: 1) την «κατ' αρχήν» διάθεση και των «15» να προσφέρουν στην Τουρκία το καθεστώς «υποψήφιας» για ένταξη χώρας, 2) την «μη ικανοποίηση»της Ελλάδας από το γεγονός ότι οι «εταίροι»δεν «κατανοούν» την ελληνική θέση για «ουσιαστική» υποψηφιότητα, που, εκ των πραγμάτων θα πρέπει να προωθήσει εκ μέρους της ΕΕ, όλα τα διμερή «ανοιχτά» ζητήματα (κυπριακό και ελληνο-τουρκικές σχέσεις) καθώς και θέματα εκδημοκρατισμού και «ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στο εσωτερικό της Τουρκίας, 3) τις «τριβές» που δημιουργεί το ελληνικό αίτημα για την ανάγκη «αναφοράς»στην ενταξιακή πορεία της Κύπρου και σχετικής απόφασης των «15» στο Ελσίνκι. Οσον αφορά τις σχέσεις ΕΕ/Ελλάδας, η Αθήνα ζητά μια «δέσμευση»της ΕΕ που θα «καταγραφεί ακριβώς» στο Ελσίνκι, διαφορετικά, όπως δήλωσε ο Γ. Παπανδρέου « θα υπάρξει αδιέξοδο». Οσον αφορά τις ελληνο-τουρκικές διαφορές, η Αθήνα επιμένει ότι η ΕΕ θα πρέπει να ?αναλάβει υποχρεώσεις?, για όλα τα ζητήματα της περιοχής «που δεν είναι διμερή», και να εισηγηθεί «ευρωπαϊκά» την περαιτέρω εξέλιξή τους, «σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αρχές». Πάντως, ο Γ. Παπανδρέου φάνηκε, χθες, να «υποτιμά» ενδεχόμενη συμφωνία για αναφορά στη Χάγη σε οποιαδήποτε περίπτωση «διαφορών», γεγονός που σημαίνει ή ότι η Αθήνα έχει «κρυφό χαρτί» μια συμφωνία για τη Χάγη και κάνει πολιτικό παιχνίδι, πουλώντας «αγώνα» ή ότι η Αθήνα έχει αλλάξει άποψη για τη σημασία της Χάγης, ενόψει, νέων «κρυφών» δεδομένων. Για τις σχέσεις ΕΕ/Κύπρου, η Αθήνα προβάλλει δημόσια ένα θολό αίτημα περί «απρόσκοπτης ενταξιακής πορείας», που αν εννοεί μη-διαχωρισμό και ισότιμη συμπεριφορά δεν έχει νόημα αφού ισχύει «τυπικά» από τη συμφωνία της 6/3/1995, και αν εννοεί δέσμευση για ένταξη δεν έχει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αφού η Κύπρος δεν πρόκειται ποτέ να γίνει μέλος της ΕΕ αν δε λυθεί το πολιτικό ζήτημα, που, όμως, δεν αφορά άμεσα την ΕΕ. Τέλος, για τις σχέσεις ΕΕ/Τουρκίας, η ελληνική πλευρά κάνει λόγο για μια πολιτική «όχι δύο μέτρων και δύο σταθμών» και ισότιμη αντιμετώπιση της υποψηφιότητας της Τουρκίας μ' αυτή «των άλλων βαλκανικών χωρών».