Θα σταθώ ειδικότερα σε ό,τι αναφέρεται στο έντυπο με τη νεολαία. Η νεολαία μας αποτελεί την ελπίδα της πατρίδας μας και εμπροσθοφυλακή των αγώνων του λαού μας σε κάθε διεκδίκηση είτε κοινωνική είτε εθνική. Η νεολαία πρωτοστάτησε στον αγώνα της εθνικής αντίστασης. Η νεολαία μας δόξασε την πατρίδα μας σε κάθε ευγενή στόχο. Ο ρομαντισμός, η ιδεολογία και οι αρχές υπογράμμιζαν πάντοτε τα βήματά της και προσανατόλιζαν τα επιτεύγματα, της κάθε εποχής. Προσδοκούσαμε και προσδοκούμε φρέσκες ιδέες που πηγάζουν από τα γνήσια μυαλά των νέων ανθρώπων και σε συνεργασία με την ωριμότητα των μεγάλων προσβλέπουμε στην αναπαραγωγή των μεγαλεπήβολων σχεδίων.

Σήμερα η νεολαία μας απειλείται ως βορά στις νέες τάσεις που απειλούν να αφομοιώσουν ολοκληρωτικά την ιδιαίτερη ταυτότητα και τα αγνά ποιοτικά χαρακτηριστικά της. Η αμφισβήτηση που κάποτε αποτελούσε τη σημαία της ανυπότακτης σκέψης απέναντι στα καθεστηκυία συμφέροντα και λάβαρο της οργανωμένης κοινωνικής ανόρθωσης, σήμερα παραμερίζει ιδέες και οράματα μπροστά στο ογκούμενο κύμα της ιδιωτικότητας και του ανταγωνισμού που προκαλεί το όνειρο της ραγδαίας επιτυχίας. Σε όλα αυτά προστίθεται και το μέγα πρόβλημα της εκπαίδευσης.

Τα ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι το λίκνο της πνευματικής καλλιέργειας της νεολαίας μας. Ορισμένοι, λίγοι ευτυχώς, κύκλοι βλέπουν την εκπαίδευση ως ένα αγαθό που απαιτεί επανεξέταση και επαναπροσδιορισμό ως προς το χαρακτήρα του. Η εκπαίδευση ήταν και θα παραμείνει δημόσια σε όλα της τα επίπεδα. Δε διαχωρίζουμε το κοινωνικό αυτό αγαθό σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό κύκλο. Οι ασάφειες και οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν γεννήσει τις πλέον απίθανες εκτροπές που επιχειρούν να πλήξουν τη δημόσια εκπαίδευση.

Τα δημόσια ιδρύματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν μπορούν να καταφεύγουν στην είσπραξη δυσβάσταχτων πόρων, οι οποίοι καταλήγουν στο βαλάντιο είτε των διαχειριζόμενων τα σχετικά προγράμματα χωρίς καμία συμμετοχή στη βελτίωση των υφιστάμενων υποδομών και εντός του προϋπολογισμού του Πανεπιστημίου. Δε θα μπω στη συζήτηση περί συνταγματικής επιταγής για τη διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Προέχει η ουσιαστική συζήτηση. Κάθε Πανεπιστημιακό Ιδρυμα οφείλει να παρουσιάζει ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών σε όλους τους κύκλους, ήτοι, τον προπτυχιακό, τον μεταπτυχιακό και τον κύκλο της εκπόνησης διδακτορικής διατριβής. Τα τρία αυτά στοιχεία κρίνονται διαρκώς για την επιτυχή σταδιοδρομία του κάθε Ιδρύματος στην τριτοβάθμια εκπαίδευση παγκοσμίως. Δε θα γίνονται εδώ στη χώρα μας διακρίσεις επιμένοντας σε νομικίστικα επιχειρήματα άμεσης κατανάλωσης για να εδραιωθούν μεταπτυχιακά προγράμματα, τα οποία για να τα παρακολουθήσουν οι πτυχιούχοι μας, προκειμένου να αποκτήσουν συγκριτικά πλεονεκτήματα στην αξιολόγησή τους από την αγορά εργασίας, τους ζητείται να καταβάλλουν οπωσδήποτε ένα υπερβολικό αντίτιμο. Το αντίτιμο αυτό εκτός του ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά υψηλό έως απαγορευτικό σε κάθε άτομο, στερείται παντελώς οποιουδήποτε νομίμου ερείσματος.

Από την πλευρά μου ως Πρύτανης καταβάλλω ιδιαίτερα επίμονες προσπάθειες να ξεριζώσω τέτοιες αντιλήψεις που κινούνται στη βάση της λάμψης και του ήχου του χρήματος ως κινήτρου. Επί του παρόντος βρίσκομαι στη μέση μιας έρευνας που έχει προκαλέσει την επέμβαση τόσο του Υπουργείου Παιδείας όσο και των εισαγγελικών αρχών, διότι σε ορισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου μας - με αμφισβήτηση ακόμη και της ακαδημαϊκής συγκρότησης - εισπράττονται υπέρογκα ποσά για να προσφερθεί ένα δημόσιο αγαθό. Χρέος μου είναι να διασφαλίσω τη νομιμότητα και θα το πράξω στο έπακρο. Η σαγήνη του χρήματος, έστω και με τη μορφή της ανταποδοτικότητας, δεν μπορεί να μας αποστερήσει από το μέγιστο αγαθό της διαρκούς έρευνας και μάθησης.

Στα νέα παιδιά που μας εμπιστεύεται η πολιτεία δε διδάσκουμε μόνο τα γνωστικά αντικείμενα, αλλά τους περνάμε σε άλλα επίπεδα αφαίρεσης που τους απομακρύνει ή και, ελπίζω, αποκόπτει από την τρέχουσα καταναλωτική αγωγή στην οποία υποβάλλονται επενεργεία όλων αυτών των αμφισβητούμενων ρευμάτων που γοητεύουν τους νέους, ορισμένοι από τους οποίους δεν έχουν την ιστορική μνήμη να αντισταθούν σε επιφανειακά πρότυπα των μαζών.

Η εκπαίδευση στηριγμένη στην έρευνα και τη διδασκαλία είναι η ευχαρίστηση του πανεπιστημιακού δασκάλου. Αποτελεί διαφορετικό ερώτημα γιατί ως τα τώρα η πολιτεία μας δεν έχει ανταποκριθεί στο πάγιο αίτημα της πανεπιστημιακής κοινότητας για οικονομική ενίσχυση των ιδρυμάτων μας στον ερευνητικό και διοικητικό τομέα καθώς και στην αύξηση των μισθών των διδασκόντων, συνάδοντας με το χαρακτήρα του πανεπιστημιακού χώρου και της πνευματικής ατμόσφαιρας που θα πρέπει αυτά να ανακυκλώνουν και να διαχέουν.

Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι θέσεις του ΚΚΕ για τη νεολαία αλλά και για τους επιστήμονες - διανοούμενους, αποτελούν το απόσταγμα των προσπαθειών του Κόμματος να εμποτίζει τους νέους με ορθή και πειθαρχημένη γνώση και αγωγή. Η παρουσία και οι δραστηριότητες της νεολαίας του Κόμματος στα Πανεπιστήμια και ειδικότερα σε αυτό του Πειραιώς αποδεικνύει του λόγου το αληθές.

Πρύτανης

Καθηγητής Βασίλειος Κιμ. Μπένος