Σάββατο 19 Μάρτη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 40
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
Η ποίηση

«Υπάρχουν χιλιάδες έλατα/ σπασμένα από οβίδες./ Υπάρχουν φαντάροι που πριονίζουνε τη νύχτα τις σανίδες για τα φέρετρα./ Ο πόλεμος είναι ένα νεκροταφείο πυκνοφυτεμένο με σταυρούς».

(Γκιγιόμ Απολινέρ)

Η ποίηση δείχνει πράξεις, έλεγε ο ποιητής Μαγιακόφσκι. Πριν δέκα χρόνια το αυταρχικό καθεστώς της Νιγηρίας, μαζί με τους εγκάθετους τραμπούκους, οικονομικούς πράκτορες των πολυεθνικών εταιριών πετρελαίου, δολοφονούσαν τον αντιαποικιοκράτη ποιητή Κεν Σάροου - Ουιούα, γιατί κατάγγειλε το φασιστικό καθεστώς. Οταν η εκμεταλλευτική παρουσία πολυεθνικών της «G7» μόλυνε ασυστόλως τους παρθένους ποταμούς της Νιγηρίας - πέραν απ' την ιστορική, στυγνή εκμετάλλευση της αποικιοκρατίας.

Ο λόγος για την ποίηση, που εξαγνίζει τα συναισθήματά μας. Μας οδηγεί σε μονοπάτια που κάποτε αρνούμαστε. Την αλκυόνη μέσα στην τόση πεζότητα της ζωής μας. Που πάει - έρχεται ανάμεσα στο χρόνο, την αιωνιότητα: Παραμένει ισόβιος ανάμνηση του «παραδείσου». Η ποίηση του κυκλάμινου - της άνοιξης, της φιλοσοφίας του μίσχου. Μας παρηγορεί, ακόμη, για τα ανέφικτα. Μας οδηγεί στην αλήθεια της μαργαρίτας. (Ελύτης). Η ποίηση μιλάει για το σφυρί που χτυπάει την πέτρα. Τη λέξη, που διηγείται τον ήχο της.

Αλλά οι εικόνες από μόνες τους δε χαρακτηρίζουν τον ποιητή. Οσο όμορφες κι αν είναι. Οσο πιστά κι αν έχουν αντιγραφεί από τη φύση. Κι όσο επακριβώς κι αν έχουν αντιπροσωπευτεί με λέξεις. Γίνονται τεκμήρια πρωτότυπης μεγαλοφυΐας όταν ζυμώνονται κοντά στον αδικημένο λαό. Πηγάζει από τις λαϊκές αγωνίες, τα βάσανα. Τότε έχει κοινωνική απήχηση, αποτελεσματικότητα. Οταν και όσο τις τροποποιεί ένα κυρίαρχο πάθος της κοινωνικής αλλαγής.

«Πιστεύω στην ποίηση, στον έρωτα, στο θάνατο/ γι' αυτό ακριβώς πιστεύω στην αθανασία./ Γράφω ένα στίχο, γράφω τον κόσμο, υπάρχω,/ υπάρχει ο κόσμος./ Απ' την άκρη του μικρού δαχτύλου μου ρέει ένα ποτάμι./ Ο ουρανός είναι εφτά φορές γαλάζιος./ Τούτη η καθαρότητα είναι και πάλι η πρώτη αλήθεια,/ η τελευταία μου θέληση» (Γιάννης Ρίτσος),

Σίγουρα, η ποίηση απαιτεί την εξαφάνιση του εγώ. Ο ποιητής των αγώνων πρέπει να πιστεύει κάτι πάνω απ' αυτόν. Αυτό υπονοούσε ο σολωμικός στοχασμός: «Κλείσε μέσα σου την Ελλάδα - ή ό,τι άλλο - και θα αισθανθείς κάθε είδους μεγαλείο». Εννοώντας την πίστη σ' ένα ιδανικό. Το κορύφωμα των ανθρωπιστικών ιδεών στην εποχή του ιμπεριαλισμού - της «νέας τάξης» του αίματος, της διευρυνόμενης βαρβαρότητας - είναι βεβηλωμένα ανεκπλήρωτο: Οι τρεις αρχές του ουμανισμού, της ελευθερίας, ισότητας - αδελφότητας. Οι καλύτεροι ποιητές είναι οι εργάτες του μόχθου!

Σε μια ιστορική περίοδο, μετά την παλινόρθωση του καπιταλισμού στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, ο ζόφος είναι κυρίαρχος σ' όλον τον πλανήτη./ Προσπαθούν να μας «πείσουν», ότι ο πόλεμος είναι ειρήνη,/ η ελευθερία είναι σκλαβιά, η άγνοια είναι δύναμη (!!!). Η φωνή του αείμνηστου φίλου μου ποιητή Μιχάλη Κατσαρού, έρχεται διαρκώς: «Αντισταθείτε». Είναι για τους ποιητές των αγώνων η διαρκής προτροπή για τη μη απώλεια της εν εγρηγόρσει καταστάσεως του ανθρώπου. Μας αρκεί ο αχός από τα χαλκά καθώς τα αλληλοχτυπάει ο αγέρας,/ το κοπαδιαστό φτερούγισμα και οι κρωγμοί των περιστεριών/ στο χλωμό φως του δειλινού!

Η ποίηση είναι κοινωνικό φαινόμενο. Από την κοινωνία προέρχεται - τη συλλογική συνείδηση πρέπει να υπηρετεί. (Μάρκος Αυγέρης). Είναι η τέχνη έκφραση του Ανθρώπου. Η αισθητική της καταξίωσης είναι η Ποίηση. Η διαλεκτική της είναι να δώσει ονόματα στα βάσανά μας: Απ' τ' ακροούρανα όπου γης/ βουές/ απύλωτης οργής/ (φωνής; κραυγής;)/ κυλάνε θερμασμένες,/ ως λάβα ετοιμόπυρη/ απ' το σωψύχι πικραμένων». (Βασίλης Α. Ψάρρης).


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ