Με το μαστίγιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ευρωενωσιακό κεφάλαιο επιχειρεί να επιβάλει το σύνολο των απαιτήσεών του, αναφορικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας. Μετά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο στις 11 Μάη επικύρωσε την έκθεση Σέρκας, η Κομισιόν έδωσε χτες στη δημοσιότητα την πρότασή της για την προωθούμενη οδηγία, εστιάζοντας στο ζήτημα της ετήσιας διευθέτησης, της ρήτρας opt - out και του διαχωρισμού του χρόνου εργασίας σε «ενεργό» και «ανενεργό» περίοδο.

Ενδεικτική της «πρεμούρας» της ΕΕ να προωθήσει τη νέα οδηγία - ταφόπλακα στα δικαιώματα των εργαζομένων, είναι και η χτεσινή απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Απασχόλησης να λήξει το θέμα της οδηγίας ακόμα και με έκτακτη Σύνοδο μέσα στον Ιούνη (με καταληκτική ημερομηνία τις 30 Ιούνη). Η συζήτηση κατά το χτεσινό Συμβούλιο επικεντρώθηκε στη ρήτρα opt - out, γεγονός που αποδεικνύει ότι τόσο η ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας, όσο και η διάκρισή του σε «ενεργό» και «ανενεργό» - και άρα απλήρωτη - περίοδο αποτελούν πεδίο συμφωνίας όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.

Ο «καυγάς» για τη ρήτρα opt- out είναι πλασματικός και εκφράζει κυρίως τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη, χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση η ουσία της ρήτρας που δεν είναι άλλη από τη δυνατότητα που παρέχει στον εργοδότη να ξεζουμίζει χωρίς όριο στο εργαζόμενο για 13 και πλέον ώρες την ημέρα, για όσο διάστημα το απαιτούν οι ανάγκες της παραγωγής και της κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Αναφορικά με τη ρήτρα opt- out, η Κομισιόν, με τη χτεσινή της ανακοίνωση, προτείνει την κατάργησή της τρία χρόνια μετά την υιοθέτηση της συγκεκριμένης οδηγίας από τα κράτη - μέλη, «πιθανά - όπως συγκεκριμένα αναφέρει - μέχρι το 2012». Πρόκειται για έναν καταφανή ελιγμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που στοχεύει στο να διατηρηθεί επ' αόριστον η ρήτρα opt- out, αφού στο ίδιο κείμενο σημειώνεται ξεκάθαρα: «Ωστόσο, τα κράτη - μέλη που κάνουν χρήση της ρήτρας, μπορούν να ζητήσουν από την Επιτροπή να παρατείνει την εφαρμογή της για λόγους που σχετίζονται με τη διευθέτηση της αγοράς εργασίας τους. Η Επιτροπή θα αποφασίσει αιτιολογημένα για την απάντησή σ' ένα τέτοιο αίτημα».

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κινείται στο ίδιο μήκος κύματος με το Ευρωκοινοβούλιο, που πριν από έναν περίπου μήνα είχε επίσης αποφασίσει δημαγωγικά την κατάργηση της ρήτρας opt- out τρία χρόνια μετά την υιοθέτηση της οδηγίας, δίνοντας όμως τη δυνατότητα στην Επιτροπή να επανεξετάσει το ζήτημα μέσα στο 2006. Επί της ουσίας, το «εθελοντικό» ξεζούμισμα των εργαζομένων παραμένει καθεστώς και επεκτείνεται επ' αόριστον, δίνοντας το δικαίωμα στους εργοδότες να απασχολούν χωρίς όριο τους εργαζόμενους κατά τη διάρκεια της βδομάδας. Για να χρυσώσει, μάλιστα, το χάπι και να κατευνάσει τις αντιδράσεις, η Επιτροπή προτείνει «από τις 65 ώρες μέγιστης εβδομαδιαίας εργασίας για εκείνους που αποδέχτηκαν τη ρήτρα, το όριο να πέσει στις 55 ώρες».

Αποκαλυπτική είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και για τις προθέσεις του ευρωενωσιακού κεφαλαίου αναφορικά με την ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας και τα οφέλη που θα προκύψουν για τις επιχειρήσεις. Αφού επικροτεί την απόφαση η περίοδος διευθέτησης να επεκταθεί από τους 4 στους 12 μήνες, σημειώνει χαρακτηριστικά στην ανακοίνωσή της: «Το όριο των 48 ωρών για τη μέση εβδομαδιαία εργασίας παραμένει, αλλά είναι ένας μέσος όρος που πρέπει να υπολογίζεται σε ετήσια βάση, ώστε να επιτρέπει πάρα πολλές ώρες εργασίας μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα. Αρα, πρέπει να γίνει σεβαστό σαν όριο μέσα στα πλαίσια της ετήσιας διευθέτησης».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ομολογεί ότι η ετήσια διευθέτηση γίνεται ακριβώς, για να έχει ο εργοδότης το δικαίωμα να απασχολεί χωρίς όριο τον εργαζόμενο για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα που τον έχει ανάγκη και ύστερα να τον υποαπασχολεί ή να τον «ανταμείβει» με απλήρωτη αντισταθμιστική άδεια. Αρκεί ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας στο τέλος του χρόνου να μην υπερβαίνει τις 48 ώρες. Κι αυτό όταν ο εργοδότης θα έχει καταργήσει στην πράξη τον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας (8ωρο) για τον εργαζόμενο, την περίοδο που η παραγωγή θα έχει ανάγκη την ακόμα μεγαλύτερη υπερεργασία του. Το μόνο όριο που επαναλαμβάνει η Επιτροπή για το όριο της εργάσιμης μέρας είναι το 11ωρο της υποχρεωτικής ανάπαυσης ανά 24ωρο, αφήνοντας τις υπόλοιπες 13 ώρες στη διάθεση του εργοδότη.

«Η διευθέτηση σε ετήσια βάση θα επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία στην εργασία ιδιαίτερα για τους εποχιακούς εργάτες στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους στη γεωργία», εκτιμάει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αναγνωρίζει τη βαρύτητα που έχει η ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας για την αύξηση των εργοδοτικών υπερκερδών. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει, η ετήσια διευθέτηση μπορεί να αποδειχτεί για τους εργοδότες εξίσου κερδοφόρα με τη ρήτρα opt- out, δηλαδή να επιτρέπει την εκμετάλλευση του εργαζόμενου μέχρι και 13 ώρες ημερησίως!

Στην πρότασή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανέρχεται και στο ζήτημα της «ενεργού» και «ανενεργού» περιόδου του χρόνου εργασίας προτείνοντας χαρακτηριστικά: «Η "ανενεργός" περίοδος να μην υπολογίζεται σαν εργάσιμος χρόνος. Ωστόσο, να μην υπολογίζεται και σαν "χρόνος ανάπαυσης"». Επί της ουσίας, η Κομισιόν επαναλαμβάνει με άλλα λόγια ό,τι αποφάσισε και το Ευρωκοινοβούλιο, νομιμοποιώντας το σπάσιμο του χρόνου εργασίας σε δυο μέρη - με τις ψήφους των ευρωβουλευτών της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ - και τον υπολογισμό της «ανενεργού» περιόδου σαν χρόνο εργασίας μέχρι το όριο των 48 ωρών εβδομαδιαίως.

Οι προτάσεις της Κομισιόν θα συζητηθούν στο Ευρωκοινοβούλιο και θα κατατεθούν προς έγκριση στο επόμενο Συμβούλιο των υπουργών Απασχόλησης. Η προωθούμενη οδηγία αποτελεί ένα ακόμα εφόδιο στην αντεργατική φαρέτρα της κυβέρνησης, που τις αμέσως επόμενες μέρες ετοιμάζεται να νομοθετήσει την ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας και την επέκταση της απλήρωτης εργασίας, μέσα από τη μείωση του κόστους των υπερωριών και τη διεύρυνση του διευθυντικού δικαιώματος στη χρήση τους.