«

Στις 5 το βάζω το ξυπνητήρι να χτυπήσει, ναι. Δουλιά πιάνουμε στις 7. Ομως τώρα κατεβαίνουμε για την επίσχεση. Ρίχνω στους ώμους την πλεκτή ζακέτα και χαζεύω στον καθρέφτη τις ρυτίδες μου: έκλεισα φέτος τα 49. Και βέβαια, έχω κουραστεί, και βέβαια απογοητεύομαι, κι οργίζομαι, κι αγωνία έχω. "Τρέχει" το ρεύμα, το τηλέφωνο, 300 ευρώ θέλω μόνο για το νοίκι, ο γιος φαντάρος κι η κόρη τώρα πέρασε στο πανεπιστήμιο... Και σε πιάνει ώρες - ώρες και λες "θα μου στρίψει". Ομως τώρα, πάω να συναντήσω τα κορίτσια. Κι εκεί κρύβουμε το φόβο κι αρχίζουμε το καλαμπούρι, παίρνουμε δύναμη η μία απ' την άλλη.

Ο Βασίλης μουρμουράει πότε - πότε: "Αντί να κάτσεις να ξεκουραστείς, βρε γυναίκα... Θα καταφέρετε τίποτα έτσι;" Ε, λοιπόν την περασμένη Τρίτη, τον έβαλα κι εγώ κάτω κι άρχισα: Τώρα μωρέ θα ξεκουραστούμε; Τώρα δίνουμε μάχη. Ξέρεις πόσα μαθαίνω στη συγκέντρωση, στην πορεία..; Να, έλεγε προχτές η Πόπη στο συνδικάτο για ένα βιβλίο, για τα συνδικάτα τη δεκαετία του '30 και του '40. Μια χρονιά ξεκίνησαν απεργία οι καπνεργάτες για το ημερομίσθιο, ακολούθησαν οι σιδηροδρομικοί, οι ανθρακωρύχοι. Καταλαβαίνεις; Απεργία σ' όλη τη χώρα, για αλληλεγγύη. Μια χρονιά έτσι άρχισε μια απεργία, και στο τέλος τους ανέβασαν τους μισθούς. Ηταν όμως 150.000 απεργοί στους δρόμους. Αυτό είναι που λέμε "μέτωπο" της εργατιάς. Κι είναι πλούσια σε διδάγματα η ιστορία της τάξης μας... Τι νόμισες, ότι απολύουν μόνο εμάς; Στην Τριούμφ, στην Τρικολάν, στα Σωληνουργεία τα ίδια κάνουν. Να τους πολεμήσουμε μαζί πρέπει. Μάλιστα, σα γροθιά. Τότε μόνο φοβούνται. Τις προάλλες είχαν έρθει και σ' εμάς εργάτες από οικοδομές, από ξενοδοχεία, απ' το φάρμακο και μαζί φυλάγαμε τις πόρτες να μην μπουν μέσα όσες φοβερίζει το αφεντικό και τα τσιράκια του. Μία, την έφερε ο γιος της με τ' αυτοκίνητο. "Πού τη φέρνεις αγόρι μου, του φώναξα, αυτοί εκεί μέσα μας ρουφάνε το αίμα, μας κλέβουν. Πες στη μάνα σου να ενωθεί μαζί μας. Με την υποταγή δε θα λυθεί το πρόβλημα..."

Κι έπειτα δεν πάει πια. Να μας τα αρπάζουν όλα. Πόσο καιρό έχουμε να κάνουμε κι εμείς μια εκδρομή, να ξελαμπικάρει το μυαλό. Ολο δάνεια και χρέη, πώς να περισσέψουν λεφτά. Κι όλο έγνοιες, ο νους δεν ξαποσταίνει ούτε στιγμή. Να, χτες, πρώτη φορά κοντοστάθηκα και μύρισα τα γιασεμιά, στην ανηφόρα προς το εργοστάσιο. 25 χρόνια τώρα, ποτέ δεν είχα σταματήσει. Εργάτες είμαστε, ρε Βασίλη. Κι αξιοπρέπεια έχουμε, και όνειρα. Και ξέρεις κάτι; Αυτό που τρέμουν είναι που οργανωνόμαστε. Που δε μένουμε στο σιχτίρισμα. Οι μηχανές, χωρίς τα δικά μας χέρια δε γεμίζουν τις δικές τους τσέπες...»