Τόμι Λι Τζόουνς και Μπάρι Πέπερ

Σκεφτείτε την ταινία σαν ένα χρήσιμο κοινωνικοπολιτικό ταξίδι! Ο σεναριογράφος Γκιγιέρμο Αριάγκα σημειώνει, με ανεξίτηλη μελάνη, όλα τα σημαντικά σημεία της διαδρομής. Και τα σημειώνει με τρομερή οικονομία αλλά, την ίδια στιγμή, με απόλυτη σαφήνεια! Σημειώνει την άθλια και καταθλιπτική αμερικάνικη πόλη στα σύνορα με το Μεξικό. Μια πόλη σκέτη απελπισία! Μακριά από Νέες Υόρκες και άλλα παρεμφερή. Σημειώνει την άφιξη του φασίστα συνοροφύλακα, με την όμορφη και υποταγμένη γυναίκα του, που θα την εγκλωβίσει σε αυτό το Νταχάου. Τη λαθραία είσοδο πεινασμένων Mεξικάνων μεταναστών στο αμερικανικό έδαφος. Το άγριο και εξοντωτικό κυνήγι τους από το φασίστα φύλακα.

Από τις πρώτες κιόλας εικόνες της ταινίας όλοι καταλαβαίνουμε πως εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με εμπορική αναπαράσταση. Εδώ έχουμε να κάνουμε με την αλήθεια. Ενας πεινασμένος Μεξικάνος κατορθώνει, τελικά, να χωθεί στη γη της «επαγγελίας». Πιάνει δουλιά. Και, κυρίως, αναπτύσσει μια εξαιρετική φιλία, με τον ιδιοκτήτη του ράντζο, στο οποίο δουλεύει. (Δεν πρόκειται για μεγαλογαιοκτήμονα).

Ο φασίστας, όμως, είναι πάντα φασίστας. Μια μέρα σηκώνει το όπλο του και σκοτώνει τον πεινασμένο μετανάστη, που στο πρώτο κυνήγι κατόρθωσε να διαφύγει! Σα φασίστας, βέβαια, προσπαθεί να κρύψει το έγκλημα. Ομως, ο φίλος του νεκρού, δε ζητάει μόνο το πτώμα του φίλου του, για να το μεταφέρει στο μεξικάνικο χωριό του και να το θάψει, όπως του είχε υποσχεθεί, ζητάει και τον ένοχο. Και, τελικά, τον ανακαλύπτει.

Από το σημείο αυτό αρχίζει το δεύτερο μέρος του ταξιδιού, με περισσότερο, πια, ενδιαφέρον! Ο φίλος αιχμαλωτίζει το δολοφόνο και τον παίρνει μαζί του στο ταξίδι της επιστροφής. Και τον αναγκάζει ή μάλλον του «δείχνει» στην πράξη όλα τα βάσανα και όλες τις κακουχίες, που τραβάνε τα πεινασμένα άτομα από το Μεξικό, για να μπούνε στην πλούσια - για τους πλούσιους - Αμερική. Που περπατάνε ξυπόλυτοι μερόνυχτα ολόκληρα, πεινασμένοι και διψασμένοι. Που μεταβάλλονται σε θύματα εκβιασμών. Που κρύβονται στα λαγούμια και στις τρύπες με τα φίδια. Που γίνονται κινούμενοι στόχοι βολής και άσκησης, για τα όπλα των φασιστοειδών συνοροφυλάκων!

Θεωρώ ότι η τιμωρία - μάθημα, που επιβάλλει ο φίλος του νεκρού στο φασίστα συνοροφύλακα, είναι ένα εξαιρετικό κινηματογραφικό εύρημα! Εύρημα που αξίζει τον κόπο να βρει μιμητές στην ίδια τη ζωή! Και παρατηρούμε ότι σε καμία στιγμή του «μαθήματος», δεν υπάρχει η εκδίκηση, που θα φτήνυνε την προσπάθεια και θα αλλοίωνε το περιεχόμενο της ίδιας της πράξης! Αντίθετα, υπάρχει η σύνεση και η ηρεμία του λογικού ανθρώπου, που θέλει να εξηγήσει, λογικά, την κατάσταση! Υπάρχει η ανάγκη να μάθει - και να πάθει - ο φασίστας και κατ' επέκταση το σύστημα, που γεννάει τους φασίστες, όχι ότι δεν ξέρουν!, τι παθαίνουν τα θύματα από τους θύτες. Για να μην υπάρχει καμία δικαιολογία, πια, για το μέλλον. Για το ίδιο το σύστημα, αλλά και για τους εκτελεστές του!

Μετά το σεναριογράφο, που με αδρές γραμμές και γεμάτα ουσία γράμματα, αποκαλύπτει και εξηγεί την πολυπλοκότητα της συγκεκριμένης περίπτωσης, έρχεται ο σκηνοθέτης (και πρωταγωνιστής) Τόμι Λι Τζόουνς, με τη λιτή και δωρική ερμηνεία και σκηνοθεσία του, να ξεκαθαρίσει κάθε τυχόν αμφιβολία. Να αποσαφηνίσει όλα τα σημεία της διαδρομής! Ο χώρος, η γη, η ζωή, δεν οριοθετείται! Τα σύνορα είναι απλώς - και πονηρά - μια εφεύρεση! Ο αγέρας, το τοπίο, οι άνθρωποι, είναι όλα ίδια. Οι διαχωρισμοί είναι επίκτητοι και εκ του πονηρού!

«Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα» είναι δική μας ταινία. Ταινία για τους φίλους του κινηματογράφου, για τους προλετάριους, για τους μετανάστες! Ταινία για τον άνθρωπο!

Παίζουν: Τόμι Λι Τζόουνς, Μπάρι Πέτερ, Τζανιουάρι Τζόουνς, Νταάιτ Γιοακάμ.