ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ (της απεσταλμένης μας Αλεξάνδρας ΦΩΤΑΚΗ).--

Ενα πακέτο - μονόδρομο, που δε θα αφήνει περιθώρια άρνησης στην Τεχεράνη, καθώς θα έχει τη μορφή τελεσιγράφου αποφάσισε χτες στις Βρυξέλλες το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων, όσον αφορά στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Προσφέροντας «ανταλλάγματα» πολιτικού, οικονομικού και τεχνολογικού περιεχομένου στο Ιράν, η ΕΕ έδεσε τον εκβιασμό της σημειώνοντας ότι η αποδοχή της πρότασης θα είναι μονόδρομος, αν πράγματι δεν έχει περαιτέρω επιδιώξεις, πλην της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ καλούν την ιρανική ηγεσία να «συνεργαστεί πλήρως με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, να τερματίσει κάθε δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας και της ανάπτυξης σχετικής τεχνολογίας, και να σταματήσει κάθε κατασκευή αντιδραστήρα βαρέως ύδατος, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανάληψη των διαπραγματεύσεων». Παράλληλα, οι υπουργοί Εξωτερικών δελεάζουν την Τεχεράνη, υπογραμμίζοντας ότι «τάσσονται υπέρ του δικαιώματός της να χρησιμοποιήσει για ειρηνικούς σκοπούς πυρηνική ενέργεια στο πλαίσιο των υποχρεώσεών της στη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Οπλων».

Δηλώνουν έτοιμοι «να υποστηρίξουν την ανάπτυξη, από το Ιράν, ενός ασφαλούς και αποδεδειγμένα ειρηνικού πολιτικού πυρηνικού προγράμματος, εφόσον απαντηθούν όλες οι ανησυχίες και αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη απέναντι στο Ιράν». Τονίζουν ότι η ΕΕ «στηρίζει το Συμβούλιο Ασφαλείας να φέρει σε πέρας αυτή την αποστολή», ενώ παράλληλα εμμένουν στην ανάγκη «τήρησης αυστηρότατων μέτρων για την εφαρμογή του υπάρχοντος ελέγχου στην εξαγωγή αγαθών, τεχνολογίας και υλικού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, έμμεσα ή άμεσα, για πυραυλικά προγράμματα».

Μάλιστα, στο άρθρο 5 του τελικού κειμένου δεν παραλείπουν να ασκήσουν περαιτέρω πίεση στην ιρανική ηγεσία, εκφράζοντας «ανησυχία για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν... για τις αυξημένες εκτελέσεις, τις διοικητικές κρατήσεις, την ενίσχυση των απαγορεύσεων στην πρόσβαση πληροφοριών και στην ελευθερία έκφρασης και θρησκευτικής πίστης», κάνοντας συγκεκριμένες αναφορές στις κοινότητες Σούφι και Μπαχάι. Εν κατακλείδι, οι υπουργοί Εξωτερικών δηλώνουν «δεσμευμένοι στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης» και πρόθυμοι «για ανάπτυξη συνεργασίας με το Ιράν», επαναλαμβάνοντας ότι η εναλλακτική λύση για την Τεχεράνη θα είναι «η περαιτέρω απομόνωσή της».

Σύμφωνα με την ΥΠΕΞ, Ντόρα Μπακογιάννη, είναι ένα «πακέτο σχεδιασμένο για να κάνει το Ιράν να ανταποκριθεί θετικά». Σε δηλώσεις του ο Χαβιέ Σολάνα, «εκπρόσωπος» της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, επισήμανε ότι «θα είναι δύσκολο γι' αυτούς να αρνηθούν το πακέτο μας, αν στόχος τους είναι πράγματι μόνο η ενέργεια».

Η αυστριακή ΥΠΕΞ, Ούρσουλα Πλάσνικ, της οποίας η χώρα έχει και την προεδρία του Συμβουλίου, για το τρέχον εξάμηνο, έκανε λόγο για ένα πακέτο που θα αφορά καθαρά ένα πολιτικό και όχι στρατιωτικό πυρηνικό πρόγραμμα, ώστε να επιταχυνθεί η παραγωγή ενέργειας αποκλείοντας την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, δίνοντας ταυτόχρονα οικονομικά και εμπορικά ανταλλάγματα, προκειμένου να ληφθούν οι απαιτούμενες εγγυήσεις ασφαλείας... Το κλειδί της ευρωπαϊκής «πρότασης», κατά τις ενδείξεις, είναι να παραιτηθεί το Ιράν του εμπλουτισμού του ουρανίου στο έδαφός του και να εισάγει τα πυρηνικά καύσιμα.

Αρνητικές ήταν οι πρώτες αντιδράσεις της ιρανικής ηγεσίας. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, σε συνάντησή του με τους πρέσβεις της ευρωπαϊκής «τρόικα» (Γαλλία - Βρετανία - Γερμανία), χαρακτήριζε «απαράδεκτη και παράλογη κάθε πρόταση που θα απαιτεί τον τερματισμό της διαδικασίας εμπλουτισμού ουρανίου από την Τεχεράνη». Αναλόγου περιεχομένου δηλώσεις είχε κάνει πριν την έναρξη της συνεδρίασης στο Στρασβούργο και ο Ιρανός Πρόεδρος.

Ο Μοτακί απέφυγε να αναφερθεί συγκεκριμένα στο ευρωπαϊκό «πακέτο». Ούτως ή άλλως, οι προτάσεις αυτές θα συζητηθούν, κατ' αρχάς, μεταξύ των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, εκπρόσωποι των οποίων θα συναντηθούν την Παρασκευή, στο Λονδίνο, και εφόσον εγκριθούν, είτε ως έχουν είτε με τροποποιήσεις, θα τεθούν προς συζήτηση στην Τεχεράνη.