Γρηγοριάδης Κώστας

Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται πόσο κούφια λόγια και κείμενα άνευ περιεχομένου είναι όλα όσα λέγονται και γράφονται σχετικά με το περιβάλλον στις διεθνείς παγκόσμιες διασκέψεις. Υποτίθεται ότι από τις αρχές της δεκαετίας του '90, μετά την πολυθρύλητη Διάσκεψη του Ρίο, η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτέλεσε τον υπ' αριθμόν ένα στόχο της παγκόσμιας κοινότητας, αφού οι επιστημονικές ενδείξεις ήταν άκρως ανησυχητικές. Εκατοντάδες είδη χάνονται και άλλα κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Μάλιστα, πολλά από αυτά που εξαφανίζονται δεν προλάβαμε καν να τα γνωρίσουμε...

Αλλά και άλλα που έχουμε γνωρίσει, με ζωή χιλιάδων ετών στον πλανήτη, κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, επειδή και η φύση αντιμετωπίζεται με όρους αγοράς. Τα πάντα έχουν τιμή και υπό αυτήν την έννοια πρέπει οι επιχειρηματίες να προσπορίζουν το ανάλογο κέρδος, χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν, πλην των τραπεζιτών που διαχειρίζονται τα κεφάλαιά τους! Από τη δεκαετία του '60 κι ακόμα πιο πριν, είχε επισημανθεί ο κίνδυνος που αντιμετώπιζαν οι φάλαινες με τη μαζική θανάτωσή τους από τους φαλαινοθήρες. Σαράντα χρόνια μετά, ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί επικίνδυνα και παρά τις «ποσοστώσεις» που έχουν επιβληθεί στις χώρες - δολοφόνους και που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει, η κατάσταση βαίνει από το κακό στο χειρότερο. Γεγονός που ενισχύεται με τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, που δεν επιτρέπει πολλά περιθώρια στα θαυμάσια αυτά κοίτη να αποφύγουν τους εξολοθρευτές τους.

Πριν από λίγες μέρες σ' ένα νησί της Καραϊβικής, το Σεντ Κιτς, που ο πληθυσμός του δεν ξεπερνά τους 40.000 κατοίκους, πραγματοποιήθηκε η ετήσια Σύνοδος της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας. Ενας οργανισμός, που υποτίθεται ότι ρυθμίζει τα της αλιείας φαλαινών την τελευταία εικοσαετία, με στόχο τη «διατήρηση» των πληθυσμών της φάλαινας. Οργανισμός - μαϊμού, μια και μέλη του μπορεί να γίνουν όσες χώρες επιθυμούν, ανεξάρτητα αν είναι παραθαλάσσιες κτλ. Με τον τρόπο αυτό, που βαφτίστηκε και ως δημοκρατικός, κράτη που μπορεί να βρίσκονται σε υψηλά οροπέδια ή άλλα με δικτατορικά ή διεφθαρμένα καθεστώτα έχουν τη δυνατότητα έναντι ανταλλαγμάτων (πολιτικών ή οικονομικών) να καθορίζουν τις αποφάσεις του οργανισμού, όχι υπέρ των φαλαινών, αλλά υπέρ της βιομηχανίας αλιείας. Με πρωταγωνιστικό ρόλο η Ιαπωνία έχει συστηματικά καλλιεργήσει εμπορικές σχέσεις με κρατίδια του Ειρηνικού, εξασφαλίζοντας την ψήφο τους, για να συνεχίσει τον αφανισμό των φαλαινών.

Η τελευταία απόφαση του Οργανισμού αυτού δίνει για πρώτη φορά μετά το 1986 το «πράσινο φως» για τη μελλοντική απελευθέρωση της αλιείας φαλαινών. Η διακήρυξη που υιοθετήθηκε αυτή τη φορά είχε και «επιστημονικό» μανδύα. Οπως αναφέρει, η κατανάλωση μικρών ψαριών από φάλαινες θέτει σε κίνδυνο τις οικονομίες των φτωχών χωρών, που ως κύρια πηγή εσόδων έχουν την αλιεία, άρα πρέπει να θεσπιστούν νέοι κανονισμοί! Και ναι μεν η πλειοψηφία που επιτεύχθηκε είχε διαφορά μιας ψήφου μόλις (σ.σ. 33-32), αλλά είναι άκρως ενδεικτική η τάση υποστήριξης των Ιαπωνίας - Νορβηγίας - Ισλανδίας από τριάντα χώρες που δε σχετίζονται με τη φαλαινοθηρία! Ως προς το επιχείρημα της μείωσης των μικρών ψαριών, δεν αντέχει σοβαρή κριτική, μια και η μείωση των ιχθυοπληθυσμών οφείλεται αποκλειστικά στην υπεραλίευση και δεν έχει την παραμικρή σχέση με τις φάλαινες, που οι πληθυσμοί τους βρίσκονται στα κατώτερα επίπεδα από την εμφάνισή της.

Οι ΗΠΑ, αν και «καταψήφισαν» το ψήφισμα, έσπευσαν να δηλώσουν, αμέσως μετά, ότι τα μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενα μέτρα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μόνιμα, σηματοδοτώντας την πορεία που θα ακολουθήσουν στο άμεσο μέλλον. Η Νορβηγία δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι δε δεσμεύεται από καμιά συμφωνία και η Ιαπωνία διακηρύττει ότι κανείς δε θα τους επιβάλει το διατροφικό τους μοντέλο και δε δέχεται να της επιβάλουν τις επιθυμίες τους άλλες χώρες, όπως και η ίδια δεν επεμβαίνει σ' αυτές. Μάλιστα, δηλώνει ότι η φαλαινοθηρία σχετίζεται και με την επιστημονική έρευνα, άρα κανείς δεν πρέπει να την κατακρίνει και κυρίως να την εμποδίζει. Κλείνοντας, να σημειώσουμε τα ρεκόρ εξολόθρευσης των φαλαινών των τελευταίων χρόνων από την πλευρά των τριών χωρών που προαναφέραμε και τις προβλέψεις για την επόμενη χρονιά. 2005: Ιαπωνία 916, Νορβηγία 639. 2006: 1.143 και 1.052, αντίστοιχα και 2007: 1.325 και 1.200. Για την Ισλανδία, ο αριθμός υπολογίζεται γύρω στις 100. Αν στους παραπάνω αριθμούς προσθέσουμε τα δελφίνια και τις φώκιες που σκοτώνονται για άλλους λόγους, η κατάσταση με τα θαλάσσια θηλαστικά μόνον ευοίωνη δεν παρουσιάζεται...