Σουρούπωνε όταν τα δύο παιδόπουλα κατευθύνονταν στη φτωχογειτονιά τους. Προσπέρασαν το γέροντα, που προπορευότανε και επιτάχυναν το βηματισμό τους γιατί το τσουχτερό κρύο γινότανε περισσότερο αισθητό, ύστερα από το ηλιόγερμα. Περόνιαζε το αεράκι κι έφτανε ως το κόκαλο! Το φανάρι της τροχαίας κίνησης υποχρέωσε τους γαβριάδες να διακόψουν την πορεία τους. Είχαν προτεραιότητα τα τροχοφόρα και οι μαθητές του νυχτερινού πειθαρχούσαν, όσο και να τους πίεζε η ώρα να προφθάσουν το μάθημά τους. Γνώριζαν τους κινδύνους της όποιας απερισκεψίας των πεζών, σε παρόμοιες περιπτώσεις, επειδή δούλευαν, με σφουγγάρι και πανί, στους δρόμους. Καθάριζαν τα τζάμια των αυτοκινήτων και με το φιλοδώρημα έβγαζαν το ψωμί τους. Η καθυστέρηση της παρουσίας στο φανοστάτη, του "Γρηγόρη", επέτρεψε στο βραδυκίνητο ηλικιωμένο να πλησιάσει. Και αθέλητα έγινε... λαθρακουστής!

Οι μικροί έκαναν τους λογαριασμούς τους και σουμάριζαν τις εισπράξεις τους. Στους υπολογισμούς τους περιλάμβαναν και μια μπουγάτσα, που τη λιμπίζονταν, όπως ήταν εκτεθειμένη στην προθήκη του μαγαζιού, κοντά στο σχολειό τους! Απόψε θα τη γευόντουσαν οπωσδήποτε, αφού εκείνοι με τα ημιφορτηγά, που κουβάλαγαν εμπορεύματα στα μεγάλα καταστήματα, δείχτηκαν απλοχέρηδες. Και όχι μονάχα το συγκεκριμένο εσπερινό. Καθημερινά παρατηρούσαν οι εργαζόμενοι συμμαθητές, πως οι οδηγοί των μη πολυτελείας οχημάτων πρόσφεραν πλουσιότερο πουρμπουάρ. Με το μειδίαμα συγκατάβασης στις εκτιμήσεις τους και του παππού, οι πιτσιρικάδες πήραν θάρρος και δε βράδυναν ν' αραδιάσουν ποικίλα μικροεπεισόδια από την επαγγελματική τους εμπειρία! Είχαν εντυπωσιαστεί, μάλιστα, από τη συμπεριφορά μιας κυρίας, με γουναρικά και έντονο άρωμα, που χαστούκιζε τον άντρα της, μέσα στη λιμουζίνα τους, ενώ εκείνος, για να μη ντροπιαστεί, χαμογελούσε και ρούφαγε "ψύχραιμα", το πούρο του!

Δεν ήτανε στις προθέσεις τους, η διακοπή της αφήγησής τους, αλλά ο "Σταμάτης" παραχώρησε τη θέση του στον... συντεχνίτη του, στο πράσινο φιλιστρίνι, και οι οδοιπόροι συνέχισαν το δρόμο τους. Τα εργατόπαιδα ανέκοψαν το γρήγορο βάδισμά τους και προσφέρθηκαν να βοηθήσουν τον γέροντα, στη μεταφορά του ζεμπιλιού του, μια και πήγαινε στη συνοικία τους. Ετσι, αναπτύχθηκε το φιλικό πνεύμα μεταξύ τους και ο εγγράμματος συνταξιούχος, πρώην εκπαιδευτικός, ρωτούσε τα παλικαρόπουλα για τα μαθήματά τους. Δεν τον εξέπληξε η διαβεβαίωσή τους, πως στην υπόγεια αίθουσα του διδακτηρίου, που διδάσκονταν, συχνά, κατά τη διδασκαλία του καθηγητή τους, απεσπάτο η προσοχή τους από την... παρέλαση ποντικών! Είχαν εξοικειωθεί τα τρωκτικά, τόσο που ανέβαιναν ακόμα και στα θρανία! Ο παροπλισμένος δε γέλασε, ενημέρωσε όμως τους συμπορευομένους του, ότι και... δίποδες "αρουραίοι" κυκλοφορούν ανάμεσά μας και απολαμβάνουν - λαθραία ή και με νομιμοφανή επίφαση - τα αγαθά του κοσμάκη. "Είναι, δε, κατά κανόνα και υψηλά ιστάμενοι στην κλίμακα της κοινωνικής ανισότητας...", τόνισε με έμφαση!

Μπήκαν στο νόημα οι εκπαιδευόμενοι και άντλησαν τόλμη από τ' αληθινά λόγια του συνοδοιπόρου τους για να ρωτήσουν την εντύπωση του δασκάλου: "Πώς σας φάνηκε η εικόνα των Τούρκων στρατιωτών, που φωτογραφίστηκαν, κρατώντας κομμένα κεφάλια των Κούρδων επαναστατών;" Τώρα βρέθηκε σε αμηχανία ο ερωτώμενος. Είναι χειμαρρώδεις στις εκφράσεις του, αλλά οι αναμνήσεις έπνιγαν τη φωνή του. Είχε αντικρύσει ανάλογο θέαμα, ανατριχιαστικό, σε άλλες εποχές, ζοφερού σκότους, με θύμα αδελφικό του φίλο! Ωστόσο, ολιγόλογα, αλλά δηκτικά εξήγησε στα παιδιά πως οι θηριωδίες των πραιτοριανών της Τσιλέρ και των στρατοκρατών της Αγκυρας πηγάζουν από τη μικρόψυχη θεωρία εκείνων, που ποτίζουν με φανατισμό τα φουσάτα των υποτακτικών τους. Αποχαιρέτησε τα σχολιαρόπαιδα, παρέλαβε το φορτίο του - και των πικρών αναμνήσεων το αμετάθετο βάρος - και με ξαναζωντανεμένες θλιβερές μνήμες, κατευθύνθηκε στο κονάκι του... Οσα δεν είπε στους μικρούς οδοιπόρους του, τα καταθέτει στο προσωπικό του ημερολόγιο... Θα το διαβάσουν ποτέ οι νεότεροι;