Στη μεγάλη μάχη του Γράμμου αναφέρθηκε στην παρουσίασή του στην τοποθεσία του Πύργου της Κοτύλης, κατά την πρώτη μέρα της επίσκεψης, ο Νίκος Κυρίτσης, τότε αξιωματικός του ΔΣΕ και σήμερα πρόεδρος του ΚΜΕ.

Εξηγώντας τη συνολική κατάσταση που υπήρχε στη χώρα μας το καλοκαίρι του '47 ο ομιλητής τόνισε τα εξής: "Ο κυβερνητικός στρατός απέτυχε στην εκστρατεία του να εξοντώσει τα τμήματα του ΔΣΕ, που διατηρούσε την πρωτοβουλία και έδινε αδιάκοπα χτυπήματα στις κυβερνητικές δυνάμεις.

Ο αντίπαλος παρά τη μεγάλη υπεροχή του σε πολεμικό υλικό και σε αριθμό των στρατιωτικών δυνάμεων, κρατούσε γενικά αμυντική στάση. Στη χώρα μας εφαρμοζόταν το "δόγμα Τρούμαν" και κατέφθαναν εκατοντάδες καράβια με σύγχρονο αμερικάνικο εξοπλισμό. Στις 24 Φλεβάρη του 1948 φθάνει στην Αθήνα ο στρατηγός Βαν Φλιτ και ο Π. Κανελλόπουλος τον υποδέχεται με τα παρακάτω λόγια: "Στρατηγέ μου... Ιδού ο στρατός σας"".

Η συσχετισμός των δυνάμεων, πριν αρχίσει η μεγάλη μάχη του Γράμμου ήταν ο παρακάτω: Σε άνδρες, 1 προς 10 και σε υλικό 1 προς 50 υπέρ του κυβερνητικού στρατού, που είχε, επίσης, απόλυτη κυριαρχία στον αέρα και διέθετε μηχανοκίνητα και τεθωρακισμένα μέσα, ενώ ο ΔΣΕ δε διέθετε τίποτα από αυτά. Συνεχίζοντας στο χρονικό της μάχης του Γράμμου, ο Νίκος Κυρίτσης, αναφέρθηκε στη λεγόμενη επιχείρηση "Κορωνίς":

"Στις 14 Ιουνίου 1948 ο κυβερνητικός στρατός σχεδίαζε σε δύο - τρεις μέρες με τη μεραρχία από το Νεστόριο να καταλάβει την Αμούδα - Αλεβίτσα και με άλλα τμήματα από την Κόνιτσα να βγει στη μεθόριο περιοχή να κυκλώσει και μετά να εξοντώσει τα τμήματα του ΔΣΕ.

Το ΓΕΣ αναγκάστηκε να διατάξει το Β' Σώμα Στρατού να έρθει σε επαφή με τον Αμερικάνο σύνδεσμο και να ζητήσει από αυτόν να πραγματοποιηθεί "ειδικός" βομβαρδισμός με εμπρηστικές βόμβες. Αυτό και θα γίνει με τη συμβολή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που θα διαπράξει ένα ακόμα έγκλημα στην Ελλάδα, κάνοντας πειραματικές δοκιμές με βόμβες NAPALM. Στην αρχή σαν πειραματικά όπλα το '48 και ως τακτικά το '49. Σύμφωνα με τον αξιωματικό του κυβερνητικού στρατού Ν.Α. Λαζόπουλο, συνολικά μέχρι τον Αύγουστο του '49, ρίχτηκαν 388 βόμβες NAPALM. (Πηγή: "Η μάχη των συνόρων").

Η κατάληψη της Αλεβίτσας δεν έγινε σε 2 - 3 ημέρες όπως υπολόγιζαν τα κυβερνητικά στρατιωτικά επιτελεία, αλλά μετά από σκληρές μάχες 59 ημερών, δηλ. στις 11 Αυγούστου.

Είχε προηγηθεί μια νέα αιματηρή επίθεση του κυβερνητικού στρατού στις 15 Ιούλη 1948 σε όλο το μέτωπο από τη Μακεδονία μέχρι την Ηπειρο. Σκληρές μάχες έγιναν από τις 22 Ιούνη για την κατάληψη του Πύργου της Κοτύλης που τελικά έπεσε στις 20 Αυγούστου. Σκληρές μάχες δόθηκαν για την κατάληψη του "Κλέφτη" στα 1.846 μέτρα. Τον "Κλέφτη" τον υπεράσπιζαν τμήματα της 105ης Ταξιαρχίας του ΔΣΕ που απέκρουσαν 8 αλλεπάλληλες επιθέσεις του κυβερνητικού στρατού και μετά από 44 μέρες έπεσε στις 1 Αυγούστου. Η εποποιία του "Κλέφτη" που έγινε θρύλος έδειξε την ακατανίκητη δύναμη των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ που αγωνίζονταν για ανώτερα ιδανικά".

Στη συνέχεια αναφερόμενος στο μεγάλης σημασίας στρατιωτικό ελιγμό από το Γράμμο στο Βίτσι, που πραγματοποίησε ο ΔΣΕ, αιφνιδιάζοντας τα στρατιωτικά επιτελεία του κυβερνητικού στρατού και των Αμερικανών στις 20 Αυγούστου 1948 και διέσπασε τη γραμμή του, ο Νίκος Κυρίτσης κλείνοντας υπογράμμισε:

"Αυτός ο ελιγμός έδειξε τη μαχητικότητα, την ικανότητα, τη δύναμη και την αποφασιστικότητα των μαχητών και αξιωματικών του λαϊκού Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας. Εδωσαν μια 70ήμερη σκληρή μάχη με έναν αντίπαλο που είχε μεγάλη υπεροχή σε έμψυχο και άψυχο υλικό, εξοπλισμένο σαν αστακό με τα πιο σύγχρονα αμερικανο - αγγλικά όπλα.

Ομως άντεξαν και δείξανε την ηθική υπεροχή τους, γιατί κάνανε αγώνα δίκαιο για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και των δικαιωμάτων του ελληνικού λαού. Κάνανε αγώνα κατά του αγγλοαμερικανικού ιμπεριαλισμού, κατά του νεοφασισμού, ενάντια στη βία και την τρομοκρατία.

Μέσα στη φωτιά του αγώνα διαμορφώθηκαν αγωνιστές με βαθεία αγάπη για το λαό και την πατρίδα. Πηγή της δύναμής τους ήταν η πίστη στο δίκαιο του αγώνα, η συνέπεια στο καθήκον, η βαθιά συναίσθηση υψηλών ιδανικών.

Το παράδειγμα των υπερασπιστών του Γράμμου αποτελεί πλούσια παρακαταθήκη στην πάλη και την αντίσταση ενάντια στη "νέα τάξη πραγμάτων", ενάντια στις επιβουλές του Μάαστριχτ, για μια καλύτερη ζωή και δίκαιη κοινωνία".