Το 1997 που μπήκε πριν λίγες μέρες θα είναι κατά τα φαινόμενα ένα έτος "κλειδί" για τις μελλοντικές εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δυο είναι κυρίως οι αναμενόμενες αποφασιστικού χαρακτήρα εξελίξεις για την τρέχουσα χρονιά. Η πρώτη αφορά στην ολοκλήρωση των εργασιών της Διακυβερνητικής Διάσκεψης μέσα στο πρώτο εξάμηνο, που θα σφραγιστούν με την υπογραφή της νέας αναθεωρημένης συνθήκης, που θα αντικαταστήσει τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η απόφαση για επίσπευση των εργασιών της Διακυβερνητικής και ολοκλήρωσή τους μέχρι τον Ιούνη '97 έχει ληφθεί από την προηγούμενη Σύνοδο του Δουβλίνου, ύστερα από τις ασφυκτικές πιέσεις των Γερμανών και των Γάλλων. Ετσι, κατά τα φαινόμενα, η Ολλανδία που ασκεί την προεδρία γι' αυτό το εξάμηνο, θα είναι η χώρα που θα φιλοξενήσει τους "δεκαπέντε" για την υπογραφή της νέας Συνθήκης, όπως έγινε το 1991 στο Μάαστριχτ.

Το μοναδικό εμπόδιο στη διαδικασία αυτή φαίνεται ότι είναι η στάση της βρετανικής κυβέρνησης. Ο Τζ. Μέιτζορ θα ήθελε, προφανώς, να είναι λιγότερο ενοχλητικός για τους "εταίρους", είναι όμως δέσμιος μιας πολύ ισχυρής τάσης του Συντηρητικού Κόμματος, που αντιδρά στην ομοσπονδοποίηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και υποστηρίζει τη διατήρησή της σαν μορφή χαλαρής διακυβερνητικής συνεργασίας. Πολύ περισσότερο η στάση αυτή οξύνεται για τις ανάγκες του προεκλογικού αγώνα, ενόψει των εκλογών του ερχόμενου Μάη. Ολες οι δημοσκοπήσεις μέχρι στιγμής βεβαιώνουν ότι στις εκλογές αυτές θα κερδίσουν πανηγυρικά οι Εργατικοί. Αν συμβεί αυτό τότε αίρεται και το τελευταίο βρετανικό εμπόδιο, αφού το Εργατικό Κόμμα υπό τον Τόνι Μπλερ εμφανίζεται ακραιφνώς "ευρωπαϊκό".

Το δεύτερο θέμα που θα απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Ενωση μέσα στο 1997 είναι η πορεία της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ). Οι οικονομικές επιδόσεις των χωρών - μελών αυτή τη χρονιά θα αποτελέσουν θα αξιολογηθούν, για να αποφασιστεί ποιες απ' αυτές θα πάρουν μέρος στο σκληρό πυρήνα της ΟΝΕ από την 1η Ιανουαρίου 1999 και ποιες θα αποτελέσουν το περιθώριο. Ηδη με τις αποφάσεις των Συνόδων Κορυφής και του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομίας έχουν καθοριστεί οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των "εντός" και των "εκτός" της ΟΝΕ, όπως και οι σχέσεις μεταξύ των πρώτων και των δεύτερων. Επομένως, αυτή τη χρονιά θα πρέπει να αναμένεται η σκλήρυνση των προσπαθειών όλων των κυβερνήσεων για την επίτευξη, ή τη μεγαλύτερη προσέγγιση των δεικτών της Συνθήκης του Μάαστριχτ για την οικονομική σύγκλιση, αφού βάσει αυτών των δεικτών θα αξιολογηθεί η κάθε χώρα - μέλος για τη θέση που θα πάρει στο επόμενο στάδιο της ΟΝΕ.

Η σκλήρυνση της οικονομικής πολιτικής, όμως, αναμένεται ότι θα πυροδοτήσει τις αντιδράσεις των εργαζομένων στις χώρες - μέλη που θα δουν αυτή τη χρονιά όχι μόνο να μειώνονται τα εισοδήματα και η απασχόλησή τους, αλλά θα δεχτούν μια άνευ προηγουμένου επίθεση τόσο στα κοινωνικοασφαλιστικά τους δικαιώματα, όσο και στις εργασιακές σχέσεις, όπως επιτάσσει η "Λευκή Βίβλος". Η περασμένη χρονιά έδωσε μια γεύση των λαϊκών αντιδράσεων στις πολιτικές που εκπορεύονται από το "διευθυντήριο" των Βρυξελλών και υλοποιούνται απ' τις κατά τόπους κυβερνήσεις. Αποφασιστική, λοιπόν, και απ' την άποψη αυτή θα είναι το 1997 και ίσως γι' αυτό ελπιδοφόρο.