Σε κινήσεις πανικού, που επιχειρούν να ισορροπήσουν από τη Σκύλλα της εξάρτησης στη Χάρυβδη της υποτέλειας, προχωρά η ελληνική κυβέρνηση, πελαγοδρομώντας μετά τις εξελίξεις της περασμένης βδομάδας γύρω από τις βραχονησίδες Ιμια, ενώ την ίδια στιγμή η τουρκική διπλωματία ολοκληρώνει τις προσπάθειές της, προβάλλοντας έμπρακτα στη διεθνή κοινότητα τις αμφισβητήσεις της για το καθεστώς των νησίδων και των βράχων του Αιγαίου.

Χτες και μόλις λίγες μέρες μετά τη δημόσια έκφραση ευχαριστιών προς τις ΗΠΑ για το ρόλο που έπαιξαν για την αποτροπή εκδήλωσης θερμού επεισοδίου στα Ιμια, από το βήμα της Βουλής μάλιστα, ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης ανακοίνωσε την άρνηση της ελληνικής κυβέρνησης να συνομιλήσει με τον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών, Ρ. Χόλμπρουκ."Διαπιστώσαμε, είπε ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση μετά τη χτεσινή συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής, ότι το πρόγραμμα του κ. Χόλμπρουκ, το πρόγραμμα το οποίο μας πρότεινε, δε συμπίπτει με τις υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Αρα, η επίσκεψη δεν είναι δυνατή".

Από την άλλη μεριά, συνεπής στην ανάγκη να εμφανίζει κάποιον προστάτη που θα βοηθήσει στην προάσπιση των εθνικών δικαίων, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τους ευρωπαϊκούς προσανατολισμούς της κυβέρνησής του, φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίξει πως η προηγούμενη (προφανώς) κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ευθύνεται για το γεγονός ότι Ευρωπαίοι εταίροι "έδειξαν μια διστακτικότητα να μας συμπαρασταθούν αποφασιστικά".

Αυτό το κλίμα, είπε μετά τη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής, της κάποιας απόστασης, η οποία υπάρχει, πρέπει να ανατραπεί. Πρέπει να κερδίσουμε τη συμπαράστασή τους με επιχειρήματα και δράση. Είναι, πρόσθεσε, έργο των επομένων εβδομάδων να αποκαταστήσουμε μια στενή επαφή". Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε επισκέψεις δικές του και του υπουργού Εξωτερικών, Θ. Πάγκαλου, στις πρωτεύουσες των χωρών -μελών της ΕΕ, ενώ δεν εμφανίστηκε και τόσο πρόθυμος να πραγματοποιήσει επίσκεψη στις ΗΠΑ.

Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα, σχολιάζοντας την άρνηση της κυβέρνησης να δεχτεί τον Ρ. Χόλμπρουκ και τους "ευρωπαϊκούς προσανατολισμούς" της κυβέρνησης που περνούν σε πρώτο πλάνο, σημειώνουν, πρώτον, ότι η απόφαση για τον Χόλμπρουκ αποτελεί πολιτική επιλογή παρά τις αντίθετες εισηγήσεις υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου Εξωτερικών και μένει να κριθεί εκ του αποτελέσματός της.Δεύτερον, χαρακτηρίζουν φρούδες και αφελέστατες τις ελπίδες που τρέφει η κυβέρνηση για εξεύρεση συμπαράστασης από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και επισημαίνουν τη δήλωση του Γερμανού Καγκελάριου Χ. Κολ το περασμένο Σάββατο. Ο Γερμανός Καγκελάριος, μιλώντας το περασμένο Σάββατο στο Μόναχο στη Διάσκεψη Ασφάλειας για την ενίσχυση της αμυντικής διάστασης της Ευρώπης, υποστήριξε πως με την αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ στη Διακυβερνητική Διάσκεψη θα πρέπει να συμπεριληφθεί στη νέα Συνθήκη η "Δήλωση του Πέτερσμπεργκ" της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με τη δήλωση αυτή του 1992, τέθηκε εκτός ισχύος το άρθρο 5 του Καταστατικού Χάρτη της ΔΕΕ, το οποίο προβλέπει την παροχή αμυντικής βοήθειας στην περίπτωση που μια χώρα -μέλος του οργανισμού δεχτεί απειλή ή επίθεση από άλλη χώρα - μέλος της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ. Είναι προφανές, σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, πως το άρθρο αυτό αποτελεί φωτογραφική διάταξη, προκειμένου να αποφευχθεί η εμπλοκή της Ευρώπης σε ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύγκρουση.

Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης, πάντως, δεν προκύπτει δίχως τριβές. Αντίθετα, η εσωκομματική αντιπαράθεση στο κυβερνών κόμμα βρήκε νέο πεδίο έκφρασης. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια της χτεσινής Κυβερνητικής Επιτροπής, τόσο ο υπουργός Προεδρίας Α. Τσοχατζόπουλος,όσο και ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Γερ. Αρσένης εξέφρασαν τη διαφωνία τους με την πρόταση για ματαίωση της επίσκεψης Χόλμπρουκ, αλλά "μειοψήφησαν", καθώς επικράτησε η άποψη πως η κυβέρνηση πρέπει να εμφανίσει "σκληρό" πρόσωπο απέναντι στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Α. Τσοχατζόπουλος πρόβαλε την εκτίμηση πως η Τουρκία επιδιώκει την ανατροπή του στάτους κβο στο Αιγαίο για να ισοφαρίσει ενδεχόμενο πρόβλημα, που θα δημιουργηθεί στην πολιτική της εξαιτίας διευθετήσεων στο Κυπριακό, που, σύμφωνα με τις απόψεις του Α. Τσοχατζόπουλου, θα είναι ευνοϊκές για τα ελληνικά συμφέροντα. Ο Α. Τσοχατζόπουλος υποστήριξε ακόμη πως πρέπει να παραμείνει ενεργός η γραμμή Α. Παπανδρέου για το σύνολο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και υπογράμμισε την αντίθεσή του με οποιονδήποτε ελληνοτουρκικό διάλογο πριν τη λύση του Κυπριακού. Ο υπουργός Προεδρίας μίλησε, επίσης, και για την ανάγκη καλύτερου συντονισμού των υπουργείων Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών.

Παρόμοιες ήταν και οι απόψεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας Γερ. Αρσένη, ο οποίος υποστήριξε την άποψη να έρθει ο Ρ. Χόλμπρουκ μόνο και μόνο για να ενημερωθεί από πρώτο χέρι για τις ελληνικές σχέσεις. Ο Γερ. Αρσένης ζήτησε επίσης την έκτακτη σύνοδο του ΚΥΣΕΑ για τον καθορισμό νέων κανόνων για την άμυνα της χώρας.

Σε άλλο μήκος κύματος, σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Εξωτερικών Θ. Πάγκαλος,υπεραμύνθηκε της επιλογής για υπογράμμιση των ευρωπαϊκών προσανατολισμών της κυβέρνησης και άφησε αιχμές για την πολιτική της περασμένης διετίας του Α. Παπανδρέου, η οποία, κατά την άποψή του, απομόνωσε τη χώρα στην ΕΕ.

Ενώ η κυβέρνηση πελαγοδρομεί, προσπαθώντας να συμβιβάσει αντίθετες απόψεις και αντιλήψεις για το ποιος είναι ικανότερος προστάτης για τη χώρα ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, όπως σημειώνουν διπλωματικοί κύκλοι, η χώρα έχει να αντιμετωπίσει, μετά την κρίση στα Ιμια, δύο δυσμενή δεδομένα: Πρώτον, η Τουρκία έχει, ήδη, καταφέρει να κοινοποιήσει διεθνώς τις αμφισβητήσεις της για το καθεστώς του συνόλου των βραχονησίδων του Αιγαίου και, δεύτερον, το γεγονός ότι στην πράξη γύρω από τις νησίδες Ιμια υπάρχει ουδέτερη ζώνη, η οποία πιστοποιεί πως η περιοχή είναι αμφισβητούμενη. Ταυτόχρονα, ήδη, έχει πέσει στο διπλωματικό παρασκήνιο η αμερικανική ιδέα για τη δημιουργία ανάλογης ζώνης γύρω από κάθε αμφισβητούμενη από την Τουρκία νησίδα. Οπως σημειώνουν πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, η κατάσταση, όπως έχει εξελιχθεί, είναι η σοβαρότερη μετά το 1974 και επιβάλλει την προετοιμασία για μια μακρά περίοδο έντασης.

Ηδη, το περασμένο Σάββατο τουρκικό περιπολικό πλοίο επιχείρησε κατά ελληνικών αλιευτικών που έπλεαν στα διεθνή ύδατα, 8,5 μίλια από τις τουρκικές ακτές, χρησιμοποιώντας πυρά. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών προέβη χτες σε διάβημα προς την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα.