Η συγκέντρωση του 37% του συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας στην πρωτεύουσα υπέθαλψε την ανεργία, με επακόλουθο την αύξηση των εγκλημάτων κατά της περιουσίας, δημιούργησε ένα κλίμα αντιπαράθεσης ή αδιαφορίας μεταξύ των πολιτών και ένα πλαίσιο αποπνικτικών συνθηκών διαβίωσης, χαλάρωσε το πνεύμα αλληλεγγύης, παρέλυσε τους ζωντανούς ιστούς της κοινωνίας και οδήγησε στην κοινωνική αδιαφορία και τον άσκοπο πλουτισμό με κάθε μέσον εις βάρος των άλλων.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί ο Ν. Κουράκης, καθηγητής Εγκληματολογίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθήνας, τα τελευταία χρόνια αυξήθηκε κατακόρυφα η βαριά εγκληματικότητα και στο διάστημα '80 - '94 σχεδόν εξαπλασιάστηκε. Από τα 1.042 κακουργήματα το '80, φτάσαμε στα 5.811 το '94, ενώ στο ίδιο διάστημα το ποσοστό των κακουργημάτων που εξιχνιάζεται από τις διωκτικές αρχές έπεσε από το 91,1% στο 42,5%.

Παράλληλα, όλο και περισσότερα νεαρά άτομο εμπλέκονται στο έγκλημα. Το '80 οι ηλικίες 13 - 20 ετών αποτελούσαν το 9,4% του συνόλου των δραστών και οι ηλικίες 21 - 29 ετών το 26,1%, ενώ το '94 τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 14,9% και 28,6%. Οσον αφορά την κοινωνική ταυτότητα των παιδιών αυτών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η έρευνα που πραγματοποίησε ο Ν. Κουράκης σε συνεργασία με ομάδα φοιτητών της Νομικής Σχολής στο σύνολο του πληθυσμού των ποινικών ανηλίκων κρατουμένων της χώρας. Τα παιδιά αυτά γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε υποβαθμισμένες περιοχές των μεγαλουπόλεων, με διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις. Οι γονείς τους είναι ως επί το πλείστον φτωχοί και σε μεγάλο ποσοστό αγράμματοι. Πολλά παιδιά δεν πηγαίνουν καθόλου σχολείο και τα περισσότερα μπαίνουν στη βιοπάλη από την ηλικία των 13 ετών, ενώ 96,7% είχε ήδη εγκλειστεί και νωρίτερα σε σωφρονιστικό κατάστημα.

Μύθος αποδεικνύεται, παρ' όλα όσα λέγονται, η αυξημένη, σε σχέση με το σύνολο του πληθυσμού, εγκληματική δραστηριότητα των αλλοδαπών. Το ποσοστό των αλλοδαπών που συνελήφθησαν από το '88 και μετά είναι ασήμαντο, σε σχέση με το σύνολο των γνωστών δραστών (Ελλήνων και ξένων) και συγκεκριμένα 0,5% το '88, 1,1% το '91, 1,7% το '93 και 2,4% το '94, ενώ ακόμη μικρότερα είναι τα ποσοστά όσων συνελήφθησαν με δικαστική απόφαση ή για απέλαση λόγω ποινικού αδικήματος.

Αντίθετα, ραγδαία αυξάνονται τα οικονομικά εγκλήματα, με κύριο χαρακτηριστικό τον εκλεπτυσμένο και δυσεξυχνίαστο τρόπο τελέσεώς τους, όπως: Εικονική μεταβίβαση κεφαλαίων σε θυγατρικές εταιρίες του εξωτερικού, με στόχο τη φοροδιαφυγή, είσπραξη επιδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή του ελληνικού δημοσίου για υποτιθέμενη εισαγωγή ή εξαγωγή αγροτικών προϊόντων, οικειοποίηση κεφαλαίων από στελέχη τραπεζών ή Οργανισμών, εμπρησμός, καταπάτηση και εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων, βαριές μορφές ρύπανσης του περιβάλλοντός κλπ.

Τέλος, το οργανωμένο έγκλημα, ενώ παλιά περιοριζόταν στις κλασικές μορφές της εμπορίας ναρκωτικών και όπλων και στην προστασία από "νονούς" της νύχτας, έχει επεκταθεί σε τομείς όπως οι ληστείες, οι απαγωγές, η λαθραία διακίνηση αλλοδαπών, η παιδική πορνεία και η εισαγωγή ναρκωτικών στις φυλακές.