Η μετασοβιετική ζωή είναι γεμάτη απρόοπτα και παράδοξα συμβάντα: Ο πρώην Πρόεδρος της ΕΣΣΔ, που διέλυσε και πρόδωσε το πρώτο στον κόσμο κράτος των εργατών και αγροτών, πρώην γενικός γραμματέας του πουλημένου και προδομένου ΚΚΣΕ, που τον είχε ανεβάσει στα ύψη της κομματικής και κρατικής εξουσίας, κοντολογίς ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ δηλαδή, όχι μόνο επέστρεψε στη μεγάλη πολιτική, αλλά κατόρθωσε κιόλας με την ιδιότητα του τετάρτου καταγραμμένου υποψηφίου για το προεδρικό αξίωμα να εισπράξει μια δυνατή μπουνιά από έναν ψηφοφόρο της πόλης Ομσκ, αμέσως μετά την προσγείωση του αεροπλάνου στο τοπικό αεροδρόμιο.

Η ηχώ της μπουνιάς διέσχισε ολόκληρη τη Ρωσία και, όπως φαίνεται, ο νεόβγαλτος υποψήφιος για την προεδρική καρέκλα προσπαθεί να βγάλει από το συμβάν στο Ομσκ το μέγιστο των πολιτικών μερισμάτων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες των ειδησεογραφικών πρακτορείων, ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ αφηγήθηκε ότι ο κάτοικος του Ομσκ κατάφερε ένα επαγγελματικό χτύπημα στο κεφάλι για να τον ρίξει κάτω, αλλά εξουδετερώθηκε από τη φρουρά που έσπευσε. Από το φόβο του ο Γκορμπατσόφ φαντάστηκε απόπειρα ενάντια στο πολύτιμο άτομό του. Το χαρτί αυτό άρχισαν ήδη να το παίζουν. Το Σάββατο, 27 Απρίλη, σε σύσκεψη οπαδών του Γκορμπατσόφ, η συγγραφέας - αντιφρονούσα Μαρία Ροζάνοβα, σύζυγος του συγγραφέα - αντιφρονούντα Αντρέι Σινιάφσκι (και οι δύο έζησαν πολλά χρόνια στο Παρίσι), με ενθουσιασμό είπε:

"Του επιτέθηκαν; Μα αυτό είναι πολύ καλό πράγμα, είναι σημάδι ποιότητας. Είναι ένας προεδρικός πόντος, παρακαλώ. Ο Ρήγκαν πυροβολήθηκε, ο Πάπας της Ρώμης πυροβολήθηκε, ο Κένεντι, μάλιστα, σκοτώθηκε. Πρόκειται για αναγνώριση του ανθρώπου".

Θα το πούμε ανοιχτά, "αναγνώριση" πάρα πολύ παράξενη. Ο Μπορίς Γιέλτσιν, επιστρέφοντας από το Πεκίνο, εκφράστηκε με μεγαλύτερη σαφήνεια. Φουσκώνοντας αυστηρά τα μάγουλα του, υπενθύμισε ότι ως Πρόεδρος είναι ο εγγυητής των δικαιωμάτων και ελευθεριών και υποσχέθηκε να λάβει τα απαραίτητα μέτρα κατά του δράστη.

Στο μεταξύ, πρόσφατα ο Γκορμπατσόφ δέχτηκε άλλο ένα χαστούκι, συμβολικό, αυτή τη φορά. Μια ομάδα Ουκρανών και Ρώσων κινηματογραφιστών παρουσίασαν στη Μόσχα, στο Κεντρικό Μέγαρο των Δημοσιογράφων την καλλιτεχνική - δημοσιολογική ταινία "Ο πρίγκιπας του σκότους", που γυρίστηκε με βάση την ομώνυμη νουβέλα του Ουκρανού - Σοβιετικού συγγραφέα, λαϊκού βουλευτή της ΕΣΣΔ Μπορίς Ολέινικ. Στην προβολή παραβρέθηκαν και συμμετείχαν στη συζήτηση πάνω στην ταινία, λαϊκοί βουλευτές της ΕΣΣΔ και της ΣΟΣΔΡ της τελευταίας περιόδου, καθώς και οι κομματικοί και κρατικοί παράγοντες της ΕΣΣΔ Ολέγκ Σένιν, Ντμίτρι Γιάζοφ, Βλαντίμιρ Κριουτσκόφ, βουλευτές της Κρατικής Δούμας και δημοσιογράφοι.

"Η ταινία "Ο πρίγκιπας του σκότους", όπως και η νουβέλα του Μπορίς Ολέινικ, αποκαλύπτουν το μηχανισμό διάλυσης του ενιαίου κράτους της ΕΣΣΔ στα πλαίσια εκείνου του πολιτικού προσώπου που κατείχε την ανώτατη κρατική και κομματική θέση. Η ταινία "Ο πρίγκιπας του σκότους" είναι μια ταινία για τον Πρόεδρο, ηγέτη του κόμματος και του λαού, ο οποίος κατάστρεψε τη χώρα μας και μας έκανε πολίτες διαφόρων κρατών, ο οποίος διέπραξε κατά της χώρας μας αυτό που δεν κατόρθωσε να κάνει ούτε η φασιστική Γερμανία. Ομως η ταινία αυτή δεν αποτελεί μια νοσταλγία του παρελθόντος, αλλά προειδοποίηση για το μέλλον, αποτελεί μια προαίσθηση για την επαπειλούμενη καταστροφή, τον επερχόμενου πνευματικό εφιάλτη", τόνισε ο παραγωγός και σκηνοθέτης της ταινίας, Ουκρανός Νικολάι Λιχομπάμπα.

Ο "Πρίγκιπας του σκότους" αποτελείται από πέντε ταινίες και διαρκεί τεσσεράμισι ώρες. Για την παρουσίασή της οι δημιουργοί επέλεξαν την τρίτη ταινία, που αφηγείται τις τρεις τραγικές μέρες του Αυγούστου 1991 και τα γεγονότα που προηγήθηκαν, το πραγματικό και υποθετικό πραξικόπημα, για τους ήρωες, τους προδότες και φαρισαίους. Τα κάδρα της ταινίας ξαναφέρνουν στη μνήμη την τερατώδικη ατμόσφαιρα, που κυριαρχούσε στη χώρα μετά τη συντριβή της Κρατικής Επιτροπής Εκτακτης Ανάγκης, την ατμόσφαιρα τρόμου και χαφιεδισμού που καλλιεργούσαν οι κρατούντες την εξουσία και τα δουλοπρεπή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Η πλειάδα των μετεχόντων στα γεγονότα του Αυγούστου και μαρτύρων, που παρελαύνουν στην ταινία, ο άμεσος λόγος τους, επιτρέπουν να επανεκτιμηθούν τα στοιχεία, τα συμβάντα, η συμπεριφορά των διαφόρων πολιτικών στις τρεις εκείνες μέρες, που συγκλόνισαν και εξακολουθούν να συγκλονίζουν τη δύστυχη χώρα. Αυτά απευθύνονται στη συνείδηση και τη μνήμη μας: δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεχάσουμε, διότι αν ξεχάσουμε σημαίνει να συγχωρέσουμε. Αλλά οι διαστάσεις της τραγωδίας είναι πολύ μεγάλες, όσο και τα θύματα, που είχε ο πολυεθνικός σοβιετικός λαός. Και τι άλλο τον περιμένει στο μέλλον;

"Για να καταστραφεί η ΕΣΣΔ, έπρεπε πρώτα να καταστραφεί το κόμμα", ανέφερε ο πρώην Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ Ανατόλι Λουκιάνοφ. "Σεπτέμβρης 1991... Συντελέστηκε η φασιστική καταστροφή του Κομμουνιστικού Κόμματος, πραγματοποιήθηκε το αντικομματικό πραξικόπημα. Ακολούθησε το Δεκέμβρη το αντιενωσιακό πραξικόπημα, κατόπιν σε δυσκολότατες συνθήκες, προχωρώντας σταδιακά, διότι γνώριζαν ότι ήταν πολύ δύσκολο να βγάλουν την ψυχή από το σοβιετικό λαό, μόνο έπειτα, στα γεγονότα του Σεπτέμβρη - Οκτώβρη 1993 καταστράφηκε η σοβιετική εξουσία, πραγματοποιήθηκε το αντισοβιετικό πραξικόπημα. Επομένως, υπήρξαν τρία πραξικοπήματα, πρέπει να το δούμε αυτό. Αυτά αποτέλεσαν τη βάση της καταστροφής του κόμματος και της ΕΣΣΔ".

Οι δημιουργοί της ταινίας χρησιμοποιούν ευρύτατα κάδρα ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικές εικόνες, φωτογραφίες εκείνων των ημερών, τα οποία σήμερα τα βλέπει κανείς με άλλο μάτι, απ' ό,τι πριν από 4 χρόνια. Ετσι, για παράδειγμα, η εμφάνιση του Γιέλτσιν πάνω στο τανκ, κοντά στο "Λευκό Οίκο" που παρουσιάστηκε τότε ως μεγάλη ηρωική πράξη, ως "ηγέτης χωρίς φόβο και τρόμο", εκλαμβάνεται σαν φτηνή φάρσα, διότι είναι γνωστό ότι ο "ηγέτης" αυτός, σκαρφαλώνοντας πάνω στο τανκ, δε διακινδύνευε απολύτως τίποτα, μιας και δεν επρόκειτο για καμία έφοδο στο "Λευκό Οίκο" και τα τεθωρακισμένα κατέφθασαν με μοναδικό σκοπό να τον προστατέψουν.

Με πάρα πολύ λεπτότητα και ευαισθησία αναφέρουν οι δημιουργοί της ταινίας τον τραγικό θάνατο των τριών νεαρών ατόμων, το αίμα των οποίων είχαν ανάγκη ο Γιέλτσιν και οι "δημοκράτες", ώστε πάση θυσία, ακόμα και με το αίμα και τη ζωή των συμπολιτών τους, να διατηρήσουν την εξουσία. "Αποτελεί βεβήλωση το γεγονός ότι το σατανικό σόου διοργάνωσαν, αν όχι η άμεσοι, τουλάχιστον οι έμμεσοι δολοφόνοι", υπογραμμίζουν οι δημιουργοί της ταινίας πίσω από τα κάδρα της κηδείας των "τριών αθώων νέων". "Βαριά τιμωρία θα πέσει στα κεφάλια των εμπνευστών αυτού του παγερού αιματηρού θεάματος, που διαρκεί μερικές ώρες... Αποκορύφωμα αυτού του οργίου αποτέλεσε η θεατρινίστικη εμφάνιση του Γιέλτσιν ενώπιον του λαού, ο οποίος είπε με ύφος "πατρικό": "Συγχωρέστε εμένα, τον Πρόεδρό σας, που δεν μπόρεσα να προστατέψω, να διαφυλάξω τους γιους σας". Αν πια και ύστερα απ' αυτό δεν άνοιξε η γη να τον καταπιεί, πιθανόν, γιατί ο Κύριος έκρινε να αναβάλει την τιμωρία ως τη Θεία Δίκη. Τρεις φορές, όμως, αμαρτήσατε Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς, όχι μόνο επειδή δε σταματήσατε αυτή την ακολασία, αλλά και την ανεχτήκατε με την παρουσία σας!"

Ο συγγραφέας Μπορίς Ολέινικ κατονομάζει τον Γκορμπατσόφ με το μυστικιστικό όνομα "Πρίγκιπας του σκότους", θεωρώντας ότι ως προς τα καταστροφικά του έργα μπορεί να συγκριθεί μόνο με τον ίδιο το διάβολο. Η ομώνυμη ταινία αποτελεί μια αιώνια κατάρα κατά των φαρισαίων και προδοτών Γκορμπατσόφ - Γιέλτσιν, για τους οποίους η ζωή των ανθρώπων είναι μόνο ένα υποχείριο υλικό για την επίτευξη της απεριόριστης εξουσίας πάνω στο λαό και τη χώρα. Η συναισθηματική δημοσιολογική φόρτιση, ένταση της ταινίας, οι μαρτυρίες των μετεχόντων στα γεγονότα αποκαλύπτουν την πικρή, τρομερή αλήθεια για τη μεγαλύτερη τραγωδία που γνώρισε ποτέ η Γη, και τη μεγαλύτερη προδοσία, σε σύγκριση με την οποία ο Ιούδας, που πρόδωσε κάποτε τον Χριστό, φαντάζει απλώς σαν ένα κουτό ανήλικο. Και είναι πάρα πολύ ενδεικτικό το γεγονός ότι η ταινία αρχίζει το δύσκολο δρόμο της προς τους θεατές στο αποκορύφωμα της προεδρικής εκστρατεία, όταν οι κύριοι καταστροφείς της Σοβιετικής Ενωσης Γκορμπατσόφ και Γιέλτσιν μπήκαν και πάλι στο δρόμο, που οδηγεί στο ρωσικό θρόνο. Η ταινία αυτή αποτελεί άλλο ένα χαστούκι και στους δυο, διότι ο ένας άρχισε να καταστρέφει και ο άλλος ολοκλήρωσε το έργο, και γιατί τις επονείδιστες δάφνες και τα χαστούκια πρέπει να τα μοιραστούν για να είναι δίκιο.

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ