Το παράδειγμα της Sherritt ώθησε και άλλους να τη μιμηθούν. Σήμερα υπάρχουν στην Κούβα πάνω από 200 μεικτές επιχειρήσεις, κυρίως στον τομέα της εξορυκτικής βιομηχανίας, του πετρελαίου και του τουρισμού. Οι επενδύσεις των ξένων υπολογίζονται ότι φτάνουν τα 700.000.000 δολάρια. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι και αυτές οι ξένες επενδύσεις συνέβαλαν, ώστε η κουβανική οικονομία, που παρουσίαζε ύφεση τα τελευταία χρόνια μετά από την απώλεια της βοήθειας των πρώην σοσιαλιστικών κρατών, κυρίως αυτής της Σοβιετικής Ενωσης, να εισέλθει σε πορεία ανάπτυξης.

Οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν, ωστόσο, με φανερή δυσαρέσκεια τις επενδυτικές κινήσεις των ξένων στο Νησί της Επανάστασης. Εψαχναν τρόπους να αντιδράσουν και τελικά βρήκαν. Κατά την άποψη, λοιπόν, της Ουάσιγκτον, οι ξένοι επενδυτές επωφελούνται δήθεν στις δουλιές τους με την Κούβα, από πρώην αμερικανικές ιδιοκτησίες, που απαλλοτριώθηκαν από την επανάσταση στις αρχές της δεκαετίας του '60. Επεξεργάστηκαν, λοιπόν κι ένα νόμο, το λεγόμενο και νόμο "Χελμς - Μπάρτον", ο οποίος δίνει τη δυνατότητα στους πρώην ιδιοκτήτες να "ενάγουν επί αποζημιώσει" σε αμερικανικά δικαστήρια τους σημερινούς εμπορικούς εταίρους της Κούβας, εφόσον οι επιχειρήσεις τους αφορούν απαλλοτριωμένες αμερικανικές ιδιοκτησίες.

Ο εν λόγω νόμος προκάλεσε, σε παγκόσμια κλίμακα, έντονες αντιδράσεις. Ο Καναδάς, το Μεξικό, η Οργάνωση των Αμερικανικών Κρατών, η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ιαπωνία, η Ρωσία, η Κίνα και άλλοι διαμαρτυρήθηκαν για την απαράδεκτη επέκταση της αμερικανικής νομοθεσίας σε ξένα κράτη. Στην απειλή απαγόρευσης εισόδου στις ΗΠΑ σε επιχειρηματίες, που επενδύουν στην Κούβα, απάντησε η καναδική εφημερίδα "Financial Post" με την ερώτηση: "Πιστεύουν, αλήθεια, οι αυτουργοί του απαράδεκτου αυτού νόμου ότι θα ανατρέψουν τον Φιντέλ Κάστρο, απαγορεύοντας στους επιχειρηματίες μας και στις οικογένειές τους να επισκεφτούν την Ντίσνεϊλαντ;"

Κάτω από τη γενική αυτή αντίδραση, ο Πρόεδρος Μπ. Κλίντον ανέστειλε πρόσφατα για 6 μήνες την εφαρμογή του άρθρου 3 του νόμου. Η Κούβα, από την πλευρά της, δε θεωρεί νίκη την απόφαση αυτή, αφού τα υπόλοιπα άρθρα του έχουν, ήδη, τεθεί σε ισχύ. "Ο παράνομος χαρακτήρας του νόμου στο σύνολό του και ο χαρακτήρας ανάμειξης που έχει, παραμένει αναλλοίωτος", τόνιζε, στις 16 Ιουλίου αργά το βράδυ, ο υπουργός Εξωτερικών της Κούβας Ρομπέρτο Ρομπάινα.

Αλλά και ο πρόεδρος της Κομισιόν της ΕΕ, Ζακ Σαντέρ και ο επίτροπος Λέον Μπρίταν τόνισαν ότι "η βλαβερή επέκταση του νόμου εκτός των συνόρων των ΗΠΑ υψίσταται ακόμα". Οι χώρες - μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εξετάσουν τώρα αν τις ικανοποιεί αρκετά η απόφαση του Κλίντον, αναφέρουν κύκλοι των Βρυξελλών. Ο Βρετανός υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας, Ιαν Λανγκ, θεωρεί πιθανό τον περιορισμό στην παροχή βίζας για Αμερικανούς πολίτες ή μέτρα ενάντια σε αμερικανικές εταιρίες που έχουν οικονομικές δραστηριότητες στην Ευρώπη. Η ΕΕ θα πρέπει να προστατέψει τα συμφέροντά της, ανέφεραν οι ίδιοι κοινοτικοί κύκλοι. Γι' αυτό οι ΗΠΑ θα πρέπει να αισθανθούν στο ίδιο τους το πετσί πόσο απαράδεκτη είναι αυτή τους η απόφαση.

Ο Κουβανός Πρόεδρος, Φιντέλ Κάστρο, είπε χαρακτηριστικά για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί: "Σήμερα η παγκόσμια κοινότητα νιώθει στο πετσί της τον αποκλεισμό από τον οποίο εμείς υποφέρουμε εδώ και 35 χρόνια".

Αμερικανική "σταυροφορία", λοιπόν, ενάντια στους "κακούς" αυτού του κόσμου: Σήμερα η Κούβα, αύριο η Λιβύη και το Ιράν.

Για να πλήξουν τους Κουβανούς οι Αμερικανοί βουλευτές ψήφισαν έναν απαράδεκτο νόμο. Ομως, τυχαίνει αυτός ο ίδιος νόμος να πλήττει και συγκεκριμένα ευρωπαϊκά οικονομικά συμφέροντα, καθώς και καναδικά και άλλων περιοχών του κόσμου. Οι Ευρωπαίοι, όπως πάντα, όταν αισθάνονται να απειλείται η τσέπη τους, αντιδρούν αποφασιστικά. Φυσικά, δεν έπιασε τους Ευρωπαίους ο πόνος για την Κούβα και το δοκιμαζόμενο λαό της, αφού στην απειλή κυρώσεων ενάντια στη μικρή αυτή χώρα η ΕΕ δεν αντιπαραθέτει, βέβαια, μια συμφωνία συνεργασίας ή αύξηση της οικονομικής βοήθειας. Και οι Ευρωπαίοι επιθυμούν την εγκαθίδρυση ενός δυτικού τύπου συστήματος στην Αβάνα, ωστόσο προχωρούν σ' αυτόν τους το στόχο με "υπόγεια" διπλωματία. Η ΕΕ δεν "τσακώνεται" με τις ΗΠΑ, αν και κατά πόσον καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κούβα, αφού σε αυτό το σημείο συμφωνούν. Το πρόβλημα για τους Ευρωπαίους είναι η απειλή κυρώσεων ενάντια σε επιχειρηματίες που κάνουν επενδύσεις στην Κούβα. Η Ευρώπη θέλει να αποφύγει, με την επιβολή των κυρώσεων, τη δημιουργία ενός επικίνδυνου προηγούμενου, του οποίου η πιθανή επέκταση σε Λιβύη και Ιράν της προκαλεί πονοκέφαλο.

Το σχέδιο των ΗΠΑ ενάντια στη Λιβύη και το Ιράν, που θα αποκλείει πετρελαϊκές επενδύσεις σε αυτές τις χώρες, μπορεί να προκαλέσει το μπλοκάρισμα των εισαγωγών πετρελαίου από αυτές τις δύο χώρες, που ικανοποιούν το 20% των ευρωπαϊκών αναγκών. Μια προοπτική που έχει πανικοβάλει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Και ενώ η πολυδιαφημιζόμενη οικονομική ανάκαμψη ακόμα να φανεί, μια νέα ενεργειακή κρίση θα ήταν, και σ' αυτό συμφωνούν οι πάντες, καταστροφική για όλους. Είναι δύσκολο, όμως, να σταματήσει μια τέτοια "σταυροφορία" σε προεκλογική περίοδο.

Ενώ, λοιπόν, ο Κλίντον "μάχεται" στην Κούβα για την επανεκλογή του, η ΕΕ αγωνίζεται ώστε οι πολυεθνικές της εταιρίες να έχουν το δικαίωμα στην παγκόσμια αγορά να κάνουν ανενόχλητες τις "μπίζνες" τους, όπου θέλουν και με όποιον θέλουν. Ωστόσο, καμία από τις δύο πλευρές δε θέλει να ρισκάρει έναν"εμπορικό πόλεμο".

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ