Η αναταραχή στις τουρκικές φυλακές την περασμένη βδομάδα, η οποία κόστισε τη ζωή - ως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές - σε δέκα ανθρώπους, δεν τελείωσε ακόμη. Για την ακρίβεια, η απεργία πείνας, ή "απεργία του θανάτου", των αριστερών πολιτικών κρατουμένων, σήμερα διανύει την 71η μέρα της. Αλλά, για να υιοθετήσουμε μια αρκετά κυνική διατύπωση, η κρίση στα τουρκικά σωφρονιστικά καταστήματα ελάχιστη σημασία έχει, όσον αφορά τα πραγματικά πολιτικά δεδομένα στη γείτονα χώρα.

Σε εσωτερικό επίπεδο, ο υπουργός Δικαιοσύνης, ο - διάσημος, πια - Καζάν, κατέστησε σαφές, διά παντός πιθανού τρόπου, ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσει και να ικανοποιήσει τα αιτήματα των κρατουμένων. Παρά τις διαδηλώσεις, την κατακραυγή από τον Τύπο και τις διαμαρτυρίες κορυφαίων πνευματικών ανθρώπων της χώρας, ο υπουργός δηλώνει αμετακίνητος. Και έχει τους λόγους του: Στην περίπτωση που επιχειρούσε κάτι τέτοιο, θα ερχόταν αντιμέτωπος με το κραταιό Συμβούλιο Ασφαλείας, το μεικτό - άτυπο - όργανο, που καθορίζει σχεδόν τα πάντα όσον αφορά θέματα ασφαλείας και εξωτερικής πολιτικής. Οργανο, στο οποίο, καθόλου τυχαία, πλειοψηφούν στρατιωτικοί...

Σε επίπεδο διεθνών συσχετισμών, παρά τις πιέσεις που επιχειρούν να ασκήσουν διεθνείς οργανισμοί, πολιτικές ελίτ (Σοσιαλιστές, Πράσινοι) της Δυτικής Ευρώπης και υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ουδέν φαίνεται να αλλάζει. Η "διστακτικότητα", π.χ., των Βρυξελλών να προβεί στην - όποια - κίνηση καταδίκης της Αγκυρας εξηγείται εύκολα, αν ληφθούν υπόψη, αφ' ενός, το ειδικό οικονομικοπολιτικό καθεστώς της σχέσης ΕΕ - Τουρκίας (Τελωνειακή ένωση, προώθηση διαδικασίας ένταξής της προοπτικά στις δομές της Ενωσης) και, αφ' ετέρου, οι επωφελέστατες σχέσεις κορυφαίων χωρών - μελών της ΕΕ με την Αγκυρα. Δεν είναι μυστικό, για παράδειγμα, ότι η Γερμανία βλέπει στην Τουρκία έναν στρατηγικό γεωπολιτικό / γεωοικονομικό σύμμαχο - γεγονός που εξηγεί τις απίστευτες παλινωδίες της γερμανικής διπλωματίας, τις μέρες της κρίσης.

Η Γερμανία, μεγαλύτερη προμηθεύτρια οπλικών συστημάτων της Τουρκίας από το 1960 και εδώ (1), είναι σαφές ότι επιθυμεί να αποφύγει διαταραχή σχέσεων, δοθέντος ότι εκκρεμούν συμβόλαια αγοράς και συντήρησης στρατιωτικού εξοπλισμού, εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.

Τα πράγματα είναι ακόμη πιο σαφή στην περίπτωση της χώρας - τοποτηρητή της παγκόσμιας τάξης, των ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον, στην προσπάθεια να αποσαφηνίσει ή και να ρυθμίσει τις νέες ισορροπίες στο περιφερειακό σύστημα Μέσης Ανατολής - Βαλκανίων - πρώην Σοβιετικής Ενωσης, στη μεταψυχροπολεμική εποχή, αποδίδει ύψιστη σημασία στο ρόλο της Τουρκίας. Περιπλοκές, όσον αφορά "ανθρώπινα δικαιώματα" ή άλλους ... αποσταθεροποιητικούς (!) παράγοντες, είναι, κατά τους διαμορφωτές πολιτικής στην Ουάσιγκτον, αποφευκτέες ...

Μπ. Γ.

Σημείωση:(1) "Πωλήσεις Οπλων και Παραβιάσεις των Νόμων του Πολέμου στην Τουρκία", έκθεση της οργάνωσης Human Rights Watch,1996.