Τι είναι τα καλλυντικά

Για τους πολλούς η λέξη καλλυντικά σηματοδοτεί προϊόντα ομορφιάς υψηλών προδιαγραφών. Ομως σήμερα η κοινοτική νομοθεσία, που σε μεγάλο βαθμό έχει ενσωματωθεί και από την ελληνική, θεωρεί ως καλλυντικό κάθε ουσία ή παρασκεύασμα που προορίζεται να έρθει σε επαφή με διάφορα εξωτερικά μέρη του ανθρώπινου σώματος με κύριο στόχο τον καθαρισμό, αρωματισμό, εμφάνιση και προστασία του. Η νομοθεσία απαριθμεί είκοσι έξι ομάδες καλλυντικών προϊόντων. Γίνεται σαφές, ότι με δεδομένο τον κατάλογο αυτό ο διαχωρισμός μεταξύ φαρμακευτικών και καλλυντικών προϊόντων έχει συγκεκριμένη διαχωριστική γραμμή. Τα δεύτερα σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να πωλούνται ως προϊόντα με θεραπευτικές ιδιότητες. Για να κυκλοφορήσει ένα καλλυντικό απαιτείται να κατατεθούν στον ΕΟΦ το όνομα και η μορφή του προϊόντος, η επωνυμία και η διεύθυνση του παραγωγού και φύλλο οδηγιών. Επίσης πρέπει να έχουν κατατεθεί οι ουσίες που κατασκευάζεται το προϊόν. Πάνω από 400 ουσίες απαγορεύονται στη σύνθεση των καλλυντικών. Κάποιες επικίνδυνες όπως το βορικό οξύ, το ιωδικό νάτριο και διάφορα χρωστικά επιτρέπονται σε μικρές ποσότητες.

Η αγορά των καλλυντικών

Δεν πάει πολύς καιρός που έγινε έρευνα για λογαριασμό της ΕΚΠΟΙΖΩ με δείγμα 1.004 ατόμων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Στόχος η διερεύνηση των καλλυντικών που αγοράζονται συχνότερα, από ποια καταστήματα, οι προτιμήσεις των καταναλωτών και το αν προξενούν ή όχι παρενέργειες. Στα τελευταία προβλήματα δεν αναφέρεται η έκτασή τους, γεγονός που πρέπει να σημειωθεί. Το σύνολο σχεδόν του δείγματος αγοράζει κάποιο καλλυντικό όπως δείχνει ο σχετικός πίνακας (σ. σ. μέγιστο ποσοστό 95% στην πρώτη κατηγορία που αναφέρεται στα προϊόντα ξυρίσματος, οδοντόκρεμες κτλ., και ελάχιστο 8% για μάσκες ομορφιάς, κρέμες γήρανσης κ.ά.). Μεγαλύτερη συχνότητα αγοράς παρουσιάζουν τα σαμπουάν, μοσχοσάπουνα κτλ. με 1.61 το μήνα και ακολουθούν τα προϊόντα ξυρίσματος με 1.40. Στο ερώτημα πού αγοράζονται κυρίως τα καλλυντικά προκύπτει ότι μοιράζονται τα αντιηλιακά στα ίδια ποσοστά τα καταστήματα καλλυντικών και τα σούπερ - μάρκετ, ενώ στα άλλα είδη τη συντριπτική προτίμηση των καταναλωτών έχουν τα σούπερ - μάρκετ. Πολλά προϊόντα αγοράζονται από επιδείξεις σε σπίτια, ενώ μεγάλο μέρος της αγοράς σε ορισμένα είδη έχουν τα φαρμακεία.

Κρούσματα από αλλεργίες

Μεγάλο είναι το ποσοστό των ατόμων που δηλώνει ότι υπήρξε πρόκληση κάποιας αλλεργίας από τη χρήση καλλυντικών. Η έρευνα δείχνει ότι φτάνει το 9% στην Αθήνα (είναι 63 άτομα σε σύνολο 639). Από αυτούς οι 46 ήταν γυναίκες και οι 17 άντρες. Μεγαλύτερο ποσοστό εμφανίζει η ομάδα ηλικιών 35 - 44. Παρόμοια αποτελέσματα εμφανίζει η έρευνα για τη Θεσσαλονίκη. Τα περισσότερα περιστατικά προκλήθηκαν από κρέμες για το πρόσωπο, τα χέρια και τα πόδια (39.7%), αποσμητικά (15.9%) και αντιηλιακά (9.5%). Λεπτομέρειες εμφανίζονται στο σχετικό πίνακα. Με δεδομένη τη συχνή χρήση και το μεγάλο αριθμό των καλλυντικών που χρησιμοποιούνται πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί και επιφυλακτικοί για τα υποσχόμενα από τις διαφημίσεις "θαύματα".

Εμφάνιση αλλεργιών

Τα σημεία του σώματος που μπορούν να εμφανίσουν πρόβλημα είναι το δέρμα, το τριχωτό μέρος της κεφαλής και τα νύχια. Στο δέρμα μπορεί να προκληθεί ερεθιστική δερματίτιδα (από σαπούνια, αποσμητικά, αφρούς ξυρίσματος), αλλεργική δερματίτιδα (από αρώματα, βαφές μαλλιών, αντιηλιακά), φωτοδερματίτιδα (από αντιηλιακά), ακμή και κνίδωση. Στο τριχωτό της κεφαλής μπορεί να παρατηρηθεί δερματίτιδα ή απώλεια προσωρινή μαλλιών (από λευκαντικά, ισιωτικά κτλ.). Στα νύχια μπορούν να εμφανιστεί δυστροφία ή έκτοπη δερματίτιδα. Επίσης μπορεί να προσβληθούν τα μάτια (από κρέμες, σκιές, μολύβια και μαλακτικά) προκαλώντας δερματίτιδα στα βλέφαρα, κνησμό, περικογχικό οίδημα και λοιμώξεις. Τέλος, στα γεννητικά όργανα μπορούμε να έχουμε δερματίτιδες από αρωματικά σαπούνια και αποσμητικά. Θα πρέπει με την παραμικρή υπόνοια να διακόπτεται η χρήση τους και να συμβουλευόμαστε τους ειδικούς γιατρούς.

Τι να κάνουμε

Τα προφητικά τεστ (repetition open application tests), δηλαδή η δοκιμή, για εφτά μέρες στον αγκώνα, του προϊόντος και η μετέπειτα χρήση του αν δεν έχουν υπάρξει παρενέργειες και η υποχρεωτική αναγραφή (και η ανάγνωση εκ μέρους μας) των συστατικών τους είναι δυο απαραίτητες ενέργειες. Η ΕΚΠΟΙΖΩ πιο συγκεκριμένα προτείνει:

α. Γνωρίστε τον τύπο του δέρματός σας.

β. Διαβάστε προσεχτικά τις πληροφορίες για τη σύστασή τους και τον τρόπο χρήσης τους.

γ. Αποφύγετε τη χρήση τους σε τραυματισμένο ή μη υγιές δέρμα.

δ. Προσέχετε την ημερομηνία λήξης τους.

ε. Προσοχή στα καλλυντικά χωρίς συσκευασία ή απαραίτητες πληροφορίες.

ζ. Σε περίπτωση οποιουδήποτε προβλήματος καταφύγετε στο γιατρό σας.

η. Μακριά από τα παιδιά για τους κινδύνους δηλητηρίασης.