Οι σπαζοκεφαλιές των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα που αποκτήσαμε το 1997, για τη συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών και συνταξιούχων μπορεί να αποδειχθούν μια... ταλαιπωρία ρουτίνας και να αποφύγουμε τις υπερβολές, των οποίων - κύρια με ευθύνη των κυβερνώντων - γινόμαστε μάρτυρες κάθε χρόνο αυτή την εποχή. Για να το εξασφαλίσουμε όμως αυτό, υπάρχει μία προϋπόθεση: Η έγκαιρη προετοιμασία και η επίδειξη της απαιτούμενης προσοχής,μαζί με το ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκτός από το ονοματεπώνυμο των μελών της οικογένειας, όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της δήλωσης πρέπει να συνοδεύονται από τα αναγκαία παραστατικά στοιχεία (αποδείξεις, βεβαιώσεις κλπ.).Στο βαθμό που χωρίς πανικό και κυρίως έγκαιρα και σωστά χειριστούμε το όλο θέμα, είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε με επάρκεια και επιτυχία - τουλάχιστον φέτος - τη συστηματική προσπάθεια που κάνουν οι "εκσυγχρονιστές" να μετατρέψουν το μέσο φορολογούμενο σε καλοδιαβασμένο λογιστή.

Ο "Ρ", ανταποκρινόμενος στις επιθυμίες των αναγνωστών του, επιχειρεί σήμερα να κωδικοποιήσει με τον πιο απλό τρόπο ορισμένες γενικές οδηγίες για τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων των μισθωτών και συνταξιούχων. Οι άλλες κατηγορίες των φορολογουμένων (επιχειρήσεις, εταιρίες, βιοτέχνες, επαγγελματίες κλπ.), παρά το γεγονός ότι οφείλουν να συμπληρώσουν πιο περίπλοκα έντυπα, τα φέρνουν βόλτα και βρίσκουν στα ερωτήματά τους πιο εύκολα απαντήσεις, είτε επειδή διαθέτουν λογιστή - λογιστικό γραφείο, είτε λόγω εξοικείωσης με τα φορολογικά θέματα που τους αφορούν.

Εχουμε, λοιπόν, και λέμε:

Φορολογική δήλωση ουσιαστικά πρέπει να υποβάλουν όλοι όσοι έχουν κάποιας μορφής εισόδημα (πραγματικό ή τεκμαρτό), που είναι πάνω από 400.000 δραχμές. Εδώ, καλό είναι να έχουμε υπόψη μας ότι η περιρρέουσα ανησυχία και η προσπάθεια αποφυγής υποβολής φορολογικής δήλωσης, είναι περισσότερο αποτέλεσμα ενός μύθου. Τίποτα απολύτως δεν έχει να χάσει ο μισθωτός ή ο συνταξιούχος από τη μη υποβολή φορολογικής δήλωσης, αφού σε περίπτωση που πρέπει να πληρώσει φόρο, αυτόν αργά ή γρήγορα (αφού είναι τέτοιας κατηγορίας φορολογούμενος και όχι επιχειρηματίας) θα τον πληρώσει. Αντίθετα, σε ορισμένες περιπτώσεις, ορισμένοι φορολογούμενοι με χαμηλό ιδιαίτερα εισόδημα που δεν υποβάλλουν δήλωση, μπορεί να χάσουν. Τι; Πρώτον,ενδεχόμενες επιστροφές που δικαιούνται από παρακρατήσεις, δεύτερον,κάποια εμπλοκή σε μελλοντικές αγορές που θα κάνουν και θα πρέπει να δικαιολογήσουν πού βρήκαν τα χρήματα.

Ορισμένα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων (για όσους έχουν ήδη Αριθμό Φορολογικού Μητρώου και υποβάλλουν συστηματικά δήλωση) τα στέλνει το υπουργείο Οικονομικών. Στο σχετικό φάκελο υπάρχει και βιβλιαράκι με οδηγίες, που καλό είναι να το συμβουλευτεί κανείς. Οι φορολογούμενοι που έχουν εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, παρτίδες έχουν - στη χειρότερη περίπτωση - με τρία μόνο έντυπα.

Ολοι μας θα πρέπει να συμπληρώσουμε οπωσδήποτε το βασικό έντυπο δήλωσης εισοδημάτων για το 1997, το λεγόμενο Ε1.

Οσοι έχουν αποκτήσει το 1997 κάποιο εισόδημα από ενοικίαση ακινήτων, θα πρέπει να υποβάλουν και το έντυπο Ε2 με τα σχετικά στοιχεία.

Πέρσι, υποτίθεται πως υποβάλαμε το έντυπο Ε9, όπου ήταν καταγεγραμμένα αναλυτικά στοιχεία για ό,τι ακίνητο διαθέταμε την 1 Γενάρη του 1997. Φέτος αυτό το έντυπο πρέπει να το συμπληρώσουν: 1) Οσοι κάνουν για πρώτη φορά φορολογική δήλωση. 2) Οσων άλλαξε η οικογενειακή τους κατάσταση (παντρεύτηκαν, χώρισαν κλπ.). 3) Οσοι απέκτησαν κάποιο ακίνητο οποιασδήποτε μορφής (σπίτι, διαμέρισμα, οικόπεδο κλπ.) μέσα στο 1997. 4) Οσοι είχαν μεν υποβάλει δήλωση πέρσι, αλλά την 1-1-1998 έχουν επέλθει αλλαγές στην εικόνα των περιουσιακών στοιχείων που υπήρχαν στην περσινή δήλωση Ε9.

Για να συμπληρώσουμε τη φορολογική δήλωση σωστά πρέπει να έχουμε στα χέρια μας τα εξής... ντοκουμέντα:

Πρώτον: Τα σχετικά έντυπα της Εφορίας, που αφορούν την περίπτωση του καθένα μας.

Δεύτερον: Τις αποδείξεις για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που κάναμε όλη την περσινή χρονιά.

Τις αποδείξεις για διάφορες αγορές ειδών λαϊκής κατανάλωσης (ρούχα, παπούτσια, είδη νοικοκυριού κλπ.) και υπηρεσιών (εστιατόρια, καφετερίες κλπ.) που πληρώσαμε το 1997.

Τα επίσημα έγγραφα από ασφαλιστικές εταιρίες, τράπεζες και άλλους φορείς για δαπάνες όπως ασφάλεια ζωής, στεγαστικά δάνεια για πρώτη κατοικία, δωρεές κλπ.

Τις αποδείξεις για νοίκια που πληρώσαμε για κύρια κατοικία ή για τα παιδιά που σπουδάζουν σε άλλη πόλη από τον τόπο διαμονής της οικογένειας, μαζί με τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου των ιδιοκτητών των ακινήτων.

Τις αποδείξεις για δίδακτρα που πληρώσαμε σε φροντιστήρια μαθημάτων ή ξένων γλωσσών.

Τρίτον: Τη βεβαίωση αποδοχών από τον εργοδότη ή τους εργοδότες ή τα ταμεία από όπου αποκτήσαμε το περσινό εισόδημα.

Τέταρτον: Τα πλήρη φορολογικά στοιχεία των ενοικιαστών από τους οποίους εισπράξαμε (όσοι εισέπραξαν) ενοίκια.

Πέμπτον: Μια σειρά στοιχεία για όσους θα υποβάλουν το έντυπο Ε9 και τα οποία τα αναφέρουμε στο σχετικό ρεπορτάζ.

Καλό είναι μόλις πάρουμε από τη δουλιά μας ή το ταμείο σύνταξης τις βεβαιώσεις για τα εισοδήματα του 1997 να συμπληρώσουμε και να υποβάλουμε τη δήλωσή μας, ώστε να αποφύγουμε τις ουρές των τελευταίων ημερών. Οι δηλώσεις βέβαια μπορούν να σταλούν και ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή, ωστόσο αν έχουμε αμφιβολίες για την ορθότητά της, καλό είναι να συμβουλευτούμε τις υπηρεσίες των εφοριών.

Πάντως, σύμφωνα με όσα ισχύουν τα περιθώρια υποβολής φορολογικών δηλώσεων είναι τα εξής:

Μέχρι 17 Μάρτη οι δηλώσεις μισθωτών, συνταξιούχων και οι συμμέτοχοι σε εταιρίες και κοινοπραξίες.

Μέχρι τις 15 Απρίλη οι γεωργοί και όσοι εκμισθώνουν ή παραχωρούν γεωργικές εκτάσεις, οι ναυτικοί, οι ασφαλιστές, οι συγγραφείς, οι πράκτορες και αντιπρόσωποι τραπεζών, οι μισθωτοί με αμοιβές από κέρδη επιχειρήσεων.

Μέχρι 3 και κλιμακωτά κατά αλφαβητική σειρά μέχρι τις 13 του Μάρτη οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι εμπορικές επιχειρήσεις και όσοι υπάγονται στα "αντικειμενικά κριτήρια".

Μέχρι τις 23 Μάρτη όσοι έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας και δεν ανήκουν σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες.

Μέχρι τις 30 Μάρτη όλες οι υπόλοιπες κατηγορίες φορολογουμένων και επιχειρήσεων.

Εννοείται ότι τη φορολογική δήλωση την υποβάλουμε στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία της περιοχής που μένουμε.