Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι του Τύπου, δημοσιογράφοι και όχι μόνο, οι οποίοι επιμένουν να ασχολούνται και να αγωνίζονται για ρεαλιστικά όνειρα, για ιδανικά όπως η προσπάθεια προώθησης της ελληνοτουρκικής φιλίας.

Σ' αυτά τα πλαίσια, έγινε η δεύτερη συνάντηση των Ελλήνων και Τούρκων δημοσιογράφων του Αιγαίου και της Θράκης στη Σμύρνη, με αφορμή τη δεύτερη επέτειο των γεγονότων στα Ιμια. Μια συνάντηση που αποτελεί την καλύτερη απάντηση, είτε στις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, είτε στις πολεμοχαρείς δηλώσεις της Αθήνας.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί προλογικά ότι το κεφάλαιο ειρήνη μπορεί να συνεγείρει και συνεγείρει συναισθηματικά πολλούς από εμάς, έχει όμως τόσες παραμέτρους, που με οδηγό μόνο το συναίσθημα δε φτάνουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, πολύ δε περισσότερο δεν προσεγγίζουμε τις αιτίες από τις οποίες κινδυνεύει η ειρήνη στην περιοχή μας, ώστε η δράση μας να επικεντρωθεί στη σωστή κατεύθυνση.

Κι αυτό γιατί το πρόβλημα της ειρήνης είναι πέρα για πέρα ταξικό ως προς τις γενεσιουργούς του αιτίες, συνδεόμενο άμεσα στις μέρες μας με το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού, του οποίου η επιθετικότητα μετά και από την ανατροπή των σοσιαλιστικού στρατοπέδου είναι όσο ποτέ άλλοτε ανεξέλεγκτη.

Ο ιμπεριαλισμός είναι συγκεκριμένη ιστορική περίοδος με πρακτική που έχουν βιώσει οι λαοί δεκαετίες τώρα, πληρώνοντας με το αίμα τους τα τυχοδιωκτικά του σχέδια. Πάμπολλα είναι τα ιστορικά παραδείγματα, σύγχρονα ή παλαιότερα. Ο Α' και Β' Παγκόσμιοι Πόλεμοι δεν ήταν αποτέλεσμα του ξαναμοιράσματος της ιμπεριαλιστικής λείας; Η Μικρασιατική Καταστροφή ως αποτέλεσμα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού δεν καθοδηγήθηκε από την ιμπεριαλιστική συμμαχία της ΑΝΤΑΝΤ; Η ίδρυση του ΝΑΤΟ ως δήθεν αμυντικού συμφώνου τον καιρό του "ψυχρού πολέμου" και η διατήρησή του, η επέκτασή του και η νέα του δομή στις σύγχρονες συνθήκες της νέας τάξης πραγμάτων, δεν αποδεικνύει τους πραγματικούς του στόχους ως σιδερένια φτέρνα του καπιταλισμού; Οι φωτιές που άναψαν στη Γιουγκοσλαβία, οι δυνάμεις ταχείας επέμβασης, η συσσώρευση για άλλη μια φορά τεράστιου πολεμικού υλικού στον Περσικό σε συνεργασία και με τις ιμπεριαλιστικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τι άλλο αποδεικνύουν από τη χρόνια προσπάθεια του ιμπεριαλισμού και κύρια του αμερικάνικου να επικρατήσει οικονομικοπολιτικά και κοινωνικά; Να διατηρήσει τελικά τις θέσεις του σε όλες τις χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και παραπέρα; Κι αυτό, γιατί συναντώνται σ' αυτές τις περιοχές τα γεωπολιτικά και οικονομικά του συμφέροντα με βάση τις γραμμές του πετρελαίου που με την ανατροπή στη Σοβιετική Ενωση διευρύνονται προς τον Καύκασο, με ό,τι αυτό σημαίνει σε υπερκέρδη για τα αμερικανικά μονοπώλια.

Στα πλαίσια αυτά προωθείται η διχοτόμηση αλλά "Ντέιτον" της Κύπρου, στα πλαίσια αυτά ο κ. Μπερνς κυνικότατα αμφισβητεί διεθνώς κατοχυρωμένα δικαιώματά μας, με αυτές τις στοχεύσεις στο ΝΑΤΟ και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές δεν αναγνωρίζουν σαφή σύνορα στη νοτιοανατολική πτέρυγα, η οποία, σαν όρος δεν είναι τυχαίος αλλά σηματοδοτεί αυτή τη χύμα κατάσταση που οξύνει τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και οδηγεί στον τραγέλαφο το στρατηγείο της Νάπολης να λύνει διασυνοριακές διαφορές.

Μ' αυτόν τον τρόπο διαιωνίζεται ο επιδιαιτητικός ρόλος των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ και έμμεσα των Ευρωπαίων, πετυχαίνοντας ένα συνδυασμό προβλημάτων για την Ελλάδα και την Τουρκία με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αμφισβητείται ο ρόλος των δύο χωρών, ως ιμπεριαλιστικών στηριγμάτων, ως προτεκτοράτων. Κι αυτό γιατί "η γεωστρατηγική και πολιτική σημασία της κάθε χώρας μειώνεται σοβαρά για τον ιμπεριαλισμό όταν η άλλη χώρα μειώνει ή τείνει να μειώσει τον ιμπεριαλιστικό έλεγχο, ή οι διενέξεις μεταξύ των δύο χωρών ενδέχεται να οδηγήσουν σε καταστάσεις που δεν ελέγχονται από τον ιμπεριαλισμό". ("Οι ελληνοτουρκικές διαφορές: κίνδυνοι και δυνατότητες", ΚΜΕ, σελ. 58). Τα γεγονότα στα Ιμια μέσα από ένα τέτοιο πρίσμα πρέπει να ιδωθούν, για να κατανοηθεί και το "ευχαριστώ" στους Αμερικανούς και οι εξοπλισμοί που ακολούθησαν, τόσο σε Ελλάδα όσο και σε Τουρκία.

Αυτό βεβαίως δε γίνεται τόσο από την αστική ιστοριογραφία, όσο και από αστούς διπλωμάτες, επιστήμονες και πολιτικούς, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση παρουσιάζουν τις διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες ως διαφορές μόνο σοβινιστικές ή εθνικιστικές, ακριβώς για να μένει στο απυρόβλητο ο ιμπεριαλισμός και η δράση των λαών στη γωνία. Σ' αυτό το σημείο πρέπει να πούμε ότι είναι δεδομένη η συνεπικουρία αυτών των θέσεων από την κεντροαριστερά, η οποία ως παραπλήρωμα της σοσιαλδημοκρατίας πολλές φορές ξεπερνά ακόμα και τις πάγιες θέσεις των δεύτερων, υπεραμυνόμενη του πλέγματος εξάρτησης το οποίο ωραιοποιεί στο έπακρον.

Στη συνάντηση των δημοσιογράφων στη Σμύρνη χαρακτηριστικές ήταν οι θέσεις που ανέπτυξαν στο πολιτικό πάνελ ο ευρωβουλευτής του Συνασπισμού Μ. Παπαγιαννάκης και τα επίσης στελέχη του Συνασπισμού, Ν. Μπίστης και Λ. Κύρκος. Ακρογωνιαίος λίθος γι' αυτούς ήταν:

• Κάθε συζήτηση πρέπει να γίνεται με βάση την κοινή ευρωπαϊκή πορεία των δύο λαών, Ελλάδας και Τουρκίας. Η ανάπτυξη δε γίνεται πλέον μέσον της κατάκτησης εδαφών. (σ. σ. Φαίνεται ότι τα αεροπλανοφόρα στον Κόλπο είναι κρουαζιερόπλοια). (Παπαγιαννάκης).
• Η Ευρώπη είναι ένα πλανητικό χωριό. Οι διαπολιτισμική Ευρώπη αίρει τον εθνικισμό (Μπίστης).
• Να δημιουργηθεί ένα Κονσόρτσιουμ συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Να γίνει διανοητική, ηθική και πολιτική προσπάθεια για να επιτευχθεί η ειρήνη (Κύρκος).

Και οι κύριοι όμως εκπρόσωποι των αστικών κομμάτων σε Ελλάδα και Τουρκία ήταν πολύ σαφείς, άσχετα αν οι προλαλήσαντες τους υπερκέρασαν:

• Το Project της Ευρωπαϊκής Ενωσης απευθύνεται στην ειρήνη. Τα σύνορα παύουν να παίζουν το ρόλο τους στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. (Καραμάνου - ΠΑΣΟΚ).
• Δε φταίνε για το Ιμια οι Αμερικανοί. Φταίμε εμείς. Συμφωνώ 100% για τη Χάγη. (Χατζηδάκης - ΝΔ).
• Αντί να ψάχνουμε λύσεις, να μειώσουμε τις εντάσεις. Να διορθώσουμε τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Μόνο αν η Τουρκία μπει στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα καλυτερεύσουν οι σχέσεις μας με την Τουρκία (Γκιουβέν Γκιουρκάν, Ριζοσπαστικό Λαϊκό Κόμμα - Μπαϊκάλ).
• Είναι καλό που η προσπάθεια αυτή γίνεται από μη κυβερνητικές οργανώσεις. Να γνωριστούμε καλύτερα. Ορισμένοι μίλησαν σαν πρωθυπουργοί που λύνουν προβλήματα. Να δούμε συναντήσεις κουλτούρας, πλατφόρμες φιλίας σε επίπεδο Βουλής, αυτή είναι η δουλιά μας και όχι να λύνουμε προβλήματα που δεν είναι της αρμοδιότητάς μας. Πρέπει να μπει η Τουρκία στην ΕΕ (Χακάν Ταρτάν, Αριστερό Δημοκρατικό Κόμμα - Ετσεβίτ).

Μια τέτοια σταχυολόγηση απόψεων κρίνεται απαραίτητη για να καταδειχτεί το γεγονός, πρώτον, της σύγκλισης των απόψεων σε επίπεδο εκπροσώπων κυρίαρχων κύκλων της άρχουσας τάξης σε Ελλάδα και Τουρκία και των συνοδοιπόρων τους, οι οποίοι επιθυμούν "ειρηνική" συνύπαρξη μεν, αλλά στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού πλέγματος εξάρτησης δε και, δεύτερον, να φανεί ότι η δράση των δύο λαών στη διπλωματία τους εξοβελίζεται ως επικίνδυνη προφανώς και προσαρμόζεται στα πλαίσια ενός "φιλειρηνικού τεχνοκρατισμού" που μπορεί να εξομαλύνει προσωρινά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή να βοηθά τις προσπάθειες διείσδυσης της άρχουσας τάξης των δύο χωρών στα Βαλκάνια και στις γύρω χώρες, σε καμία περίπτωση όμως, δεν εγγυάται μια μόνιμη σχέση φιλίας και αδελφοσύνης των δύο λαών. Το κίνημα ειρήνης ως ένα πολυσυλλεκτικό μαζικό κίνημα λαού με μαζικούς φορείς, συνδικάτα, σωματεία κλπ. που θα δρα, θα αποκαλύπτει, θα αντιστέκεται και θα ανατρέπει τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, δεν έχει θέση μέσα στα πλαίσια της "ειρήνης των βελτιωμένων διαπροσωπικών σχέσεων".

Ομως, όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο γραμματέας της ΕΕΔΥΕ θανάσης Παφίλης: "... Αν σήμερα στην Αθήνα και στην Αγκυρα, στις μεγάλες και σημαντικές πόλεις των χωρών μας, εκατομμύρια Ελλήνων και Τούρκων ήταν στο δρόμο ζητώντας να φύγει το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο και οι χώρες απ' αυτό, σίγουρα τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά... ". Αντλώντας επίσης παραδείγματα κι από την ιστορία, βλέπουμε ότι όπου τα ζητήματα της ειρήνης μεταφράζονται ως καχυποψία πολιτική ανάμεσα στους λαούς όπου πέρα από υποτιθέμενες καλές θελήσεις κυριαρχεί ο ραγιαδισμός και η υποτέλεια στον ιμπεριαλισμό, αργά ή γρήγορα οι όποιες φιλικές σχέσεις διαλύονται στο βωμό των συμφερόντων του. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής για το βραβείο "Νόμπελ" το 1930, πρότεινε ως υποψήφιο τον Κεμάλ Ατατούρκ και έγραφε χαρακτηριστικά: "... Από την επομένη κιόλας της Μικρασιατικής Καταστροφής διαγνώσαμε τη δυνατότητα μιας συνεννόησης με την αναγεννημένη Τουρκία... από αυτή την προσέγγιση που θα μπορούσε να χρησιμεύσει σαν παράδειγμα για τις δυνατότητες συνεννόησης ακόμα και ανάμεσα σε λαούς που τους χώρισαν οι πιο μεγάλες διαφορές, φτάνει αυτοί οι λαοί να ποτιστούν από τον ειλικρινή πόθο της ειρήνης - από την προσέγγιση αυτή μόνο οφέλη προέκυψαν, τόσο για τις δύο χώρες όσο και για τη διατήρηση της ειρήνης στην Εγγύς Ανατολή... ". Το πού κατέληξαν τέτοιες προσεγγίσεις μεταπολεμικά, είναι γνωστό σε όλους και φυσικά δεν ευθύνεται ο μη ειλικρινής πόθος των λαών μας να ζήσουν ειρηνικά, αλλά στο γεγονός ότι όπως τότε έτσι και σήμερα οι υποτελείς στον ιμπεριαλισμό κυβερνήσεις των δύο χωρών και οι ιδεολογικοί τους εταίροι ανεξαρτήτως ταμπέλας βάζουν "το λύκο να φυλάει τα πρόβατα".

Δυστυχώς αυτόν τον πειρασμό, δηλαδή να μην πουν τα πράγματα με τ' όνομά τους, δεν τον απέφυγαν και οι οικοδεσπότες της εκδήλωσης "Οι δημοσιογράφοι στο Αιγαίο και τη Θράκη για την Ειρήνη", στερώντας έτσι την καθ' όλα αξιόλογη προσπάθειά τους από ένα βασικό προωθητικό στοιχείο: την αποκάλυψη των εχθρών της ειρήνης. Ετσι στο ψήφισμά τους, που κινείται σε θετική κατεύθυνση και βάζει πολλούς μπροστά στις ευθύνες τους, δε διαφαίνεται το ποιοι κινούν τα νήματα, όσο κι αν η ακροβασία των λέξεων προσπαθεί να τους περιγράψει. Αν είμαστε απαιτητικοί δεν είναι μόνο για ιδεολογικούς λόγους απόδοσης της πραγματικότητας, αλλά και γιατί η αποκάλυψη της αλήθειας συνδέεται άμεσα με το δημοσιογραφικό λειτούργημα, το οποίο πρέπει να αποσυνδέεται από υποκειμενισμούς πολιτικών θέσεων ευάλωτων στην αντικειμενική και ιστορική αλήθεια. Επόμενα δεν υπάρχουν "ξένοι στρατιωτικοί μηχανισμοί" που εμπλέκονται στις υποθέσεις των δύο χωρών, ούτε "τρίτες" παρεμβάσεις, αλλά υπάρχει το ΝΑΤΟ, η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι Αμερικάνοι, γιατί "όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά" (Ρήγας Φεραίος).

Χωρίς να θέλουμε να μειώσουμε στο παραμικρό την εμβέλεια, την επιτυχία, είτε τους διοργανωτές μιας τέτοιας εκδήλωσης, ότι το αλάτι του κινήματος ειρήνης είναι οι λαοί. Αυτοί αιμορραγούν, αυτοί σκοτώνονται, αυτοί είναι τα υποκείμενα της ειρήνης ή του πολέμου και απ' αυτούς και τις οργανώσεις τους πρέπει να πλαισιωθούν οι εκδηλώσεις. Για να βαδίσουμε όμως σε μια τέτοια κατεύθυνση, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η διπλωματία των λαών βρίσκεται σε ανειρήνευτη πάλη με τη "διπλωματία" των ιμπεριαλιστών και των υποτελών τους.

Τέτοιες εκδηλώσεις πρέπει να προστατευτούν απο τον κίνδυνο να γίνουν βήμα προώθησης των "φιλειρηνικών" σχεδίων του ιμπεριαλισμού, ευρωπαϊκού ή αμερικάνικου ή στην καλύτερη περίπτωση εκδρομούλα πασιφιστικού περιεχόμενου και εκδηλώσεις ευχολογικών διακηρύξεων άνευ αντικρίσματος.

Μάρκος ΣΚΟΥΦΑΛΟΣ